Van een onzer correspondenten.

Het begon zo mooi: op eigen initiatief onderzoek doen naar de zorgen over het klimaat bij jongeren. Voor een onderzoeksbureau een interessant veld waar het zich als bureau zou kunnen profileren in een maatschappelijk debat, zelf ook meebewegend naar duurzaamheid. Ipsos I&O:

‘Verduurzaming is meer dan ooit een maatschappelijk urgent onderwerp. Het Klimaatakkoord van Parijs (eind 2015) en het Nederlandse Klimaatakkoord (juni 2019) leiden tot uitdagende opgaven voor overheden en andere maatschappelijke organisaties op diverse terreinen, waaronder de energietransitie. We moeten van het gas af.’

Minder jongeren willen dat kabinet meer doet om CO2-uitstoot tegen te gaan

Het meest recente onderzoek van Ipsos I&O laat evenwel zien dat de maatschappelijk belangrijke groep jongeren afhaakt als het gaat om interesse voor het klimaat.

Het I&O onderzoek vraagt o.a. naar consumptiegedrag en berekent de CO2-uitstoot die dat geeft (uitgedrukt in CO2-punten) Een paar highlights voor de 18- tot 24-jarigen:

  • Jongeren zijn aanzienlijk meer gaan vliegen, van 0,9 keer per jaar in 2023, naar 1,2 keer per jaar in 2025.
  • Ze hebben een hogere energierekening en douchen langer (18- tot 24-jarigen douchen gemiddeld 52 minuten per week).
  • Jongeren eten minder vaak vlees dan ouderen en zijn vaker flexitariër.
  • Ze kopen gemiddeld 41 kledingstukken per jaar (tegen 26 gemiddeld).
  • Jongeren kopen wel vaker tweedehands spullen: 10 procent van de kleding en 21 procent van de inboedel en meubels kopen ze tweedehands.

De onderzoekers:

‘Deels zien we hier mogelijk een inhaalslag na de coronapandemie, maar het overall beeld is duidelijk: de CO2-uitstoot van het gedrag van 18- tot 24-jarigen neemt in alle segmenten en vooral in het vervoer toe.

Het kan niet anders of de objectieve onderzoekers moeten met zulke uitkomsten wel met aanbevelingen komen, die er uit zien als een waar politiek programma.

Ipsos I&O:

‘Het is een zeer grote opgave, maar wel één die veel effect zal hebben op de mate van duurzaam gedrag: werk als overheid aan het gemakkelijk en betaalbaar maken van duurzame keuzes. Kosten en ongemak vormen nog altijd de belangrijkste barrières. Denk aan omvangrijke projecten als een goed betaalbaar Europees treinnetwerk. Maar, ook aan kleinere initiatieven, zoals het promoten van meer tweedehands kopen: dit is duurzaam én goedkoper.

Waarborg continuering subsidieregeling en dergelijke voor tenminste enkele kabinetsperiodes zodat mensen weten waar ze aan toe zijn. Wees consistent en betrouwbaar. Dit geeft vertrouwen, waardoor mensen eerder voor duurzame maatregelen zullen kiezen. Momenteel ervaren jongeren een wisselende (onnavolgbare) beleidskoers op het gebied van duurzaamheid.

Faciliteer lokale initiatieven waar jongeren betrokken kunnen raken, zoals buurtprojecten voor energiebesparing of gemeenschappelijke tuinen. Dit kan helpen om klimaatverandering minder abstract te maken en tegelijkertijd gemeenschapsgedreven duurzame acties te bevorderen.

Klimaatverandering is voor jongeren een abstract begrip. Maak daarom de effecten van klimaatverandering in de communicatie zo fysiek en concreet mogelijk. Laat hierbij zien wat de impact van het eigen gedrag is.

Omdat klimaatverandering een abstract begrip is, kan het helpen om richting jongeren in te spelen op andere, voor hen concretere, concepten:

Zet in op de kritische houding van veel jongeren richting consumentisme. Laat concrete voorbeelden zien van de gevolgen van overconsumptie.

Speel in op de oer-Hollandse ‘deugd’ van ‘zuinigheid’. Zuinig zijn op spullen en dat dit geld spaart, wordt onder jongeren breder gedragen dan de bijdrage aan klimaat. Communiceer ook wat de overheid concreet aan maatregelen en voorzieningen biedt. Dit draagt bij aan het beeld dat de overheid zich inspant om duurzame keuzes gemakkelijker en betaalbaar te maken, wat uiteindelijkweer effect heeft op het duurzame gedrag van burgers.

Laat zien wat medeburgers, bedrijven en andere landen allemaal al wél doen op het gebied van duurzaamheid. Door bewijs te tonen voor de inspanningen van anderen, voelt de eigen opoffering minder zinloos.’

Ipsos I&O pleit er in de aanbevelingen voor meer in te spelen op de oer-Hollandse ‘deugd’ van zuinig zijn op je spullen en dan ook te laten zien hoeveel geld je daarmee uitspaart. Milieu Centraal ontwikkelde bijvoorbeeld een online training om je eigen stijl te ontdekken, opdat je minder snel verleid wordt tot nieuwe aankopen.

Jongeren, zo heeft I&O bedacht, laten het klimaatprobleem links liggen omdat ze last hebben van ‘klimaatverlamming’: de barrières tussen duurzaam denken en duurzaam doen. Opnieuw zieligheid troef dus bij onze jeugd. Met deze nieuw bedachte treurigheid kan men verder in een volgend onderzoek.

Wordt vervolgd.

***

Bronnen hier en hier.

***