Door de gezamenlijke leningstrategie van de Europese Commissie schuift de macht in stilte van nationale hoofdsteden naar Brussel.
10-10-2025
Eurobonds: De onzichtbare machtsovername vanuit Brussel
In deze aflevering van een reeks gesprekken tussen Twan Houben en econoom en voormalig directielid van De Nederlandsche Bank Lex Hoogduin staat het fenomeen Eurobonds centraal. Wat zijn Eurobonds precies, waarom zijn ze ingevoerd, en welke gevolgen hebben ze op de lange termijn voor nationale begrotingen, schulden en soevereiniteit binnen de Europese Unie?
Door de gezamenlijke leningstrategie van de Europese Commissie schuift de macht in stilte van nationale hoofdsteden naar Brussel.
Wat begon als een tijdelijke noodmaatregel tijdens de coronacrisis ontwikkelt zich tot een permanent financieringsmechanisme: Eurobonds. Hiermee leent de Europese Commissie (EC) op de kapitaalmarkt en sluist het geld door naar lidstaten. Deze aanpak heeft vergaande gevolgen voor nationale begrotingen, staatsschulden, rentelasten én de soevereiniteit van lidstaten.
Begrotingsregels worden omzeild
Lidstaten kunnen via de EC uitgaven doen buiten hun eigen begroting om. Daarmee worden de Europese begrotingsregels (zoals het Stabiliteits- en Groeipact) feitelijk omzeild. Dat is vooral aantrekkelijk voor landen met hoge schulden, zoals Italië, Frankrijk en België. Voor landen als Nederland, die hameren op begrotingsdiscipline, betekent dit een ondermijning van het bestaande financiële toezicht.
Lening of gift: het verschil in impact
Of de middelen als lening of gift worden verstrekt, is cruciaal. Leningen tellen mee in de nationale staatsschuld, giften niet. Veel lidstaten hebben daarom een voorkeur voor giften: zij vergroten hun leencapaciteit zonder de schuld te verhogen. De huidige Eurobond-constructies voor herbewapening (€150 mrd) en bredere financiering (€400+ mrd) bestaan echter vooral uit leningen — met directe impact op de staatsschuld.
Nederland subsidieert via hogere rente
Landen met een sterke kredietwaardigheid, zoals Nederland, kunnen zelf goedkoper lenen dan de EU. Toch betalen ze via Eurobonds mee tegen een hogere rente. Voor financieel zwakkere landen betekent dit juist een voordeel: zij lenen via de EC goedkoper dan zelfstandig. De Commissie fungeert zo als herverdeler van financieringskosten — een vorm van stille subsidiëring.
Van financieel instrument naar politieke macht
Met de leningen komt ook toezicht. De EC oefent invloed uit op de besteding van het geld — zoals bij het coronaherstelfonds en nu bij herbewapening. Nationale parlementen leveren zo zeggenschap in over uitgaven waarvoor ze wel verantwoordelijk zijn. Deze verschuiving van controle wordt zelden publiek besproken, maar raakt direct aan de nationale democratie.
Van uitzondering naar systeem
Volgens artikel 123 van het EU-verdrag mag de EC alleen lenen bij uitzonderlijke crises. Maar nu bijna elke uitdaging als “crisis” wordt bestempeld — van pandemieën tot geopolitieke spanningen — dreigt de uitzondering de norm te worden. Critici, waaronder Lex Hoogduin, zien hierin een sluipende machtsovername. Eurobonds zijn allang geen technisch instrument meer, maar een opstap naar verdere federalisering van de EU, mogelijk richting een Europees ministerie van Financiën.
Conclusie: stille revolutie in EU-financiën
Eurobonds zijn meer dan een manier om financiering te regelen. Ze betekenen een fundamentele verschuiving in de machtsverhoudingen binnen Europa. Zonder expliciet politiek debat verschuift de zeggenschap over begrotingen van nationale parlementen naar Europese instellingen. Wat vandaag nog ‘nood’ heet, kan morgen permanent beleid zijn.
De afspraken omtrent schuld in BNP zijn vanaf het begin aan de laars gelapt door landen als Frankrijk, Italië en nog wat schurken. Als je dat dan nu wil opleuken met het vermogen van de landen die zich wel aan de afspraken hielden kan je net zo goed geen afspraken meer maken. Dus de Eu is een unie zonder afspraken.
2 reacties :
Eurobonds zijn de schaamlap voor het onvermogen van Europa.
De afspraken omtrent schuld in BNP zijn vanaf het begin aan de laars gelapt door landen als Frankrijk, Italië en nog wat schurken. Als je dat dan nu wil opleuken met het vermogen van de landen die zich wel aan de afspraken hielden kan je net zo goed geen afspraken meer maken.
Dus de Eu is een unie zonder afspraken.
Een reactie posten