Rémy Prud’homme. Schermafbeelding.










Onbeantwoorde vraag! Hoe kan het dat terwijl de economie op slot is, de CO2-concentratie in de atmosfeer tóch blijft stijgen?

Door Rémy Prudhomme, emeritus professor aan de Université de Paris.

Vertaling: Martien de Wit.

De klimaatcatechismus rust op twee pijlers. De menselijke CO2-uitstoot is de oorzaak van de toename van het CO2-gehalte in de atmosfeer. Deze toename is op haar beurt de oorzaak van de opwarming van de aarde, die vervolgens tot alle ellende van de wereld leidt. Hieruit volgt dat de vermindering van de menselijke CO2-uitstoot een noodzakelijke en voldoende voorwaarde is voor het voortbestaan van de mensheid. Deze gevolgtrekking is geen onbelangrijk technisch detail. Integendeel, het is de rechtvaardiging voor alle nationale en internationale programma’s in de ‘strijd voor het klimaat’, voor alle ‘energietransities’, en voor de duizenden miljarden euro die voor dit doel worden uitgegeven.

De COVID-19 epidemie stelt ons in staat om de kracht van de eerste van deze twee pijlers te testen. In de eerste helft van 2020 heeft de ernstige economische crisis, veroorzaakt door COVID-19, of beter gezegd door de maatregelen die zijn genomen om de pandemie onder controle te krijgen, geleid tot een sterke daling van de antropogene (door de mens veroorzaakte) CO2 -uitstoot. Heeft deze daling wel of niet geleid tot een vermindering van het CO2-gehalte in de atmosfeer van de planeet? Op economische en sociaal gebied kunnen ‘experimenten maar zelden worden uitgevoerd. COVID-19 biedt ons er één aanEn die kans moeten we grijpen.

Gedurende de eerste zes maanden van 2020 is de wereldwijde antropogene CO2-uitstoot met 8,8% gedaald (vergeleken met de uitstoot in de eerste zes maanden van 2019). Dit blijkt uit een wetenschappelijk artikel van Zhu Liu et al., dat op 14 oktober jl. in Nature Communication is gepubliceerd, op basis van de beschikbare gegevens over het wereldwijde kolen-, gas- en olieverbruik.

Wat was de variatie van het CO2-gehalte in de atmosfeer? Dit wordt gemeten (in ppm, het aantal CO2-moleculen per miljoen delen van de totale atmosfeer, om het eenvoudig te zeggen) op een berg in Hawaï, die representatief is voor de planeet, per dag en per maand. In de eerste zes maanden van 2020 is het CO2-gehalte met 2,22 ppm gestegen (vergeleken met de eerste zes maanden van 2019). In plaats van af te nemen, zoals de catechismus voorschrijft, is het CO2-gehalte juist toegenomen. In feite was het tempo waarin het tijdens de eerste golf van COVID-19 toenam, hetzelfde tempo waarin het al jaren toeneemt: 2,39 ppm per jaar tussen 2010 en 2019.

De COVID-test ondermijnt dus ernstig de eerste pijler van de catechismus. De vermindering van onze CO2-uitstoot met 9% had geen enkel effect op het CO2-gehalte van de atmosfeer; het bleef stijgen alsof er niets was gebeurd. Dit suggereert dat een vermindering van de CO2-uitstoot in de praktijk geen significante bijdrage levert aan het afremmen van de opwarming van de aarde. Deze conclusie is des te belangrijker omdat de economische en sociale kosten van deze vermindering in dit geval enorm zijn geweest. Het gaat gepaard met een daling van het mondiale BBP met ongeveer 5 procent, oftewel meer dan 4200 miljard dollar, bijna het dubbele van het BBP van Afrika. Tot zover.

In werkelijkheid is dit verwaarloosbare effect van een aanzienlijke vermindering van de CO2-uitstoot niet verrassend. De jaarlijkse CO2-uitstoot is een klein stroompje (33 miljard ton) in vergelijking met de totaal aanwezige voorraad CO2 in de atmosfeer (3200 miljard ton). Het verminderen van dit kleine stroompje met 9% (met 3 miljard ton) kàn geen grote invloed hebben op de evolutie van deze grote voorraad. Dat is wat het COVID-19 experiment laat zien. Het zou moeten dienen om de ijver te temperen van hen, die op hoge toon de absolute noodzaak verkondigen om – koste wat het kost – de uitstoot van CO2 te beperken.

***

Rémy Prud’homme is lid van de Franse Association des climato-réalistes.

Naschrift redactie

Waar blijft nu toch die verschrikkelijke opwarming?

Economie op slot – CO2-concentratie stijgt door