Twee brandweerposten dicht, veertien afgeslankt; plan zorgt voor onrust en emoties. ’We zijn nu eenmaal voor pijnlijke keuzes gesteld’

 ALKMAAR

De brandweerposten Ursem (Koggenland) en Slootdorp (Hollands Kroon) dreigen, uiterlijk begin 2025, definitief hun deuren te moeten sluiten.

Martijn Gijsbertsen 20-5-2022

Veertien andere korpsen van de huidige 52 brandweerkazernes/posten in Noord-Holland Noord - met in totaal 1200 vrijwilligers en 250 beroepskrachten - hangt afslanking van hun huidige takenpakket boven het hoofd.

Dat staat in een plan van de top van de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord, de rampen- en crisisorganisatie voor zestien gemeenten, die over de brandweerzorg gaat.

Het voorstel is donderdag aan de burgemeesters uit Alkmaar en omstreken, West-Friesland en de Noordkop gepresenteerd. Het is onder meer gebaseerd op het lage risicoprofiel van het werkgebied voor deze korpsen in combinatie met het relatief beperkte aantal meldingen.

Onrust

De veiligheidsregio heeft de gemeenten Koggenland en Hollands Kroon geadviseerd niet te investeren in vervanging van verouderde brandweergebouwen in Ursem en Slootdorp. Deze stonden op de nominatie voor nieuwbouw.

Postcommandanten zijn afgelopen week op de hoogte gesteld. De voorgenomen sluiting en afslanking zorgen onder brandweerlieden voor behoorlijk wat onrust en emoties.

„Het is ingrijpend, ligt zeer gevoelig; we zijn nu eenmaal voor pijnlijke keuzes gesteld”, reageert regionaal brandweercommandant Krisha Taneja, tevens directeur van de veiligheidsregio.

Dat heeft te maken met verlaging van budgetten, vergrijzing waardoor binnen tien jaar 40 procent van de brandweerlieden uitstroomt en moeilijkheden om nieuwe aanwas te krijgen.

Burgemeesters hebben eerder besloten dat de rampen- en crisisorganisatie dit en volgend jaar 2,3 miljoen euro moet bezuinigen. Daarvan is zeven ton inmiddels gerealiseerd.

In de knel

Omdat de veiligheidsregio heeft gewaarschuwd dat bij verdere besparingen brandweertaken in de knel komen, is van de rest afgezien. Als ’wisselgeld’ is geëist dat veranderingen bij de brandweer zonder extra investeringen moeten verlopen.

„Met die opdracht zijn we aan de slag gegaan. Daarbij hebben we tientallen experts vanuit de veiligheidsregio en brandweerorganisatie betrokken. En gebruik gemaakt van ervaringen uit proeven om het brandweerwerk beter behapbaar te maken”, aldus Taneja.

„Daar zijn deze contouren (sluiting en afslanking, red.) uit naar voren gekomen. Om het vervelende verhaal te vertellen, ben ik persoonlijk naar de posten in Ursem en Slootdorp gegaan. Er bestaat best enig begrip, tegelijkertijd heerst er teleurstelling en boosheid. Dat snap ik heel goed. Want het gaat om vrijwilligers met passie, die zich met hart en ziel inzetten en het gevoel hebben dat ze iets wordt afgepakt.”

De veiligheidsregio wil ’gedegen’ met het dossier omspringen. „Beide posten kunnen tot het eerste kwartaal van 2025 open blijven, dus ruim tweeënhalf jaar. In Ursem werken 18 vrijwilligers, in Slootdorp 13. De komende jaren gaat een aantal daarvan stoppen.”

Alternatieve functie

„De rest, zo’n 20 tot 25 mensen, willen we een alternatieve functie aanbieden in het regionale team dat we samen met het waterschap willen oprichten om watercrises te bestrijden. Op die manier hopen we toch vrijwilligers voor de veiligheidsregio te behouden.”

De brandweer is bezig met het ontwikkelen van datagestuurd uitrukken. Op basis van risicoprofielen in gebieden wordt bepaald welke ’gereedschappen’ en vaardigheden posten nodig hebben om hun werk naar behoren te kunnen doen.

„Van oudsher beschikken alle posten over mensen en middelen die zijn gericht op het uitvoeren van dezelfde basistaken. Terwijl er plekken zijn waar zelden complexe binnenbranden zijn of amper personen na een ongeval uit een auto hoeven te worden bevrijd. Daar wordt wel veelvuldig op geoefend, dat kan een tikje minder”, licht Taneja toe.

Uit onderzoek blijkt dat een derde van de korpsen op basis van het risicoprofiel moet worden verzwaard, een derde hetzelfde takenpakket zal behouden en bij een derde een lichtere vorm van brandweerzorg en specialisatie op bepaalde taken past.

Welke veertien posten in die laatste categorie thuishoren, wil hij in dit stadium niet prijsgeven. Omdat postcommandanten vrijwilligers nog moeten informeren. Het gaat om relatief kleine korpsen, die jaarlijks vaak minder dan dertig uitrukken hebben, actief zijn in een gebied met een laag risicoprofiel en moeite hebben om nieuwkomers aan zich te binden.

„Willen we met hetzelfde budget ergens optoppen, dan zul je elders moeten afplussen”, vat de brandweerbaas samen. „Niet alle brandweermensen hoeven alle en dezelfde skills in huis te hebben. Op bepaalde plekken kunnen we met minder middelen en minder oefenen evengoed 90 procent van de uitrukken aan.”

Weerstand

De helft van de posten die volgens het plan moet afslanken, gaat volgens de verwachtingen van Taneja in die lijn mee. De andere helft ’zal in de weerstand zitten’. „Daar springen we gedegen en zorgvuldig mee om. Sowieso kun je niet alles tegelijk, dus in dat proces gaan we geleidelijk te werk. Want bij de brandweer zijn we ook uitermate trots op onze mensen, die we min of meer beschouwen als familie.”

Taneja benadrukt dat het voorstel een ’ontwikkelplan’ is en er nog geen knopen zijn doorgehakt. „In oktober staat het op de agenda van de veiligheidsregio, daarna gaat het door naar gemeenteraden en kunnen zienswijzen worden ingediend. In december ligt het stuk gereed ter vaststelling door het algemeen bestuur. Maar inderdaad; het geeft pijnpunten. Dat kan ik niet ontkennen.”

Noordhollands Dagblad