Duizenden huishoudens in deze regio die hun woning via een warmtenet verwarmen, staan voor een onaangename verrassing. Hoewel zij naar hun idee het gas buiten de deur houden, komt dit alsnog het huis binnen via een hogere rekening. Vijf vragen over hoe een fossiele brandstof gebruikers van duurzame energie toch pijn doet.
1. Allereerst: wat is een warmtenet?
Het streven is om woningen en bedrijfspanden niet meer met gas te verwarmen. Als alternatief wordt gekeken naar duurzame energiebronnen, zoals biogas, houtsnippers of restwarmte uit de industrie. Deze warmte wordt door middel van water en via leidingen naar huizen gebracht. Dit stelsel wordt een warmtenet of ook wel stadsverwarming genoemd.
In deze regio zijn tenminste 12.000 huishoudens en tientallen bedrijven aangesloten op het warmtenet van een landelijke of regionale aanbieder. Het gaat om wijken in Apeldoorn, Lelystad, Zwolle, Deventer en Zeewolde. In het hele land zijn bijna een half miljoen huizen aangesloten op een warmtenet, zoals grote delen van Rotterdam.
2. Waarom stijgen de prijzen?
Omdat een warmtenet niet zonder gas kan. In de meeste gevallen leveren biomassacentrales of de industrie minder warmte dan nodig is. Het verschil wordt bijgestookt met gas. Warmtebedrijf En natuurlijk toont dat op zijn website. Zo is de Warande in Lelystad voor 4 procent afhankelijk van gas, Zuidbroek in Apeldoorn voor 24 procent en de Polderwijk in Zeewolde voor 45 procent.
Als de gasprijs stijgt, stijgen dus ook de leveringskosten voor het warmtenet. Aanbieders maken prijsafspraken voor het gebruik van restwarmte van de industrie. Die afspraken zijn gebaseerd op de gasprijs, omdat bedrijven dat verstoken in hun productieproces. Biomassacentrales krijgen voor het produceren van warmte subsidie om te kunnen concurreren met gas. Hoe hoger de gasprijs, hoe lager de subsidie.
3. Hoeveel stijgen de prijzen?
Dat verschilt per aanbieder. Cogas, een kleine speler in deze regio, verhoogt het tarief per gigajoule van 22,76 naar 42,92 euro. Vattenfall, dat vijfduizend woningen in drie Lelystadse wijken verwarmt, gaat van 22,51 naar 39,41 euro. En natuurlijk, de grootste aanbieder in Oost-Nederland, gaat van 25,51 naar 42,35 euro.
Om het verschil op jaarbasis te vergelijken gaan we ervan uit dat een huishouden 35 gigajoule gebruikt. Dat staat gelijk aan zo’n 1400 kubieke meter gas. Bij Cogas stijgt de rekening van 892,85 naar 1482,25 euro. Vattenfall gaat van 892,83 naar 1379,35 euro. Het bedrag dat, En natuurlijk int. stijgt van 796,60 naar 1502 euro. Deze bedragen zijn exclusief de vaste kosten, die amper wijzigen.
Hiermee houden de leveranciers zich aan de spelregels van de Autoriteit Consument en Markt, die de belangen van burgers bewaakt. De ACM bepaalde dat de totale kosten met maximaal 67 procent mogen stijgen en controleert of aanbieders de prijzen niet meer laten stijgen dan echt nodig is. Volgens de Woonbond blijven grote aanbieders onder de opgelegde grens. Het tarief van En natuurlijk stijgt met 54 procent en die van Vattenfall met 36 procent.
dee biomassacentrale in de wijk Holtenbroek in Zwolle, waar Cogas het warmtenet beheert. © Frans Paalman
4. Is hier iets tegen te doen?
Overstappen naar een andere leverancier, zou je zeggen. Maar dat kan niet bij een warmtenet. In wijken is slechts één aanbieder actief. Om te voorkomen dat dit monopolie tot buitensporige tarieven leidt en gebruikers meer gaan betalen dan bij een ‘ouderwetse’ gasaansluiting, krijgen leveranciers een maximumprijs opgelegd door de waakhond Autoriteit Consument en Markt. Die is gestegen van 25,51 naar 53,95 euro.
Het grootste knelpunt is de Warmtewet. Daarin staat dat de tarieven voor het warmtenet gekoppeld moeten zijn aan die van het gas. Volgens de ACM kan het tarief beter gekoppeld worden aan de kosten van warmtebedrijven. De regering vindt de huidige situatie ‘onwenselijk’ en wil die wijziging doorvoeren, maar dat gebeurt zeker niet in het komende jaar. Als doekje voor het bloeden krijgen huishoudens 265 euro compensatie voor de hoge kosten.
5. Wat doet dit met het draagvlak voor duurzame energie?
Gebruikers zijn in ieder geval niet blij. Een petitie die gericht is tegen En natuurlijk en de prijsstijging ‘buiten alle proporties’ vindt is bijna 28.000 keer ondertekend en aangeboden aan klimaatminister Rob Jetten. En natuurlijk blijft warmtenetten zien als een belangrijke oplossing om huizen gasvrij te maken.
,,Wat veel mensen zich nog niet realiseren is dat groene energie veelal nog duurder is om te produceren dan grijze energie”, stelt woordvoerder Noud Bex. ,,De koppeling met de gasprijs is ervoor om de consument te beschermen. Wij willen dat de Warmtewet wordt aangepast, zodat de kostprijs de basis vormt. Alleen als we blijven inzetten en investeren in duurzame energie zullen de prijzen in de toekomst steeds verder dalen.”
Om ervoor te zorgen dat consumenten niet afhaken blijft zeker op korte termijn consumentenbescherming nodig, vermoedt Puk van Meegeren van Milieu Centraal. ,,Ik kan niet voorzien hoe de nieuwe Warmtewet uitpakt voor de tarieven. Als aanbieders alleen de kostprijs plus een marge mogen rekenen, wil dat niet zeggen dat het goedkoper is. De energiemarkt is zo geregeld dat de prijs van biogas indirect gekoppeld is aan die van aardgas.”
DE STENTOR
0 reacties :
Een reactie posten