Falende NOS vlucht voor X-kritiek

De NOS is niet betrouwbaar en niet objectief, ......

Geplaatst door Maaike van Charante | 27 november 2025 

Falende NOS vlucht voor 

X-kritiek

Nieuwsuur en NOS verdwijnen van X, onder het mom van beschaving. Maar dit dunne excuus kan niet verhullen wat er werkelijk gaande is. De NOS is niet betrouwbaar en niet objectief, wat ook weer bleek uit een klein onderzoekje door een van onze lezers. Het enige resultaat van dit terugtrekken is dat kritiek nog minder kans heeft door te dringen in de ivoren toren.

Wat jammer nu dat de NOS van Twitter (X) is verdwenen. De NOS die zich tot doel stelt “de primaire informatiebron te zijn op het gebied van nieuws, sport en evenementen” wil even wat minder primair zijn. In elk geval op dat lastige X waar tegenspraak, getrol en debat hoogtij vieren, en censuur een vies woord is.

Nu zal de Nederlandse burger die zich daar begeeft het moeten doen zonder het morele leiderschap van deze publieke omroep die ons zo graag wil vertellen hoe “te oordelen over ontwikkelingen in de wereld,” waardoor wij ons “gedrag beter kunnen bepalen.” Al die dwarse twitteraars die denken zelf hun gedrag te kunnen bepalen, zullen de wijsheden van de NOS moeten missen.

Misschien had alles anders kunnen lopen als de NOS in het vervullen van haar missie “de hoogste journalistieke eisen van zorgvuldigheid, betrouwbaarheid, ongebondenheid, pluriformiteit en objectiviteit” zou hebben gehanteerd.

Taken en missie van de NOS

Een beetje flauw om nu te citeren uit de ‘Missie’ die de NOS zichzelf gesteld heeft, nietwaar? De voornemens in die missie zijn wel erg hoog gegrepen. Maar hoe zit het eigenlijk met de taken die – aldus de NOS – staan omschreven in de Mediawet? De taken die geleid hebben tot deze missie?

Nog een citaat:

De NOS is als publieke omroep verantwoordelijk voor een brede nieuwsvoorziening die betrouwbaar is en onafhankelijk. De taken van de NOS staan omschreven in de Mediawet:

• Het verzorgen voor de landelijke publieke omroep van media-aanbod op het gebied van nieuws, sport en evenementen dat zich bij uitstek leent voor gezamenlijke verzorging. Hiertoe behoort in elk geval media-aanbod dat een hoge frequentie en vaste regelmaat van verspreiding vereist, een algemeen dienstverlenend karakter draagt of met een doelmatiger inzet van middelen beter gezamenlijk tot stand kan komen
• Het verzorgen van teletekst voor de landelijke publieke omroep
• Het toegankelijk maken van het media-aanbod via alle beschikbare media

Vooral het laatste punt van deze opsomming is wel interessant. Volgens mij hoort X nog altijd bij de ‘beschikbare media’. Hoeft de NOS daar haar media-aanbod dan niet meer toegankelijk te maken? Is die taak ineens geschrapt uit de Mediawet? Blijkbaar vindt de NOS het niet zo’n probleem om het X-publiek niet meer te bereiken.

Kritiek

Het echte probleem van de NOS is intussen duidelijk. X was zo ongeveer nog de enige plek waar Nederlanders kritiek konden laten horen op de slechte en eenzijdige berichtgeving. Het was de plek waar op de NOS gescholden kon worden, maar waar ook vaak terechte correcties geplaatst werden. Ik maakte een twitterdraad met een kleine bloemlezing uit mijn bijdragen.

En de NOS is niet alleen eenzijdig over Israël. Op vrijwel elk vlak kiest deze organisatie voor een goedgekeurd narratief dat vervolgens uitgedragen wordt als enige waarheid. Kritiek van nieuwsconsumenten negeert men. Wie probeert via het klachtensysteem deze bias aan te kaarten, krijgt keurige antwoorden die zorgvuldig zo zijn geformuleerd dat de NOS daar geen last van heeft.

Dat ondervond ook een lezer die mij mailde met een interessant onderzoekje dat hij gedaan had. Hij gaf mij ook de reacties van de NOS en de NPO-Ombudsman daarop.

Woorden tellen

Het lijkt zo simpel: woorden tellen. Maar soms brengen aantallen hun eigen boodschap. Deze lezer – laten we hem Jan noemen – voerde een klein jaar geleden allerlei zoektermen in om te kijken hoe vaak de NOS deze termen gebruikte. Ziehier het resultaat van zijn zoektocht. Wat onmiddellijk opvalt: rechts krijgt veel vaker zorgwekkende toevoegingen dan links, en dat is nog steeds zo.

Neem bijvoorbeeld Zohran Mamdani, die net gekozen is tot burgemeester van New York. Hij voerde campagne op communistische ideeën, zie zijn tweet hieronder. Tijdens de BLM-rellen tweette Mamdani de slogan ‘Defund the NYPD’. Hij is dus behoorlijk extreem, maar in de stukken van de NOS staat hooguit dat hij ‘in de VS geldt als radicaal-links’ of dat hem links populisme verweten wordt.

Jan vond dat dergelijke resultaten duidelijk maakten dat de berichtgeving gekleurd was, en hij mailde de NOS. Die antwoordde dat de meer extreme varianten van rechts nu eenmaal “meer zichtbaarheid en invloed” hadden gehad dan die van links. Na aandringen kwam een tweede antwoord. De NOS schreef “zo waardenvrij mogelijk” te berichten over wat er in de wereld gebeurt.

Jan was niet tevreden en klopte aan bij de NPO-Ombudsman. Die antwoordde dat de Ombudsman hier geen rol in heeft ‘want dit behoort tot de redactionele autonomie zoals die in de mediawet en de grondwet staat. Het zou voor de Ombudsman dus aanmatigend zijn die vragen te adresseren.’

Geen cijfers

In een column ging zij hier uitvoeriger op in, en let vooral op wat zij wegliet en wie zij citeerde. De cijfers die Jan haar toe had gestuurd liet zij weg. Daardoor zal geen lezer beseft hebben dat de verhouding tussen ‘fout links’ en ‘fout rechts’ zo scheef was. In plaats daarvan werd die lezer gerustgesteld met deze sussende woorden:

“De Ombudsman heeft geen aanwijzingen kunnen vinden voor een vermeend vooroordeel in de keuzes van de NOS. Het feit dat de termen aan de rechterkant vaker voorbijkomen dan aan de linkerkant is verklaarbaar door het simpele feit dat extreem-/radicaal-/populistisch rechts op dit moment vele malen invloedrijker en zichtbaarder is dan extremen aan de linkerkant.”

Goh. Dit was bijna letterlijk wat de NOS zelf ook al schreef. Niets aan de hand mensen, doorlopen! Dat kleine verschilletje lag niet aan de bias, welnee. Dat lag eraan dat rechts nu eenmaal veel gevaarlijker is dan links.

De wetenschap ziet geen links gevaar

“Zijn er dan geen extreemlinkse partijen in Nederland? Of radicaal- of populistisch linkse?” vroeg de Ombudsman zich af, en antwoordde meteen: “Volgens de definities van de wetenschap vrijwel niet.” In haar column citeerde ze Sarah de Lange en Matthijs Rooduijn, die allebei graag waarschuwen voor het ‘gevaar van rechts’. Citaten van beide experts vindt u in mijn artikel dat ik schreef twintig jaar na de moord op Pim Fortuyn.

Behalve deze twee linkse wetenschappers kwam de Ombudsman nog met een “wetenschappelijk onderzoek in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid” dat volgens haar concludeerde dat het allemaal wel meeviel met linksextremisme in Nederland. En tot slot voerde zij de AIVD op die in haar jaarverslag over 2023 geruststellende woorden sprak over links activisme dat heus niet extremistisch was.

Ik moest meteen denken aan een extreemlinks ‘moreel beraad’ in Pakhuis de Zwijger waar een Kamerlid van GroenLinks gezellig mee zou komen praten over geweld tegen personen waar mogelijk 15 jaar cel op zou staan. Aangezien zelfs burgers die de overheid niet vertrouwen al als risicogroepen in AIVD-jaarverslagen vermeld worden, had ik dit linksextremisme toch wel in het jaarverslag over 2023 verwacht.

Maar nee. Dergelijk linksextremisme komt niet voor in AIVD-verslagen of wetenschappelijke analyses, het komt hooguit voor in de foute gedachten van nieuwsconsumenten met een goed geheugen. En natuurlijk in nare tweets op dat vermaledijde X waar de NOS zo schoon genoeg van heeft…

Linksextremisme bestaat niet

Ook de NOS zelf bagatelliseerde dit voorval door wel de ontkenning van Kamerlid Suzanne Kröger te publiceren, en niet de verklaring van het Platform Progressief Café dat zij wel degelijk op de hoogte was van het onderwerp van het ‘moreel beraad’. Ook in dat NOS-artikel komen geen zorgwekkende termen over links voor, het woord ‘links’ is alleen te vinden in de naam GroenLinks.

En zo waren de deskundigen, de AIVD, de Ombudsman en de NOS het weer helemaal eens. Linksextremisme bestaat niet of nauwelijks, en rechtsextremisme is het grote gevaar. Gelukkig maar dat de Nederlandse Omroep Stichting “de hoogste journalistieke eisen van zorgvuldigheid, betrouwbaarheid, ongebondenheid, pluriformiteit en objectiviteit” hanteert…

Vertrouwen

Wat mij betreft is het grootste probleem niet dat de NOS van X verdwijnt. Het grootste probleem is zelfs niet dat de bias zo overduidelijk is, of dat elke Nederlander gedwongen is om hiervoor te betalen. Het grootste probleem vind ik dat nog zoveel Nederlanders dit instituut vertrouwen en erdoor geïndoctrineerd worden.

Of de cijfers over vertrouwen in de media zelf betrouwbaar zijn heb ik altijd twijfelachtig gevonden, maar de rodelijn demonstraties van het afgelopen jaar doen vermoeden dat mensen inderdaad massaal vertrouwen op media die de grootste onzin verkondigen.

Hoe kan het anders dat een kwart miljoen mensen in Amsterdam kwam demonstreren tegen Israël nadat Israël het vredesvoorstel had ondertekend en Hamas nog weigerde? Nog steeds dachten mensen dat Israël genocide wil plegen of gepleegd heeft, terwijl je zou denken dat nu onomstotelijk vast stond dat Israël niet gelogen had over de oorlogsdoelen.

Ter info: die oorlogsdoelen waren het terughalen van de gijzelaars, en het uitschakelen van Hamas. Niet het uitroeien van de Palestijnen. Zoals Hamas zelf wel onbeschaamd verkondigt uit te zijn op het uitroeien van Joden, een oorlogsdoel dat zelden of nooit besproken is bij de NOS.

Monddood

Dat de NOS van X verdwijnt is geen verlies voor wie daar betrouwbaar en objectief nieuws zoekt. Het is wel weer een stukje verlies van tenminste de illusie van een gesprek, van samenleven. De gevestigde orde trekt zich weer verder terug in de ivoren toren, ver van het ongemanierde gepeupel dat het waagt om kritische vragen te stellen en zelfs soms grove taal te gebruiken.

Hoe graag NOS en Nieuwsuur ook doen alsof zij de beschaving vertegenwoordigen en X het riool, zelfs met die bewering zijn ze al te vaak door de mand gevallen. Bepaalde mensen speuren graag tussen honderden reacties op X totdat ze die ene reactie vinden die ze trots tentoon kunnen stellen als ‘bewijs’ voor de haat op X.

Maar de werkelijke waarde van X, het gesprek dat daar wel degelijk ook plaatsvindt, dat negeren deze mensen liever. Zij prefereren een echokamer waarin slechts hun zienswijze te horen is. En dat hiermee een groot deel van de Nederlanders monddood wordt gemaakt, dat is geen bijkomende schade. Dat is het doel.

 Maaike van Charante

U kunt Maaike van Charante steunen via repelsteeltje.backme.org

Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen en podcasts? Volg Maaike op Twitter.