De VVD is verworden tot een gedachtenloze kliek carrièrepolitici
3-2-2022
Frits Bolkestein ligt onder vuur vanwege zijn vriendschap met de gederadicaliseerde extremiste Soumaya Sahla. Toch staat de markante staatsman nog altijd hoog in aanzien onder liberalen. Maar wat heeft hij nu eigenlijk bereikt, vraagt Geerten Waling zich af. De opvallende vriendschap tussen de jonge ex-terroriste Soumaya Sahla en VVD-coryfee Frits Bolkestein staat volop in de aandacht, hoewel EW al in 2019 een uitgebreid dubbelinterview met hen publiceerde.
Lees ook het dubbelinterview met Bolkestein en Sahla: ‘Ik ben nieuwsgierig en leergierig en Soumaya is dat ook’
Dat ‘de Bolk’ zich graag omringt met intelligente jongeren is geen nieuws. Daarmee doet hij niemand kwaad, zelfs niet als zijn nieuwste armsnoepje een gederadicaliseerde jihadiste is, die drie jaar in de cel zat voor haar werk voor de extremistische Hofstadgroep. Het siert Bolkestein zelfs dat hij Sahla begeleidde op het rechte pad dat zij sinds de gevangenis heeft ingeslagen: het pad van de democratie en de rechtsstaat.
Met de woorden van Bolkestein was zelden iets mis
Het is wellicht niet netjes om kritisch te zijn over een hoogbejaarde staatsman (88), met een broze gezondheid bovendien, maar het moet even – en wachten tot na zijn overlijden maakt het er niet chiquer op. Immers, Bolkestein mag dan een geleerde, veelzijdige en markante man zijn, hij is ook iemand met een stug karakter. Hoewel hij voor Nederland en Europa, evenals voor zijn partij (VVD), veel goeds heeft gedaan, is het niet al goud wat er blinkt in zijn erfenis.
Met de woorden van Bolkestein was zelden iets mis. Hij benoemde al vrij vroeg de problemen, individualisering, mondialisering en massa-immigratie, vooral in combinatie met het uitblijven van een zelfbewust en samenbindend verhaal (het ‘bezielende verband’). Benoemen kon hij goed, problemen oplossen veel minder.
Als lid van de Europese Commissie stelde hij de Europese interne markt open voor betalingen en diensten, waarmee hij weliswaar de economie en het bedrijfsleven veel kansen bood, maar ook het leven van veel Nederlanders onzekerder maakte.
Eerder doorbrak hij als VVD-leider weliswaar succesvol de vanzelfsprekendheid van de christen-democratische politiek, door het vormen van de paarse kabinetten – die het nodige achterstallig progressief onderhoud deden – maar ook daar is een keerzijde. De erfenis van het paarse tijdperk werd vooral zichtbaar in de massale privatisering van de nutsvoorzieningen, waardoor de onzekerheid van individuele burgers toenam en van enige zorg om een ‘bezielend verband’ wederom geen spoor te bekennen viel.
Lees ook deze blog van Roelof Bouwman: De VVD van Frits Bolkestein is morsdood
In de Tweede Kamer was Frits Bolkestein een scherp en bij vlagen humoristisch debater, die ook bewust zijn partij vanuit het parlement bleef aanvoeren en daar zijn eigen regering kritisch bleef controleren. Een goed voorbeeld van ‘dualisme’, dat maar mondjesmaat navolging heeft gekregen, en met wisselend succes, door bijvoorbeeld PvdA-voorman Diederik Samsom en ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers.
De VVD is verworden tot een gedachtenloze kliek carrièrepolitici
In een ander politiek krachtenveld had Bolkestein best premier kunnen worden. Dat heeft hij zelf vast ook gewild. Toen dat in 1998 weer niet was gelukt, vertrok hij abrupt uit de Haagse politiek. Zijn benoeming tot lid van de Europese Commissie in 1999 was prestigieus en niet onlogisch, maar achteraf kan die stap ook worden gezien als verraad aan de kiezer, die hem in 1998 net had herkozen, en vooral aan zijn partij.
Die VVD belandde onder Bolkesteins zwakke opvolger, Hans Dijkstal, in een zwabberkoers en een richtingenstrijd die alleen de kop kon worden ingedrukt door de opzichtig visieloze antipolitiek van Mark Rutte. Kamercentrales in de regio werden opgeheven, partijcongressen werden festivals. De ooit bruisende denktank, de Teldersstichting, staat al jaren op een roestig zijspoor en politici met heldere, doordachte liberale overtuigingen, zoals Tweede Kamerleden Ulysse Ellian en Zohair El Yassini, zijn zeldzaam.
Lees ook deze column van Gerry van der List: Het nieuwe elan van de VVD: de tassen van de premier dragen
Al deze puinhopen van Bolkestein doen niets af aan zijn vertoonde eruditie, intellect en bereidheid tot inhoudelijk debat, maar dat maakt het nog wranger dat juist door zijn keuzes zulke kwaliteiten amper nog te vinden zijn in de VVD en het landsbestuur.
De partij die Bolkestein nog altijd als een heilige vereert, de partij van Mark Rutte en Sophie Hermans, is verworden tot een gedachtenloze en waardenloze kliek carrièrepolitici en voorlichters. Voor die VVD is het lidmaatschap van een geslepen doch ongevaarlijke ex-terroriste nog wel de minste zorg.
ELSEVIER
0 reacties :
Een reactie posten