Van een onzer correspondenten.

Feest in de sleutelstad Leiden. TUD hoogleraar Herman Russchenberg kreeg door de burgemeester een onderscheiding uitgereikt aan de vooravond van Koningsdag vanwege zijn inzet voor het klimaat. Hij werd Officier in de Orde van Oranje Nassau, een hoge onderscheiding. Personen die benoemd worden tot Officier hebben met hun bijzondere verdiensten vaak een landelijke of zelfs internationale uitstraling of betekenis. Russchenberg geldt als een klimaatwetenschapper die zich ernstige zorgen maakt over klimaatverandering en rol van menselijke CO2 uitstoot. Hij is betrokken bij het klimaatbevlogen Scientists for Future en mede-ondertekenaar van de klimaatstakingen die in Nederland plaatsvonden.

‘Ik faciliteer het spelen voor God. Ik probeer kennis beschikbaar te maken die er toe zou kunnen leiden om voor God te spelen, dus geo-engineering toepassen. Of niet voor God spelen, omdat het een slecht idee blijkt te zijn.’


In zijn wetenschappelijke zoektocht om de temperatuur van de aarde in toom te kunnen houden, kiest hij voor maatregelen in de atmosfeer en oplossingen in het heelal, zoals het mengen van stoffen door middel van ‘maakbare wolken’ of het sturen van een waaier van spiegeltjes buiten de dampkring om zonlicht te weerkaatsen.

Gedecoreerde Russchenberg naar aanleiding van de hoge onderscheiding:

‘Als directeur van het TU Delft Climate Institute maak ik mij sterk voor een debat over geo-engineering. Dat zijn technieken om het klimaat rechtstreeks te beïnvloeden. Als de opwarming teveel toeneemt, is er een techniek nodig voor afkoeling, maar de ontwikkeling ervan staat nog in de kinderschoenen. Je moet daarbij denken aan zout in de wolken boven de oceaan strooien, zodat de wolken witter worden en het zonlicht beter weerkaatsen. Of we verspreiden andere stofjes heel hoog in de lucht – de stratosfeer – om daar het zonlicht tegen te houden. Het lijkt een beetje op wat hele grote vulkaanuitbarstingen doen. Zij brengen ook stof tot in de stratosfeer, waardoor de temperatuur op aarde met soms wel een graad kan zakken. Met geo-engineering imiteer je de natuur een beetje.’

Maar het is toch heel eng als wij mensen aan het klimaat gaan knutselen?

‘Klopt. Het is een taboe, maar je ziet het veranderen. Ik geef de laatste tijd regelmatig interviews aan kranten over geo-engineering. Het komt langzaam op de agenda. Geo-engineering komt niet in de plaats van CO2-reductie, maar is een soort noodrem, een brandweer die de ergste gevolgen van de klimaatverandering kan beperken.’

Russchenberg gaat in een nieuw vijfjarig onderzoeksproject experimenten doen met laaghangende wolken boven zee, zodat die meer zonlicht reflecteren Volgens modelstudies kan, als deze techniek grootschalig wordt toegepast, daarmee de temperatuur op aarde in theorie met één graad dalen. Het effect kan echter ook anders zijn en juist leiden tot het oplossen van wolken, omdat de kleinere druppeltjes verdampen. Ook kan de techniek ervoor zorgen dat regen later valt, of ergens anders dan waar die normaal valt.

‘Maar het mooie van deze techniek is dat de reactie snel volgt: binnen een paar weken is er effect. En gaat er iets mis, dan kun je het uitzetten, zonder blijvende veranderingen.’

***

Voor een videopresentatie van zijn werk, zie hier.

Bronnen hier en hier.

***