‘ betaalbaarheid’? Da’s eigenlijk niet zo moeilijk. Dat is ‘iets’ dat u kunt betalen.
5-10-2022
Een bijdrage van Gerard d’Olivat.
Vorige week ging een toespraak van Giorgia Meloni, wellicht de nieuwe premier van Italië en de nieuwe heldin van populistisch rechts, viraal waarin ze uithaalde naar de Franse energiepolitiek. Ze verwijt Frankrijk neokolonialisme en de uitbuiting van Niger waar zoal ze zegt dat “Frankrijk middels kinderarbeid de uraniummijnen geplunderd heeft waardoor in Frankrijk het licht kan blijven branden en ach arm … 90% van de inwoners van Niger nu nog steeds zonder elektriciteit zit”. Aan het eind van haar toespraak roept ze op tot een nieuwe bevrijdingsoorlog in Afrika om ‘sommigen Europeanen’ (bv Macron) daar te verdrijven.
Wat is eigenlijk ‘ betaalbaarheid’? Da’s eigenlijk niet zo moeilijk. Dat is ‘iets’ dat u kunt betalen. Dat ‘iets’ kan werkelijk van alles zijn zoals een vakantie in Benidorm of een uitstapje naar de Efteling of een Cooker in uw Bora keuken en een warmtepomp die zichzelf terugbetaald? Dus zeker ook ‘energie’ in de nadagen van het fossiele tijdperk’. Oh ja ‘ betaalbaarheid’ voor ik te veel afdwaal. Terwijl wij in Frankrijk de energie nog wel kunnen betalen, is dat volgens mevrouw Meloni in Niger dus niet zo en dan zit je zonder elektriciteit ook al heb je het vast hard nodig.
Maar wat is dan de prijs die wij voor energie kunnen betalen? Die vraag is essentieel omdat en daar is ‘iedereen’ het over eens: betaalbare energie in grote hoeveelheden de voorwaarde is voor economisch groei (welvaart voor mijn part). Dan zal er dus wel een duidelijk beeld zijn hoe hoog de prijs van energie mag zijn om economische groei te garanderen? Dat lijkt echter niet het geval … lijkt!. .. want in de nieuwe werkelijkheid van een energiecrisis worden de contouren van wat betaalbaar is erg duidelijk.
Laten we maar eens van elektriciteit uitgaan. Voor steenkool, olie en gas gelden overigens eenzelfde soort berekeningen, ook al omdat die fossiele producten (gas, steenkool en als u heel desperaat bent olie) in enorme hoeveelheden voor elektriciteitsproductie worden aangewend in tal van landen.
Voor Frankrijk, toch een van de grootste economieën ter wereld is die maximaal! betaalbare energieprijs nu precies een jaar geleden vastgesteld door de toenmalige premier Jean Castex.
Dat zit zo: Frankrijk heeft een lange energiepolitieke geschiedenis waarbij de prijs van de productie/aanbod van elektriciteit nauwkeurig in balans moest worden gehouden met de vraag en de betaalbaarheid daarvan voor de Franse consument. Werd de prijs van energie te duur voor de gemiddelde burger, dan ging de koopkracht er direct aan en moest er worden ingegrepen. Doe je dat niet dan kwamen de ‘gele hesjes’ uit de kast en dat veroorzaakt veel onrust – en dat wil een regering niet.
En dus is er jaren geleden aan de consumentenkant een systeem van energiecheques bedacht waarmee u gas, olie, steenkool, elektriciteit en zelfs brandhout kunt betalen om de scherpe kantjes van de ‘energiearmoede’ weg te nemen. Een populaire regeling waar tot vorig jaar aan zo’n 5 miljoen! Franse fiscale huishoudens van profiteerden; structurele kosten voor de Franse staat zo’n miljard per jaar.
Goed te doen, dus bij een prijs schommelend zo rond de 60 euro per Mwh. En aan de productiekant werd door de grootste producent EDF middels een wat ingewikkelde regeling de ARENH ook ongeveer zo’ productieprijs aangehouden. Kortom 60 euro per Mwh was voor Castex de ‘ gouden standaard waar producenten en consumenten samen de Franse economie zo’n beetje draaiende hielden. Vooruit nog een paar staatsleningen erbij en draaien maar ….
Toen vorig jaar september die 60 euro per Mwh opeens overschreden werd door de stijgende prijzen op de gas- en oliemarkten gingen er bij de Franse staat alle alarmbellen af. Om het trauma van de gele hesjes op voorhand de kop in te drukken, werd er direct ingegrepen en werd de prijs van energie (gas en elektriciteit) gefixeerd op het prijspeil van 60 euro per Mwh op 1 oktober 2021.
Het verschil in marktprijzen en consumentenprijzen zou wel ‘even’ door de Franse staat worden bijgepast. Dat deden ze in hoop dat de energiemarkten wel weer snel ‘tot inzicht’ zouden komen. Dat gebeurde niet, integendeel en dus bleef de energieplafonnering geldig tot in ieder geval einde van dit jaar en is er voor 2023 een prijsplafondafspraak waarbij de prijs van gas en elektriciteit niet meer dan 15% mag stijgen.
De kosten voor de Franse staat worden inmiddels geraamd op 50 miljard, maar ja dan blijft de ‘volkswoede’ tenminste nog enigszins binnen de perken. Niet alleen op gas en elektriciteit werd flink ingezet door de staat. Ook de prijzen aan de pomp werden verlaagd met maar liefst 25 ct per liter en er werd een beroep gedaan op de producenten (Total en Engie) van fossiele energie om ‘mee te betalen’.
Aan de andere kant werd het semi-staatsbedrijf EDF bevolen te blijven produceren tegen prijzen die ver onder de marktprijs lagen en moesten ze zelfs het contingent ‘goedkope stroom’ vergroten. Kon het verlieslijdende bedrijf, met zijn 54 reactoren waarvan er nog steeds 26 stilliggen en hun opgebouwde schuld van tientallen miljarden, eindelijk eens winst maken …. mocht het weer niet! Inkomstenderving voor het bedrijf 9 miljard. Afijn dan maar de CEO, die protesteerde, ontslaan.
Tegelijkertijd kwam de Franse Rekenkamer met een berekening van de geschatte productiekosten van de nieuwe kernenergieplannen van EDF en Macron. Een vijftal EPR centrales om de verouderde reactoren te moderniseren. Tja en toen kwam de Rekenkamer uit net als, wonder o wonder, bij de EDF centrale in Hinkleypoint, op een bedrag van 110 euro per Mwh.
De geschiedenis leert dat de kostprijs bij dit soort grote investeringen in energie meestal te laag wordt ingeschat omdat met name de fossiele aanloopkosten bij kerncentrales enorm zijn. Laten we het dus maar afronden op 120 euro per Mwh.
Rekent makkelijk …. en voor het bewijs van ‘de kwadratuur van de cirkel’ maakt het niet uit. Hoe zit het dan toch met de ‘wet van Castex’ die nou net had bepaald dat 60 Mwh wel het maximum is wat de bevolking aankan? Zou die dan opeens niet meer gelden?
Aan ‘Total-energie’, Engie en andere fossiele energieproducenten werd bovendien gevraagd om ‘vrijwillig’ de Franse consument tegemoet te komen aan de pomp. Ze zouden immers perverse ‘superwinsten’ genereren. En die knieval hebben ze ook gedaan, zij het schoorvoetend, omdat zeker de gas en oliereus Total al jarenlang rode cijfers schreef omdat de fossiele energieprijzen veel te laag waren (zo rond de 50 dollar per vat ruwe olie voor het bedrijf) om zelfs ondanks de steun van de Franse overheid in verschillende fossiele buitenlandse projecten, structureel te kunnen investeren. Maar ja de consumenten prijzen aan de pomp met de gele hesjes in het handschoenenkastje zijn heilig en uiterst essentieel voor de economie en dus hebben ook zij maar een knieval voor de consument gedaan!
Wat gebeurt er nu eigenlijk als de grens voor een energieconsument en daarmee een ‘groei’ economie min of meer bepaald wordt door 60 euro Mwh en 50a 70 dollar per vat ruwe olie dramatisch wordt overschreden?
Tegelijkertijd hebben de producenten van diezelfde energie, van kernenergie tot fossiel, los van allerlei perverse energiederivaten een productieprijs nodig van tenminste het dubbele!: namelijk 120 euro Mwh en bijvoorbeeld 100 dollar voor een vat ruwe olie. Zou een economie en zeker die in de EU dan eigenlijk nog wel kunnen groeien, of stagneren en instorten?
En helaas wat voor kernenergie en de activiteiten van Total Energy en Engie geldt, geldt voor alle soorten energie waar ter wereld ook. Nu de Russische (veel te lage) gasprijs inmiddels echt definitief van de markt is, zullen de alternatieven voor bijvoorbeeld LNG-gas waarop de EU nu is aangewezen tenminste twee keer zo hoog liggen. Hetzelfde geldt voor steenkool-, olie- en gasindustrie, waarvoor lange tijd veel te lage bedragen zijn betaald en die de EU bovendien niet zelf beschikbaar heeft.
Modi, de premier van India, een land dat ook al is aangewezen op energie import en waar toch een vijfde van de wereldbevolking woont, heeft net als Castex ‘berekent’ wat olie mag kosten om de Indiase economie draaiende te houden … Hij kwam uit op een maximum van 70 dollar per vat ruwe olie. Net als Castex heeft hij vast gelijk ….
Houdt u dat maar in de gaten, maximaal 60 euro per Mwh en 70 dollar per vat ruwe olie! Alles daarboven is onbetaalbaar om u en mij warm te houden en een complexe economie draaiende te houden. Halen ‘we’ dat niet, dan gaat onherroepelijk de boel ten onder.
Inmiddels graven de Polen en Duitsland weer hun inferieure energie bruinkoollagen op, is het hout voor de eigen gefabriceerde pellets in de Franse fabrieken niet aan te slepen, kappen we ‘gewoon’ de bossen waar dan ook, halen we onzinnige utopieën uit de kast als de heropening van de mijnen en boren naar schaliegaslagen op volstrekt onrendabele plekken, morrelen we maar wat aan de gaskraan in Groningen en de Noordzee met volstrekt verwaarloosbare voorraden.
O ja natuurlijk… de ja-knikkers in Drenthe en de mijnen in Limburg … Kompel je bent weer nodig !!! wie weet. Importeren die dure steenkool, gas en uranium uit weet ik veel waar, daar is de EU van afhankelijk en verder hebben ‘we’ twee keer niks voor een betaalbare prijs.
Maar ja, je moet wat en in een ultieme wanhoopspoging rollen de regeringen van de EU lidstaten met hallucinerende steunbedragen van honderden miljarden over elkaar heen. Iedereen kan begrijpen dat dit hooguit een winter kan gebeuren en dat daarna net als bij de 1700 miljard die de EU eenmalig uittrok om de covidcrisis economisch ‘te overwinnen’.
Daarna zijn de staatsmiddelen uitgeput en wat er dan gebeurt is wellicht het best te zien de komende winter in het VK. Hoe hoog de subsidierekening in de EU aan het eind van de winter eruit zal zien valt bij benadering niet in te schatten, dat hangt af van o.a. de winter. Duitsland gooit er inmiddels 200 miljard tegenaan. Ik schat zo in dat die ‘subsidie regelingen’ voor fossiele energie in de EU zo rond de 900 miljard zullen liggen als de zon weer de equinox passeert.
Zomaar letterlijk! door de schoorsteen ‘900 miljard !!! subsidie in een winter voor fossiele brandstoffen’ en dat allemaal om te voldoen aan de wet van Castex van 60 euro per Mwh. Maar ja, ziet u maar eens in al uw denkkracht de energieprijs omlaag te krijgen tot 50 dollar per vat ruwe olie en 60 euro per Mwh. Dat gaat u niet lukken.
Begrijp me goed die 900 miljard subsidie in Europa is het verschil dat u voor gas olie en elektra had moeten betalen maar het niet kan en het ook niet kan opvangen door voorraden die u niet heeft in de EU en ook nooit meer zal krijgen.
En dus gaat u iedereen en alles de schuld geven … zo doen mensen dat … en natuurlijk vooral aan de klimaatbevlogenen en de groenen met hun onzinnige windmolentjes en zonnepaneeltjes en dwaze waterstofplannen … aan de casuïstiek van de wetten van de energiedichtheid, de wetten van de thermodynamica … aan de onzin van de elektrificatie van de maatschappij enz enz.
Oh ja en natuurlijk Poetin en de oorlog in Oekraïne, de ESG. Koning Charles en Schwab van hoe heet die club ook al weer, de volgende klimaatnonsens conferentie in Egypte enz enz … Allemaal leuke borrelpraat met de besnorde Furfari cum suis. als energie Houdini’s en stof voor eindeloos gehakketak, vijandsbeelden en gezeur.
Maakt u zich geen zorgen … alles lost zich vanzelf op …. Van stikstof tot nou u bedenkt het maar ….
De fossiele energiesubsidie van 900 miljard in een winter in de EU (meer dan het BNP van Nederland) die dit jaar wordt uitgegeven gaat zelfs uw voorstellingsvermogen te boven en daarna is er weinig meer over voor ‘de rest’.
Het gaat om de wet van Castex en daar heeft u in al uw gekrakeel ook geen enkele oplossing voor …. fossiele/kernenergie enz. is namelijk duur! En wel zo duur dat u in de EU dat helemaal niet kan betalen, nu niet en niet in de toekomst.
Nou ja dan maar ‘de oplossing’ van Meloni uw nieuwe heldin… Op ten strijde naar Afrika naar Libië en Abbessinië om de verdorven neokolonialen zoals Macron in een keer van het continent af te zwiepen, het elektriciteitsnet aan te leggen in Niger en ver daar buiten om zo de ‘ economische vluchtelingen’ die Europa teisteren voor eens en vooral een mooie energietoekomst te geven, inclusief het moederland Italië. ‘Forza Fratelli Italia’ sluit u aan bij de nieuwe veroveringsoorlogen.
Gelooft u het? Ik niet.
Ik wens u en het energiearme Europa een extreem warme! winter toe, al is dat weer strijdig met uw eigen frivole en al even onzinnige klimaatagenda. Goed voor de borreltafel en over pak hem beet twintig jaar hoor je er niemand meer over.
* Voor de echt onbenullige lezertjes die denken dat ik hier een pleitbezorger ben van zogenaamde ‘renewables’ … even een disclaimer … nee dus!!! Jetten als minister van energie vind ik de grootste grap sinds de uitvinding van de perpetuum mobile. Ik heb wel medelijden met hem, hij lijdt aan slapeloosheid. Hun illusies vind ik dermate onzinnig dat ik er verder geen woord aan vuil maak.
Ik kijk wel uit.
***
0 reacties :
Een reactie posten