Wat zijn nu de ‘gestrande activa’?

 Wat veranderen dingen snel.

29-7-2025

Wat zijn nu de ‘gestrande activa’?

Door Francis Menton.

Wat veranderen dingen snel. Het is nog maar twee jaar geleden, in 2023, dat ik berichten schreef met lange lijsten citaten van klimaatactivisten die waarschuwden dat alle middelen die gebruikt worden voor de productie van steenkool, olie en gas op het punt stonden verouderd en “gestrand” te raken. Wind- en zonne-energie waren immers (zogenaamd) goedkoper en schoner om elektriciteit op te wekken, waarmee vervolgens alles van stroom voorzien kon worden. Iedereen die dom genoeg is om verder te investeren in de productie van fossiele brandstoffen, zou dus alles verliezen. Hier is een van die berichten uit juni 2023 en een ander uit februari 2023 .

Als je vandaag kijkt, kun je nog steeds voorspellingen vinden voor 2025 dat fossiele brandstofactiva binnenkort “gestrand” zullen raken. (Hier is er een van Bloomberg van 6 maart : “Investeerders riskeren $2,3 biljoen aan gestrande fossiele brandstofactiva.” ). Maar dergelijke voorspellingen worden steeds schaarser. Wat er veel waarschijnlijker uitziet, is dat grote delen, zo niet de gehele sector, van “hernieuwbare” elektriciteitsopwekking uit wind en zon waarschijnlijk “gestrand” zullen raken.

Denk aan het laatste nieuws uit het Verenigd Koninkrijk. De huidige Labour-regering van Keir Starmer, slechts een jaar geleden verkozen, kampt met recordlage goedkeuringscijfers. Een YouGov-peiling in mei wees uit dat Labour slechts 23% van de bevolking positief gestemd is, vergeleken met 32% positief gestemd voor de Reform Party van Nigel Farage (en 16% positief gestemd voor de Conservatieven). Met andere woorden, als en wanneer de volgende verkiezingen plaatsvinden, zou Reform wel eens kunnen zegevieren. Ondertussen heeft de Reform Party gebroken met de voormalige consensus van alle partijen ten gunste van “netto nul”, ook wel bekend als eindeloze subsidies voor wind- en zonne-energie.

Twee dagen geleden, op 16 juli, schreef de vicevoorzitter van de Hervormingspartij, Richard Tice, aan de directeuren van Britse bedrijven voor hernieuwbare energie om hen te laten weten dat een hervormingsregering onder leiding van Nigel Farage de subsidies voor wind- en zonne-energie zou beëindigen. Hier is een kopie van een dergelijke brief die Tice stuurde naar Greg Jackson, CEO van Octopus Energy; en hier is een persbericht van Net Zero Watch van 17 juli waarin Tice’s initiatief wordt gepromoot. In de brief waarschuwt Tice specifiek dat als zij subsidies ontvangen in een aankomende ronde van uitkeringen van de Labour-regering, genaamd “AR7”, een toekomstige hervormingsregering deze subsidies niet zal voortzetten:

Laat ik duidelijk zijn: als u in AR7 een bod uitbrengt, doet u dat op eigen risico. De politieke consensus die uw sector bijna twintig jaar lang heeft beschermd, is aan het wankelen. Reform UK zal zich niet laten binden door de uitgangspunten of toezeggingen van deze falende Labour-regering.

En uit het persbericht van Net Zero Watch:

Richard Tice heeft volkomen gelijk als hij projectontwikkelaars erop wijst dat nieuwe investeringen onder een hervormingsregering gestrande activa zullen worden. . . . [H]et werkelijke probleem met hernieuwbare energiebronnen is niet het politieke risico, maar de natuur zelf: de fundamenten van natuurkunde en economie, die wind- en zonne-energie inherent oneconomisch maken. De industrie is gebouwd op subsidies, niet op marktfundamenten. Na decennia van subsidies voor windmolens kunnen consumenten de rekening niet meer betalen. Politici kunnen natuurkunde of economie niet terzijde schuiven, hoezeer ze falen ook subsidiëren.

De voorspelling dat wind- en zonne-energie-activa “gestrand” zullen raken, is fundamenteel anders en fundamenteel betrouwbaarder dan de vergelijkbare voorspelling voor activa in de fossiele brandstoffensector. Dat komt doordat wind- en zonne-energiecentrales volledig zijn gecreëerd met subsidies van de belastingbetaler. Zonder de subsidies zijn ze oneconomisch en zullen ze waardeloos zijn zodra de subsidies worden ingetrokken. De activa in de fossiele brandstoffensector daarentegen zijn rendabel zonder overheidssteun. De voorspelling dat activa in de fossiele brandstoffen “gestrand” zullen raken, is in plaats daarvan gebaseerd op de overtuiging dat overheden deze activa opzettelijk zullen vernietigen in hun ijver om de CO2-uitstoot te stoppen. Maar dat betekent dat overheden de oorlog tegen fossiele brandstoffen zullen voortzetten, zelfs wanneer duidelijk wordt dat de alternatieven veel duurder zijn en consumenten gedwongen worden de kosten van de stijgende energieprijzen te dragen. Mijn eigen voorspelling is dat zelfs de meest krankzinnige overheden zullen afzien van hun pogingen om de fossiele-brandstofsector te vernietigen, naarmate de kosten daarvan steeds duidelijker worden.

Hier in de VS hebben de regering-Trump en het Congres via de One Big Beautiful Bill Act nu duidelijke einddata gesteld aan subsidies voor nieuwe wind- en zonne-energieprojecten die nog niet zijn gestart. Ze hebben echter niet gedreigd de subsidies in te trekken voor wind- en zonne-energieprojecten die zijn gebouwd op basis van een toezegging van subsidies (met name belastingvoordelen) gedurende de levensduur van de installaties. Er lijkt dus reden te zijn voor eigenaren van bestaande wind- en zonne-energiecentrales om te hopen dat hun investeringen niet zullen stranden. Maar dat is niet zeker.

Er zijn verschillende manieren waarop investeringen in wind- en zonne-energie kunnen mislukken, zelfs als de bestaande subsidies op het huidige niveau blijven. Wind- en zonne-energiecentrales zouden bijvoorbeeld meer onderhoud nodig kunnen hebben dan verwacht om te kunnen blijven draaien; en als overheden op dat moment niet akkoord gaan met een verhoging van de subsidies, zullen de activa stranden. Bovendien, als het einde van de subsidies voor wind- en zonne-energieprojecten een einde maakt aan de bouw ervan, zullen de investeringen in faciliteiten zoals fabrieken voor de productie van windturbinebladen stranden.

Iets anders dat kan en moet gebeuren, is dat de netbeheerders in het hele land de markten waarop ze elektriciteit afnemen van de beheerders van energiecentrales herstructureren, zodat het net alleen stroom inkoopt die direct beschikbaar is. Een dergelijke hervorming – die zeer wenselijk is – zou alle wind- en zonne-energiecentrales in de steek laten.

De olie- en gassector bloeit. De olie- en gasproductie bereikt jaarlijkse records. De vraag naar betrouwbare energie neemt alleen maar toe. Iedereen die denkt dat die activa “gestrand” zullen raken, leeft in een waanwereld.

***

Bron hier.

***