6 bezwaren tegen het prijsplafond op energie

Datum:
  • zondag 25 september 2022
  • in
  • Categorie: , ,
  •  Per 1 januari komt er een prijsplafond op gas en elektriciteit.


    24-9-2022


    Op deze manier moeten energierekeningen betaalbaar blijven, en hoopt het kabinet dat minder Nederlandse huishoudens in de financiële problemen. Maar wat blijkt: de maatregel is niet zonder kritiek. De afgelopen tijd hebben meerdere politici en opiniemakers namelijk hun bedenkingen geuit over het prijsplafond. In dit artikel verzamelt NieuwRechts hun belangrijkste bezwaren. 

    Begin deze maand stelde de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, voor om een prijsplafond in te stellen voor Russisch gas. Een paar dagen later kwamen de partijen GroenLinks en PvdA gezamenlijk met het voorstel voor een prijsplafond voor gas en elektriciteit. In het buitenland was een dergelijke maatregel niet vreemd: Duitsland en België hadden het al ingevoerd, en ook Oostenrijk nam het in overweging. Een week later hield Eurocommissaris een pleidooi voor een prijsplafond voor aardgas bij het tv-programma Buitenhof.

    Vorige week gingen alle fractievoorzitters van het kabinet in gesprek over de invoering van het prijsplafond in Nederland. Uiteindelijk werd de maatregel aangekondigd: per 1 januari zou het prijsplafond komen. Al snel kwam er echter kritiek hierop, onder meer van Kamerlid Pieter Omtzigt en PVV-leider Geert Wilders. Maar ook van buiten de Tweede Kamer kwamen er bezwaren.

    Het prijsplafond is heeft als doel dat huishoudens hun energierekeningen kunnen blijven betalen. Maar kan de maatregel geen nare neveneffecten hebben? NieuwRechts somt de belangrijkste tegenargumenten op.

    1. Huishoudens boven het prijsplafond betalen alsnog factor vier tot vijf
    Het prijsplafond komt op een maximumverbruik van 2400 kwH en 1200 m3 gas. Het idee is dat minimaal de helft van de huishoudens onder dit verbruik komen, zolang ze maar besparen. Maar meerdere oppositiepartijen hebben al opgemerkt dat hiermee heel veel huishoudens buiten de boot zullen vallen. Een één-persoonshuishouden zit namelijk nog onder dit gebruik, maar een tweepersoonshuishouden verbruikt gemiddeld 2700 kWh en 1200 m3. Een driepersoonshuishouden zit al heel snel boven de 3500 kWh en 1500 m3.  

    Dit betekent dat huishoudens met een groot of tochtig huis alsnog boven het prijsplafond zullen uitkomen - vaak met gigantische aantallen. Zij zullen over het grootste deel van hun verbruik de huidige en extreem hoge prijs moeten gaan betalen, en dat is het vier- tot vijfvoudige als van voor de oorlog in Oekraïne. Concreet betekent dit dat alsnog miljoenen huishoudens duizenden euro's meer kwijt zijn aan energie, ook al is er een energieplafond. 

    Ook huishoudens met een warmtepomp of stadsverwarming vallen buiten de boot. Bovendien zijn de regelingen voor het mkb nog volstrekt onduidelijk. Daarnaast merkt Omtzigt op dat er over vakantiehuisjes en gasloze woningen ook nog grote onduidelijkheid bestaat.

    Partijen als PVV, PvdA, GroenLinks en SGP willen een uitgebreidere regeling voor het energieplafond. JA21 wil juist meer hulp voor het mkb.

    2. Energiebedrijven kunnen miljardenwinst gaan maken
    Wie vooral lijkt te profiteren van het prijsplafond, zijn de energiebedrijven zelf. Kamerlid Pieter Omtzigt vreest namelijk dat ze miljarden aan winst kunnen gaan maken aan het verschil tussen de reële marktprijs en het prijsplafond dat de overheid aan de bedrijven moet gaan betalen.

    Bij BNR-nieuwsradio maakte Omtzigt deze week een simpel rekensommetje: "Er zijn op dit moment energiemaatschappijen, die verkopen een kuub gas voor €4,- terwijl je het op de markt kunt inkopen voor €1,70. Nou daar komen wat belastingen en transportkosten bij, maar voor €2,50 ben je als energiebedrijf echt helemaal klaar. En als wij nu het verschil tussen €1,50 en €4,- gaan betalen, dan zouden we aan die energiemaatschappijen €2,50 betalen, waarvan €1,- zuivere winst is."

    Omtzigt vreest dus dat energiebedrijven per kuub gas een enorme deel pure winst (€1,-) kunnen opstrijken. Bovendien compenseert de overheid ook voor wanbetalers en mensen in nood, waardoor de energiebedrijven nog meer inkomsten zullen opstrijken.

    3. Burgers worden niet meer ontmoedigd om minder te gaan verbruiken
    Het kabinet wil al langere tijd dat burgers energie gaan besparen. En dit gebeurde dit jaar ook vanwege de hoge energierekeningen. Maar een huishouden dat binnenkort qua gebruik onder het prijsplafond uitkomt, heeft geen prikkel meer om energie te besparen. Daarom is de kans aanwezig dat sommige huishoudens juist meer energie gaan verbruiken dan voorheen. Ook de voorgespiegelde energietransitie van de overheid zal hierdoor vertraging oplopen, omdat de prikkel hiervoor wegvalt.

    4. Het kan een enorme kostenpost worden voor de overheid
    Het enerigeplafond kan wel eens flink in de papieren gaan lopen. In een persconferentie deze week erkende de Minister van Financiën, Sigrid Kaag (D66), eveneens dit probleem. Politiek verslaggever Leendert Beekman merkte op: "De dekking is niet zoals hij hoort te zijn."

    Dit komt doordat er nog heel veel details niet zijn uitgewerkt over de maatregel. Dit is volgens Omtzigt "zorgwekkend": "Het lijkt alsof men binnen 24 uur iets bedacht heeft wat 15 miljard kost, en waar heel Nederland mee gered moet worden. En mijn ervaring met plannen waar niet een paar weken over nagedacht is, is niet heel erg goed," zei hij deze week bij BNR-nieuwsradio.

    Immers: sommige huishoudens zullen niet meer de prikkel krijgen om energie te bezuinigen. Hierdoor zal de overheid enorm veel geld moeten betalen aan energiebedrijven. En volgens ondernemer Martijn Bron zouden energiebedrijven wel eens hun voordeel hiermee kunnen doen. In zijn bijdrage aan De Telegraaf vreest Bron namelijk dat de leveranciers 'zullen proberen om [de overheid] financieel uit te knijpen'.

    Volgens Bron is energie namelijk 'de bloedsomloop van de wereldeconomie'. De overheid geeft de energieleveranciers vanwege het prijsplafond een enorme machtspositie. Als de bedrijven geen energie meer leveren, is dit desastreus voor de Nederlandse economie.

    Daarom zal de overheid alsnog het verschil moeten betalen, zelfs in het geval van hoogoplopende kosten door toenemend verbruik of marktprijs. Dit zal volgens Bron leiden tot een 'groeiend begrotingstekort, waardoor [de overheid] naar de obligatiemarkt moet gaan om het gat te financieren'. Volgens Bron komen 'de kosten die gepaard gaan met het invoeren van een prijsplafond, uiteindelijk op het bordje van de belastingbetaler terecht'.

    5. Het gaat ten koste van de belastingverlaging op energie
    De afgelopen tijd hebben meerdere partijen, zoals FVD, BVNL en JA21 gepleit voor een (tijdelijke) afschaffing van belastingen op energie. Mede vanwege deze belastingen is de energie in Nederland een stuk duurder dan in de rest van Europa, stellen de partijen. Daarom zou de afschaffing een lastenverlichting voor alle huishoudens betekenen.

    Maar deze energiekorting gaat nu niet door, vanwege het energieplafond. Het kabinet krijgt hierdoor €5,5 miljard extra aan inkomsten om het energieplafond mee te bekostigen.

    6. De hoofdreden van de hoge gasprijzen wordt niet aangepakt
    De hoge gasprijzen in Europa komen door de Europese sancties tegen Russisch gas. Europarlementariër Rob Roos (JA21) uitte in mei flinke kritiek op de Europese Unie. Volgens hem zijn de Europese sancties tegen Russisch gas vooral rampzalig voor Europa zelf. "We kunnen niet zonder betaalbare en betrouwbare energie! En hebben de huidige sancties wel het gewenste effect?" stelde hij.

    Het prijsplafond zal niets aan de sancties veranderen. En dus is er geen vooruitzicht op het aanpakken van de bronoorzaak van de hoge gasrekeningen.

    NieuwRechts

    0 reacties :

    Een reactie posten