‘Baanbrekende uitspraak in ‘grootste klimaatzaak ooit’: Vervuilende landen draaien op voor schade elders’- Het is geen uitspraak, maar een advies.’

25-7-2025

Klimaatuitspraak juichend – ook door onze NOS – ontvangen door klimaatbeweging: ‘Ferme tik op de vingers’

Van een onzer correspondenten.

‘Een overwinning voor klimaatrechtvaardigheid’, zo concludeerde de NOS over de rechterlijke uitspraak dat het kleine eilandstaatje Vanuatu had aangespannen vanwege vermeende schade door klimaatverandering met humane oorzaak.

NOS:

‘Zo zien klimaatjuristen, hulporganisaties en activisten de uitspraak die het Internationaal Gerechtshof in Den Haag deed over de verplichtingen van landen om klimaatverandering tegen te gaan. Met ingehouden adem volgden ze gisteren de uitspraak van voorzitter Yuji Iwasawa van het hof, die vaststelde dat landen volgens het internationaal recht actie moeten ondernemen tegen klimaatverandering.’

Zijn woorden konden volgens de publieke nieuwsorganisatie rekenen op luid applaus bij het Vredespaleis, waar de zaak op verzoek van Vanuatu werd behandeld. De laaggelegen kleine eilandstaat in de Stille Oceaan werd gesteund door ruim 130 andere landen. Alle wilden duidelijkheid: welke klimaatverplichtingen hebben staten nou juridisch, en welke consequenties hangen er dan aan gebrekkig klimaatbeleid?

 

Klimaatjurist Lucas Bergkamp kwam met een andere analyse, die in de NOS-berichtgeving geheel ontbrak. De NOS schippert handig tussen ‘rechterlijke uitspraak’ en een gewoon ‘advies’. Bergkamp:

‘Baanbrekende uitspraak in ‘grootste klimaatzaak ooit’: Vervuilende landen draaien op voor schade elders’- Het is geen uitspraak, maar een advies.’

Met de uitspraak volgde, volgens de NOS, iets van die duidelijkheid die ze verlangden: een ‘schone, gezonde en duurzame leefomgeving’ is een mensenrecht en landen moeten daarom het klimaat beschermen. Doen ze dat niet, begaan ze volgens het hof mogelijk een onrechtmatige daad. Bovendien zet het hof de deur open voor rechtszaken om mogelijke herstelbetalingen af te dwingen voor landen die getroffen zijn door de gevolgen van klimaatverandering.

‘Alle belangrijkste argumenten die we hebben aangevoerd, die heeft het hof omarmd’,

reageert de Nederlandse advocaat Margaretha Wewerinke-Singh, die het juridische team leidt dat de zaak aanhangig maakte. Ze zegt dat de argumenten van grote uitstoters die proberen te duiken voor hun verantwoordelijkheden zorgvuldig zijn overwogen door het hof, en uiteindelijk zijn verworpen.

‘Dat is heel belangrijk’, gaat Wewerinke-Singh verder. ‘Want nu is er eindelijk helderheid over wat de relevante verplichtingen zijn, wat die verplichtingen betekenen en wat de gevolgen zijn als ze niet worden nageleefd.’

Klimaatjurist Lucas Bergkamp (niet bij NOS):

‘VN-hof: Landen zijn verplicht klimaat te beschermen’ — Wat gebeurt er als je honderden alarmistische deskundigen laat pontificeren voor een groep niet-wetenschappelijk onderlegde rechters en niet 1 kritische wetenschapper iets laat zeggen?’

Ook klimaatminister Ralph Regenvanu van Vanuatu is zeer te spreken over het advies van het hof.

‘We hadden drie verklaringen opgesteld, voor een slecht resultaat, een medium resultaat en een goed resultaat. Maar deze uitkomst is nog beter dan waar we ons op hadden voorbereid.’

Hij verwacht dat het niet-bindende advies een grote rol zal spelen bij de klimaattop in Brazilië, eind dit jaar, schrijven NOS redacteuren Schaap en Wijers.

Regenvanu zegt de uitspraak te gaan bestuderen met de andere leiders van de eilandstaten.

‘En we gaan ook terug naar de Verenigde Naties om te zorgen dat dit in een resolutie wordt vastgelegd zodat het geïmplementeerd wordt. Maar dat wordt moeilijk’,

zegt hij, verwijzend naar het steeds verder afbrokkelen van internationale samenwerking.

‘Toch gaan we proberen om een minimum aan landen zover te krijgen dat ze instemmen.’

‘Het besluit van het Internationaal Gerechtshof brengt ons dichter bij een wereld waarin regeringen niet langer kunnen wegkijken van hun juridische verplichtingen’,

reageert Vishal Prasad, de directeur van actiegroep Pacific Island Students Fighting Climate Change.

‘Het stelt een simpele waarheid vast die hoort bij klimaatrechtvaardigheid: zij die het minst hebben gedaan om deze crisis te veroorzaken verdienen bescherming, herstel en een toekomst’, gaat Prasad verder.

Zijn jonge actiegroep heeft jarenlang gelobbyd voor dit soort juridische duidelijkheid.

Klimaatjurist Lucas Bergkamp op X:

‘Baanbrekende uitspraak in ‘grootste klimaatzaak ooit’: vervuilende landen draaien op voor schade elders’ — Gaat de rechter nu ook belasting heffen om de herstelbetalingen te financieren?’

Ook in Nederland reageren organisaties verheugd op de uitspraak, schrijft de NOS zonder ook andere dan alleen klimaat-alarmistische opinies in de berichtgeving er bij te betrekken. NOS:

‘De Jonge Klimaatbeweging, bijvoorbeeld, die de inspanningen van de jongeren in de Stille Oceaan steunt: ‘De gevolgen van de klimaatcrisis bedreigen de toekomst van jongeren, en staten moeten nu in actie komen”.

Ook hulporganisatie Care zegt dat rijke landen hun verantwoordelijkheid niet meer kunnen ontwijken. ‘Klimaatactie is geen keuze, het is een plicht.’

Oxfam Novib spreekt van

‘een ferme juridische tik op de vingers’ voor ‘al die landen die tegenstribbelen’.

‘Elk land, en met name de grote uitstoters zoals Nederland, moeten volgens de uitspraak fossiele brandstoffen per direct uitfaseren, emissies verminderen en hun financiering aan landen in het globale zuiden ophogen om de schade te repareren die zij hebben veroorzaakt’, zegt klimaatexpert Hilde Stroot van Oxfam Novib.

Ook Milieudefensie en Greenpeace noemen het advies baanbrekend.

‘Deze uitspraak is baanbrekend en zal een leidraad zijn in klimaatzaken wereldwijd. Een geweldige stap in de strijd voor internationale klimaatrechtvaardigheid. En een hart onder de riem voor de mensen die nu al bedreigd worden door de gevolgen van de klimaatcrisis’,

reageert Milieudefensie-directeur Donald Pols bij de NOS.

***

Bron hier.

***