Greta Thunberg.










Van een onzer correspondenten.

Gisteren werd het jongste rapport van het IPCC gepresenteerd. In wezen is de klimaatdiscussie, die al decennia aangezwengeld wordt door een cohort bezorgde wetenschappers en alsmaar uitvergroot in de media, uiteindelijk in een nieuwe fase beland.

Eerder waren het nog in de ogen van de klimaatbezorgden de onmiskenbare humane oorzaken zelf die leidden tot het klimaatprobleem, zoals de ongebreidelde CO2-uitstoot van de fossiele industrie. Je kon met een bord bij een fabriek gaan staan en wijzen op de CO2-uitstoot. Ook al was het waterdamp dat uit de schoorstenen kwam. ‘Bah, bah, bah…’

Maar inmiddels zijn het, vanuit die bezorgde visie, ook de bedachte en miljarden kostende klimaatmaatregelen zelf die het oplossen van het klimaatvraagstuk in de weg staan: ze zijn niet stringent genoeg, komen niet meer op tijd. Greta Thunberg wist het vorig jaar nog zo kernachtig samen te vatten met haar ‘Bla, bla, bla …’

 

Naast de snelweg van de humane schuld aan alles door onze manier van leven, is er nu ook zomaar een secundaire weg zichtbaar: de schuld dat ‘we’ het hadden kunnen voorkomen en dat het niet is gelukt en moeten accepteren.


Gert-Jan Nabuurs, hoogleraar bosbouw aan de Wageningen Universiteit en medeauteur van het VN-rapport, is een pionier in dit nieuwe klimaatpeinzen en stelde dan ook: ‘De tijd is op. Anderhalve graad opwarming is, als je realistisch bent, niet meer af te wenden.’

Dat besef ‘het niet meer te kunnen afwenden’ maakt het zelf opgelegde dubbele schuldcomplex van een enkele klimaatactivist nog groter en zal hoe dan ook tot meer actie gaan leiden, zelfradicalisering wellicht. We doen alles fout en dat wat we juist goed hadden kunnen doen, doen we ook nog fout. Uiteindelijk is dit de weg naar het nihilisme, vanwaar geen weg terug is, zelfs niet voor de gesubsidieerde klimaatindustrie.

Maar in wezen raakt juist de realistische grondhouding van Nabuurs ook de zo vitale trek van het bezonken klimaatrealisme. Wat het klimaat betreft zijn er immers best wel redenen om te veronderstellen dat zaken uiteindelijk niet in menselijke hand zijn, wat we ook doen of nalaten. In die zin krijgt het menselijk handelen een juiste relativering dat zich nu ook zomaar openbaart bij een fervente IPCC-er als professor Nabuurs.

We weten maar al te goed als het gaat om moeder natuur: het is uiteindelijk toch niet meer af te wenden. Misschien daarom zijn ook veel klimaatacties met hun overdreven tamtam, door burger of overheid, door wetenschapper of fulltime demonstrant, altijd zo teleurstellend. Het gaat tegen de natuur in.

***