Spectaculaire doorbraak in Chinese kerncentrale maakt droom waar: oneindig veel schone energie binnen handbereik

 Een kerncentrale die tijdens het draaien zijn eigen brandstof aanmaakt.

21-11-2025

Spectaculaire doorbraak in Chinese kerncentrale maakt droom waar: oneindig veel schone energie binnen handbereik

AMSTERDAM - Ver weg in de Gobiwoestijn heeft China een stap gezet waar wetenschappers al decennia over dromen: een kerncentrale die tijdens het draaien zijn eigen brandstof aanmaakt. Daarmee is er hoop op vele eeuwen van schone brandstof. En Nederland is ook op weg.

Theo BestemanVerslaggever Energie en grondstoffen

Deze zogenoemde thorium-gesmoltenzoutreactor kan zijn benodigde splijtstof maken uit het element thorium, waarmee het zichzelf theoretisch bijna eindeloos kan voeden, stellen wetenschappers Shanghai Institute of Applied Physics in de studie waar wereldwijd positief op is gereageerd.

Delfts Allseas steekt 300 miljoen euro in bouw kernreactor op schip: ’Markt voor zeker 700 exemplaren’

Kernenergie op basis van thorium wordt gezien als een duurzamer alternatief voor de huidige kerncentrales. Die draaien op uranium dat langlevend radioactief afval produceert. De Chinese reactor maakt tijdens de productie nieuwe splijtstof aan uit thorium, dat ruim beschikbaar is.

Tegelijkertijd kan het, door het toepassen van gesmolten zout als koelmiddel, warmte tot 700 graden Celsius leveren aan de industrie.

Kernsplitsing

Hoe werkt het? De reactor maakt gebruik van vloeibaar zout, waarin thorium en een startdosis aan uranium zijn opgelost. Thorium vangt dan de neutronen op, verandert in de kernbrandstof uranium-233.

Dit nieuwe uranium zorgt daarna weer voor kernsplijting: krachtige energie dus. De reactor werkt daardoor in feite als een kleine fabriek die z’n eigen brandstof aanmaakt. En werkt door terwijl de brandstof wordt bijgevuld.

Nederlandse Atoomcoöperatie stapt met Fransen in bouw kleine kerncentrales: ’Burgers betrekken waar ze moeten komen’

Dat klinkt spectaculair. André Versteegh, kernenergie-expert in Nederland, ziet een belangrijke ontwikkelstap: „Je produceert zo geen langlevend afval. Het is een kweekreactor en die genereert zijn eigen brandstof door de bestraling van thorium, wat uranium-233 oplevert.”

Volgens hem heeft deze technologie grote voordelen: je vermijdt het radioactieve afval, dat klassieke kerncentrales zoals Borssele achterlaten.

Corrosie vreet zich in

„Een grote uitdaging is nog de hoge corrosiviteit”, stelt hij. „Het zout tast het reactorvat en de leidingen aan.” Er is nog geen materiaal dat daar, in combinatie met de hoge temperatuur, volledig tegen bestand is.

Ook de verversing van het mengsel van brandstof en koelmiddel tijdens de productie is een hele uitdaging. „Dit Chinese bedrijf levert op dit gebied weer een stap vooruit, maar er zijn er nog wel wat meer nodig.”

Ook de Nederlandse start-up Thorizon werkt met dit type technologie aan een reactor. Zij geldt als technologisch veelbelovend en ontving bijna 43 miljoen euro aan investeringen. Thorizon ondervangt het corrosieprobleem door met wisselcassettes te werken en die elke paar jaar te vervangen. China is anderzijds rijk aan thorium.

Expert André Versteegh (80) ziet na decennia hoe kernenergie wordt omarmd: ’Het is geen wondermiddel, maar een noodzakelijke pijler’

Dat geeft het land niet alleen een energiebron die honderden jaren mee kan, dit project kan China minder afhankelijk maken van buitenlandse uraniumleveranciers.

Veiligheidsstop

Veiligheid moet bij kernreactoren na de rampen bij Chernobyl en Fukushima altijd afgetikt worden. Deze reactor werkt bij veel lagere druk dan de traditionele kerncentrales, zo luidt een pluspunt.

Dat betekent volgens experts minder kans op verstoringen. In de reactor zit bovendien een soort veiligheidsstop: bij oververhitting smelt die en stroomt de splijtstof weg naar een opvangvat.

Een stralingsdeskundig noemt het „een reactor zonder de klassieke kernramp-risico’s.” Hij ziet in de Chinese resultaten grote kansen. „Dit biedt hoop voor een toekomst waarin kernenergie veiliger wordt en het afvalprobleem kleiner.”

Vanaf de jaren zestig experimenteerden de Verenigde Staten al met soortgelijke gesmoltenzoutreactoren, ook Rusland heeft ze proberen te ontwikkelen. Maar geen land heeft een volledig werkende installatie gebouwd, die zowel een reactor als brandstoffabriek is.

Versnelling

De Chinezen hebben alle ontwikkelingen in een enkele installatie gebracht: een gesmoltenzoutreactor en het zelf laten ontstaan van uranium-233. „Dat maakt het wetenschappelijk echt interessant”, aldus de Nederlandse stralingsdeskundige.

Na 40 jaar terugkeer van kernenergie in Zweden: Vattenfall zet zijn geld op kleine krachtige reactoren, ’maar staatssteun is nodig’

China lijkt een versnelling te pakken te hebben. „Thorium was jarenlang vooral een papieren belofte”, aldus de stralingsdeskundige. „Dit is een belangrijke stap om dat idee te testen in de praktijk. Maar er is nog veel nodig, voor 2030 is die er niet.”

En de reactor moet toch nog altijd starten met een hoeveelheid uranium of plutonium. Helemaal zelfvoorzienend is zij dus niet. Versteegh: „De Chinezen doen goed werk, maar dat gebeurt op meerdere plekken, ook in Nederland. Er moet nog heel veel worden ontwikkeld.”

Dit is „nog lang geen eindstation”, aldus een andere expert. „De toepassing in de praktijk is nog wel een eindje weg.” 

TELEGRAAF