HOLLANDS KROON MIDDENMEER
Illegaal gebruik of drugsafval? Het verboden gif dat van niemand is
KANKERVERWEKKEND
Cees Beemster 15-3-2024
Hoe is het mogelijk dat het landbouwgif dinoterb, dat al sinds 1998 verboden is, nog steeds wordt aangetroffen in het oppervlaktewater rond bloembollenoord Julianadorp, polder De Drieban in het WestFriese Venhuizen, natuurgebied Het Bollenvelden bij Julianadorp waar opvallend veel dinoterb in het oppervlaktewater is aangetroffen. Archieffoto George Stoekenbroek Zwanenwater in Callantsoog, rivier De Zaan en het Noordzeekanaal? Agrariërs die het spul gebruiken? Of wordt de kankerverwekkende stof door anderen geloosd? Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) maakte op basis van openbare meetgegevens uit de jaren 2021-2023 bekend dat dinoterb in het oppervlaktewater zit. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier zegt op basis van haar eigen meetresultaten dat dinoterb inderdaad op meerdere plaatsen in Noord-Holland is aangetroffen. JULIANADORP
MOB-voorman Johan Vollenbroek wijst in De Drieban naar de bloementeelt als meest waarschijnlijke bron van de vervuiling. Dat het spul ook is gevonden in Het Zwanenwater versterkt deze aanname. Dit gebied ligt iets hoger dan de bollenvelden ernaast, waardoor de stof alleen door de lucht hier terecht zou kunnen komen. MOB doelt op het verwaaien van spuitvloeistof vanaf de bloemenvelden.
Deze redenering verklaart niet waarom het spul ook in de Zaan zit. Bollentelers zeggen nooit dinoterb gebruikt te hebben. Hun branchevereniging Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollenceultuur (KAVB) beweert na navraag bij leveranciers van gewasbeschermingsmiddelen - Agrifirm, CropLife, Van Ieperen en CAV Agrotheek - dat het middel nooit aan bollenbedrijven geleverd is.
Bescherming
Volgens Wageningen University & Research werd dinoterb voor het eerst in 1974 in Nederland toegelaten als onkruidbestrijder van eenjarige onkruiden om agrarische gewassen te beschermen. Het middel werd verkocht onder de handelsnamen Herbogil vloeibaar, Tolkan S 7800 N, Tolkan S 9126 N en DM88.
Volgens het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) was het middel Herbogil vloeibaar toegelaten als onkruidbestrijder voor de teelt van pootaardappelen, consumptieaardappelen, fabrieksaardappelen, wintertarwe, wintergerst, winterrogge, triticale (graansoort, red.), zomertarwe, zomergerst, haver; landbouwerwten, landbouwstambonen en veldbonen; doperwten, stamslabonen, stamsnijbonen en gezaaide tuinbonen. Van de andere genoemde middelen weet het Ctgb dit niet meer.
In navolging van MOB eisen de KAVB en de NoordHollandse Statenfractie CDA dat het hoogheemraadschap uitzoekt wie of wat de bron van deze vervuilingen is. CDA en KAVB wijzen alvast op hevige regenval van de laatste jaren waardoor onafgebroken gifstoffen uit het verleden nu zouden uitspoelen. MOB vindt dit onwaarschijnlijk. „Dat ligt niet voor de hand, omdat de gemeten concentraties hoger zijn dan die op dezelfde meetpunten in de jaren 2012 en 2013” , aldus Johan Vollenbroek van MOB. Drugsafval CDA en KAVB noemen ook drugsafval als mogelijke oorzaak van de aangetroffen dinoterb. KAVB-voorzitter Jaap Bond wijst naar een analyse die onderzoeksjournalist Geesje Rotgers van de stichting Agrifacts heeft gemaakt van de dinoterbmetingen in 2022.
„In de 2022-metingen valt op dat er in juni nog niks aan de hand is. Op de 33 meetlocaties wordt niks gevonden. In de meetronde van juli is het raak. Op twaalf locaties wordt dinoterb gemeten” , vertelt Rotgers op X. „Hebben twaalf mensen in verschillende gebieden op hetzelfde moment dinoterb gebruikt? Dat lijkt onwaarschijnlijk. In de metingen valt ook op dat er veel dezelfde hoge waarden worden gemeten.”
„De meetuitslagen zijn heel vreemd” , zegt Bond die daarom drugsafval aannemelijker vindt dan illegaal gebruik door agrariërs. „Op alle plaatsen waar dinoterb is gevonden is dit dezelfde waarde. Dat komt nooit voor. Er is altijd wel een hufter onder de agrariërs die illegaal een middel gebruikt. Maar dat kan in dit geval met deze hoge waardes niet. Want dan zouden meerdere telers dit moeten doen.
Voor bollentelers zijn er alternatieve middelen die beter werken.”
Geen bewijs
Dinoterb is in ons land nog nooit in drugs aangetroffen die zijn onderzocht door het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), de instantie die op verzoek van politie, rechtbank en het openbaar ministerie de chemische samenstelling van drugsafval onderzoekt. „Of de stof wordt aangetroffen in drugsafval dat wordt geloosd op het water is door het NFI niet te beantwoorden” , zegt woordvoerder Marieke van der Molen. „Het NFI onderzocht drugsafval niet eerder specifiek op aanwezigheid van de stof dinoterb.”
Uitspoeling van oud gif, illegaal gebruik van gif of geloosd drugsafval? Het hoogheemraadschap mag het zeggen. „We zijn op dit moment de data van onze metingen van de afgelopen jaren extra aan het onderzoeken” , vertelt Jorrit Voet van het schap. „Hiernaast doen we literatuuronderzoek en bevragen we externe experts. Het doel is om zicht te krijgen op de stofeigenschappen en mogelijke bronnen en verspreidingsroutes.”
Het waterschap heeft nog geen enkele concrete aanwijzing van een mogelijke bron of overtreding. „Elke beschuldiging aan welk adres dan ook is voorbarig” , stelt hoogheemraad Jos Beemsterboer. Wanneer het hoogheemraadschap weet hoe het zit? Woordvoerder Voet: „Het kan maanden in beslag nemen. We willen eerst binnen een paar weken bepalen wat de meest waarschijnlijke bronnen zijn, zodat we daar vervolgonderzoek op kunnen richten.”
Hoge concentraties
Volgens metingen zit de kankerverwekkende stof dinoterb in te hoge concentraties in het oppervlaktewater in elk geval op Texel en in of nabij Den Helder, Julianadorp, Callantsoog, ’t Zand, de Wieringermeer, Wervershoof, Venhuizen, Hoorn, Scharwoude, Avenhorn, de Beemster, Wijk aan Zee, Zuiderwoude, de Zaan en het Noordzeekanaal. De meeste dinoterb is aangetroffen op meetpunten rond Julianadorp.
Bron: bestrijdingsmiddelenatlas.nl
0 reacties :
Een reactie posten