„Veiligheidsstudies moeten worden aangestuurd door autoriteiten, niet door bedrijven.”
Steven Frölke © NRC Amsterdam
Het gaat om negen studies die allemaal een schadelijk effect aantonen op hersenen in ontwikkeling. Sommige testgegevens bereikten via een omweg toch de juiste dossiers.
Studies naar veiligheid niet door bedrijven laten aansturen
Chemicus Alex Mie
Pesticiden worden in de landbouw gebruikt om gewassen te beschermen tegen bijvoorbeeld insectenvraat of overwoekering door onkruid. Ze worden ontworpen om schadelijk te zijn voor specifieke organismen, maar moeten voor mensen veilig zijn. Een gevaarlijk speelveld, helemaal omdat pesticiden worden gebruikt bij voedselproductie. De kans dat mensen eraan worden blootgesteld, is dus groot.
Bewijslast
Daarom worden pesticiden veel strenger gecontroleerd op veiligheid dan andere chemicaliën. De bewijslast om aan te tonen dat een pesticide veilig is, ligt bij bedrijven. Voor gebruik in Europa leveren bedrijven zelf testgegevens aan bij de autoriteiten, die op hun beurt een risicobeoordeling maken. Maar omdat zo’n test geen standaardeis is voor een veiligheidsdossier, hebben autoriteiten er geen zicht op welke gegevens ontbreken.
De ontdekking van de achtergehouden studies werd gedaan door Zweedse onderzoekers, die er donderdag over publiceerden in Environmental Health. Zij controleerden databases in de Verenigde Staten op studies naar dit type neurotoxiciteit. Het Amerikaanse milieuagentschap EPA had in totaal 35 studies ontvangen die voor Europa ook relevant zouden zijn. Daarvan bereikten er negen Europa niet. Inmiddels zijn Europese regelgevers op de hoogte gebracht.
Bij de experimenten werden zwangere ratten blootgesteld aan bestrijdingsmiddelen, waarna de nakomelingen enkele weken werden gevolgd. Verschillende neurologische effecten kwamen naar voren, zoals een veranderde motoriek of een lagere hersenmassa. Die effecten zijn niet direct te vertalen naar mensen, benadrukt Axel Mie, chemicus en auteur van het nieuwe onderzoek. In mensen zou neurologische schade zich eerder vertalen naar verminderd concentratie of aandacht.
Uniek voor Europese pesticidenwetgeving vergeleken met die in de VS is dat alleen al de mogelijkheid van sommige schadelijke effecten tot directe afkeuring kan leiden. Schade aan de ontwikkeling van een foetus valt daaronder. Mie: „Bedrijven zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van hun product. Het achterhouden van gegevens past daar niet bij.”
Laboratoria
Dat laatste is het gevolg van belangenverstrengeling in het systeem, zegt Mie. „Bedrijven financieren nu zelf onderzoek bij commerciële laboratoria, en leveren dat aan. Zo’n lab kan de druk voelen van bedrijven, en bedrijven konden voorheen gegevens makkelijk achterhouden.” Mie pleit voor omdraaiing van het systeem: „Veiligheidsstudies moeten worden aangestuurd door autoriteiten, niet door bedrijven.”
Via omwegen kwamen vijf van de ontbrekende studies jaren later toch bij Europese regelgevers terecht. Soms had dat gevolgen voor de regulering, volgens de Zweedse onderzoekers: de veiligheidsmarges van de pesticiden werden aangepast. Voor andere pesticiden kan dat nog steeds gebeuren, omdat nieuwe toelatingsprocedures nu lopen.
De betrokken bedrijven – Bayer, Syngenta, Nissan Chemical Corporation en ISK – verklaren dat ze altijd zijn ingegaan op vragen naar studies vanuit de EU. Volgens Bayer zouden hun studies de toelating bovendien niet hebben beïnvloed.
Noordhollands Dagblad
0 reacties :
Een reactie posten