Coalitie akkoord over Voorjaarsnota: volgt er nu wél actie?

Het is niet duidelijk wie daarvoor de rekening krijgt gepresenteerd.

18-4-2025

Coalitie akkoord over Voorjaarsnota: volgt er nu wél actie?

Telegraaf Victor Pak

In dit artikel

• De feiten: Coalitie na een marathonsessie akkoord over de Voorjaarsnota
• EW’s visie: Akkoord manier om met miljarden verschillen in coalitie te overbruggen
• Wie zegt wat over het akkoord over de Voorjaarsnota?
• Verder lezen over de Voorjaarsnota?

De feiten: Coalitie na een marathonsessie akkoord over de Voorjaarsnota

Na dagenlange gesprekken, met een laatste marathonsessie van ruim 25 uur, heeft de coalitie een akkoord bereikt over de Voorjaarsnota. Dat maakten de onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB woensdagochtend 16 april bekend.

De opluchting bij de coalitiepartijen is groot. Door veel problemen vooruit te schuiven naar de Voorjaarsnota, moesten zij flink aan de begroting sleutelen. Dat is ongebruikelijk bij de Voorjaarsnota, formeel niet meer dan een bijstelling van de begroting van dit jaar.

Nog niet alle details zijn bekend. Duidelijk is dat ermet miljarden euro’s is geschoven, met aanpassingen aan onder meer de defensie-uitgaven, verlaging van de energiebelasting, bevriezing van de sociale huren en het schrappen van de btw-verhoging. Onduidelijk is nog waar al dat geld vandaan komt.

EW’s visie: Akkoord manier om met miljarden verschillen in coalitie te overbruggen

Door: Victor Pak, redacteur Binnenhof

Met de urenlange onderhandelingen bouwden de coalitiepartijen de spanning flink op. Zouden de verschillen wel worden overbrugd in deze coalitie die bekendstaat om alle ruzies en relletjes?

Dat is gelukt, maar gaat wel ten koste van betrouwbaar bestuur. Er wordt plots fors ingegrepen in de begroting. Ook is niet duidelijk wie daarvoor de rekening krijgt gepresenteerd.

Het laten oplopen van de staatsschuld zou enorm onverstandig zijn. Gezien de grillen van de Amerikaanse president Donald Trump op defensie en handelsgebied, zou het verstandig zijn om een stevige buffer aan te houden. De coronapandemie en daaropvolgende energiecrisis kwam Nederland goed door, omdat het zulke buffers had aangelegd.

Bovendien dreigen de extra miljardenuitgaven de inflatie aan te wakkeren, die in Nederland al het hoogst is van Europa. Door extra miljarden de economie in te pompen, holt het kabinet de koopkracht uiteindelijk verder uit.

Zo lijkt het akkoord vooral een manier om via miljardenuitgaven de politieke verschillen in de coalitie te overbruggen.

Daarbij is het zeer de vraag of het kabinet alle plannen nu wel in daden kan omzetten. Tot nu toe blinkt het kabinet-Schoof daar allerminst in uit. Het zou fijn zijn als daar verandering inkomt.

Wie zegt wat over het akkoord over de Voorjaarsnota?

Coalitie

• Het was PVV-fractievoorzitter Geert Wilders die even voor 12 uur melding maakte van een akkoord over de Voorjaarsnota. Op X laat Wilders weten ‘erg blij en trots’ te zijn dat de huurstijging voor de sociale huurwoningen voor 2025 en 2025 niet doorgaat. In gesprek met de pers zegt Wilders: ‘Lagere huren, energierekening, 1 miljard euro voor boodschappenbonus en nog veel meer. De PVV levert!’
• Verder meldt Wilders dat het gevangeniswezen er geen geld bij krijgt in de voorjaarsnota. ‘Helaas, daar was te weinig geld voor.’ Dat is een tegenvaller voor staatssecretaris Ingrid Coenradie – in het kabinet namens PVV – die had gevraagd om honderden miljoenen om het cellentekort op te lossen.
• Dilan Yeşilgöz (VVD) zegt blij te zijn dat er 1,1 miljard euro wordt geïnvesteerd in defensie en veiligheid. ‘Dit doen we zonder de rekening door te schuiven naar volgende generaties. We schrappen de bezuiniging op kinderopvang en energierekening.’
• NSC-onderhandelaar Nicolien van Vroonhoven is ‘blij en opgelucht’. ‘We hebben hard gestreden voor bestaanszekerheid. Huren lager, energiebelasting omlaag, het wettelijk minimum jeugdloon gaat omhoog.’
• ‘Er is een deal!’ tweet Caroline van der Plas. De fractievoorzitter van BBB somt op X op wat ze heeft geregeld in de Voorjaarsnota: ‘1,9 miljard voor aanleg Nedersaksenlijn, 100 miljoen voor flessenhals Meppel, 375 miljoen voor verbreden sluis Kornwerderzand, 115 miljoen voor N36, boeren: in 2025 en 2026 600 miljoen euro extra.’
• Kamerlid Nicolien van Vroonhoven (NSC) op X: ‘In het pakket is een groot aantal maatregelen genomen zodat mensen beter kunnen rondkomen en de basisvoorzieningen hebben die ze nodig hebben. Dit was onze centrale verkiezingsbelofte.’ Volgens haar neemt het kabinet maatregelen om de koopkracht te verbeteren, zoals een huurbevriezing in de sociale sector, een lagere energiebelasting en een hoger jeugdminimumloon vanaf 2027. Ook komt er extra geld voor kinderopvang en voor gedupeerden van het WIA-schandaal, stelt zij.

Oppositie

• GroenLinks-PvdA-fractievoorzitter Frans Timmermans reageert terughoudend: ‘Van de coalitiepartijen horen we wat ze in de onderhandelingen hebben binnengehaald. Om te kunnen beoordelen of het resultaat ook goed is voor Nederland en helpt onze grote problemen aan te pakken, moet de Kamer over het hele akkoord beschikken.’
• Kamerlid Jan Paternotte (D66) levert op X kritiek op de summiere verhoging van het Nederlandse defensiebudget: ‘Lijkt wel alsof kabinet niet doorheeft dat Trump terug is. We zullen in Europa onze defensie op orde moeten brengen en herbewapenen. Onze bondgenoten snappen dat. Nederland wordt zo de horzel van Europa.’
• Stephan van Baarle (Denk): ‘Op dit moment probeert de extreemrechtse coalitie met het presenteren van kruimels te doen alsof ze geweldig zijn. Dit kabinet blijft een bestuurlijk fiasco, een ramp voor de portemonnee en een normalisering van discriminatie. Ze moeten vertrekken!’
• De zelfbenoemde ‘rechtse waakhond’ Joost Eerdmans (JA21) schrijft op X: ‘Blij dat ze eruit zijn gekomen. We zullen de voorstellen goed gaan bestuderen.’
• Rob Jetten (D66) op X: ‘Wekenlang spraken coalitiepartijen over de voorjaarsnota. Nu zetten zij hun plannen in de etalage, en dat is hun goed recht. Maar ze zwijgen over waar zij de rekening neerleggen. Wat wel duidelijk is: defensie en de energierekening komen er bekaaid vanaf. En terwijl échte doorbraken nodig zijn, kiest de coalitie voor uitstel op klimaat, stikstof en meer woningen. Toon daadkracht.’
• Jimmy Dijk (SP) op X: ‘Nu zien we het zoet voor de korte termijn. Structurele problemen als woningnood, zorgkosten en dure boodschappen blijven. De rekening wordt doorgeschoven. Problemen van mensen blijven bestaan. Problemen van de coalitie lijken opgelost. Kortzichtig en cynisch.’

ELSEVIER