Van een onzer correspondenten.

Zomaar kan een politieke klimaatpartij ontstaan. Je weet niet hoe snel het kan gaan. De Berlijnse muur viel ook onverwacht. Misschien is het nu de tijd voor de oprichting ervan omdat Corona op zijn retour is. Op de publieke radio klonken gisteren zinnetjes als ‘Covid is de oefening voor het echte probleem: klimaatverandering’.

Ook viel weer het woord ‘klimaatlockdown’, nu de andere lockdowns niet meer nodig zijn. Is het tijd voor een politieke tegenbeweging die een kloek antwoord heeft op dit soort sentimenten? Moet het klimaatrealisme zich politiek verankeren? Want niet alleen een weerwoord op links-gekleurde sentimenten, ook de politiek-bestuurlijke realiteit vraagt om een doorbraak.

VNO-NCW voorzitter Ingrid Thijssen luidde deze week de noodklok dat Nederland in een positie raakt waar niet regering en parlement het meer voor het zeggen hebben als het gaat om maatschappelijk zeer ingrijpend klimaatbeleid, maar de rechter. Thijssen:

‘De onduidelijkheid van wet- en regelgeving in ons land en de daarmee gepaard gaande neiging van belanghebbenden om naar de rechter te stappen blijft in de directiekamers van binnen- en buitenlandse bedrijven allesbehalve onopgemerkt. Dit schrikt af om juist in Nederland de broodnodige investeringen te doen. (…) Van een cultuur met ‘talloze slepende rechtszaken en juridisch gekonkel wordt niemand beter.’ Bron: AD

De overheid zou in haar visie ‘heldere kaders’ moeten scheppen. Sommige hoogleraren Staats- en Bestuursrecht vinden dat met name in de Urgenda zaak de rechter te ver is gegaan in het oordeel over een in essentie democratisch vraagstuk. Ineens was daar de rechter op de stoel van de minister, kamerlid, senator, statenlid en raadslid. En men mag rechters niet over een kam scheren en lacherig doen dat ze allemaal lid zijn van D’66, maar de tweet van rechter Pauline van Steijnen als reactie op volksvertegenwoordiger Joost Eerdmans (JA21) in de Urgenda uitspraak staat toch voor een brute mentaliteit:

‘Als u de moeite had genomen het vonnis te lezen, had u zich deze onbenullige en onware tweet kunnen besparen. Goedkoop, populistisch geleuter bedrijft u maar in de Tweede Kamer, en niet over de rug van de rechtspraak.’ Bron: Pauline van Steijnen/Twitter

(Ook schreef zij in een tweet te hopen dat ‘vaccineren het DNA van antivaxxers verandert’. Ze is nog altijd werkzaam
als rechter.)

Je zou kunnen stellen dat, met dit soort anti-democratische sentimenten met name op het gebied van klimaatbeleid, het primaat van de politiek op de rechter met kracht moet worden herwonnen. Zou de oprichting van een klimaatrealistische politieke partij hier een maatschappelijk antwoord op kunnen zijn?

Wie stelt dat het weer de zoveelste partij is, heeft natuurlijk vreselijk gelijk. Zit men daarop te wachten? Ook dat het een one-issue partij is maakt de zaak kwetsbaar, ook al is klimaat overal mee verbonden. Zeker wat betreft de ongebreidelde angst voor klimaatverandering: dat raakt bijna alle overheidsbudgetten en is overal mee verweven. In elke derde zin die een politicus uitspreekt komt het woord klimaatverandering voor. U moet het spelletje maar eens doen.

Het is iets wezenlijks van nu en kost handen vol geld. Maar een klimaatrealistische partij zou wellicht dwars door de uitgeputte ideologieën van veel bestaande politieke partijen heen nieuwe politieke verhoudingen kunnen scheppen. Door flexibel meerderheden te creëren op het thema klimaatverandering. Dat onderwerp is nu nog, naast van de rechter, ook van links en groene actiegroepen. En last but not least van de postcodeloterij. Tot groeiende zorg van het bedrijfsleven.

Tot nu toe is het klimaatrealisme een zaak van eenpitters gebleken. Je ziet ze niet snel in duizendtallen zwaaien met hun laptops op het Binnenhof. Er zijn wat succesvolle stichtingen en veelbekeken websites, maar een echt samenhangend en doelgericht handelen is er niet bij. Bij het overgrote deel van mainstream media, de publieke omroep voorop, wordt het klimaatrealisme gewoon geweerd.

Klimaatrealisme zoekt de kracht van het wetenschappelijk argument. Voor tegenstanders gelden deze argumenten niet en worden, hoewel in steeds mindere mate, afgedaan als ‘klimaatontkenning’. Het klimaatrealistische standpunt vindt men her en der in de politiek zelf terug, maar niet bij een grote partij als de VVD waar voorheen bezonken realisme nog een grondtrek was.

Zijn de keurige argumenten die men bij anderen voor het voetlicht wil brengen wel genoeg? Of wordt het tijd voor een volgende stap? Met name Nederland als klimaatadaptieland zonder weerga, zou met een klimaatrealistische partij land furore kunnen maken. Veel burgers zouden zich erin kunnen herkennen. Realisme tegen waanzin, dat is K22 ten voeten uit.

***