Vaccinerende huisartsen en GGD-artsen handelen in strijd met de wet

 Vrijwaring door de overheid ontheft arts niet van eigen aansprakelijkheid

16-1-2022

Vaccinerende huisartsen en GGD-artsen handelen in strijd met de wet

Door Mr. Frank Stadermann, oud-advocaat
Dit artikel verscheen eerder in de Andere Krant van 9 oktober 2021

 

Een arts van de GGD-Leiden is onlangs als eerste arts in Nederland persoonlijk aansprakelijk gesteld voor schade die zou zijn ontstaan als gevolg van toediening van een Covid-19-vaccin. Het slachtoffer, de 28-jarige Lisette Verhoeven uit Noordwijk, ontving op 13 maart het AstraZeneca vaccin. Kort nadien kreeg zij een hersenbloeding.1 

Verhoeven verwijt de arts, onder wiens verantwoordelijkheid zij werd gevaccineerd, dat zij in de prikstraat vooraf geen informatie ontving over de risico’s van het vaccin. 

Is Verhoeven met haar verwijt bij de arts aan het goede adres?

(Verhoeven zou overigens ook de fabrikant van het vaccin kunnen aanspreken. Maar daarvoor heeft zij niet gekozen. Niet onbegrijpelijk want de weg naar de aansprakelijkheid van de fabrikant is – om redenen die te ver voeren om hier te bespreken – een lastige.)

De vraag rijst nu wat de artsen die verantwoordelijk zijn voor het toedienen van de Covid-19-vaccinaties, daarover eigenlijk aan de mensen vertellen. Wie die vraag onderzoekt, komt tot de ontdekking dat in verreweg de meeste gevallen door artsen geen enkele informatie wordt gegeven. Artsen wijzen voorafgaand aan het toedienen van een vaccin veelal niet op de mogelijke bijwerkingen. Mensen die zich laten vaccineren, zien vaak de arts niet eens. Of de mensen zich nu laten prikken in de praktijk van hun eigen huisarts of bij de GGD, zij zien meestal alleen de uitvoerder, de assistent of een verpleegkundige. Dat is opmerkelijk. Want een vaccinatie is een medische handeling waarop de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst van toepassing is. Die wet schrijft voor dat de arts de patiënt over de voorgenomen behandeling informeert. Want alleen als de patiënt goed is geïnformeerd, kan hij een afgewogen toestemming (‘informed consent’) geven. Dus in geval van een vaccinatie zal de arts de patiënt moeten informeren over mogelijke bijwerkingen van het vaccin en over risico’s voor de gezondheid van de patiënt. 

Moet de arts werkelijk álles vertellen? Neen, dat zeker niet. Hij moet alleen datgene vertellen waarvan hij weet of behoort te weten dat dat bij de besluitvorming van de patiënt een rol kan spelen. Voorkomen moet worden dat de patiënt naderhand terecht zal kunnen zeggen: “Als ik dat had geweten, zou ik voor de prik geen toestemming hebben gegeven.”

Wat zou de arts dan kunnen vertellen?

Relevante informatie die de arts over het Covid-19-vaccin zou moeten verstrekken, is er genoeg. 

Om te beginnen zou de patiënt moeten weten dat het gaat om een hele nieuwe techniek. Anders dan bij ‘gewone’ vaccinaties is er bij dit vaccin geen sprake van het inbrengen van het eiwit van een virus maar van het inbrengen van informatie waarmee het lichaam dat eiwit (een lichaamsvreemde stof) zelf gaat aanmaken.2 Het minste wat de arts daarnaast zou moeten vertellen, is dat het vaccin met een ongewoon grote snelheid is ontwikkeld, dat de effecten op de lange termijn dus nog niet bekend zijn en dat het vaccin dan ook slechts voorwaardelijk tot de markt is toegelaten. Ten slotte zou de arts moeten vermelden wat de belangrijkste bijwerkingen van het vaccin zijn voor zo ver nu al bekend. 

Juist omdat deze nieuwe technologie de traditionele benaming ‘vaccin’ draagt, maar de samenstelling en de werking ervan fundamenteel afwijken van gebruikelijke vaccins (waarmee mensen ervaring hebben), is de kans groot dat patiënten onvoldoende beseffen wat de consequenties ervan kunnen zijn. Dit legt een extra verantwoordelijkheid bij de arts dat de patiënt goed wordt geïnformeerd. 

Het is goed denkbaar dat als patiënten deze informatie van hun arts ontvangen, zij geneigd zullen zijn om (alsnog) af te zien van de injectie. Blijft de patiënt dan bij zijn besluit om het vaccin toch te nemen, dan is hij in ieder geval goed geïnformeerd.

Ik hoor artsen die ik hiermee confronteer, wel zeggen: “Ja, maar op de websites van de overheid is de nodige informatie over de vaccins te vinden.” Daartegen kan worden ingebracht dat die websites niets vertellen over hetgeen hierboven is beschreven. Bovendien, dat de patiënt elders informatie kán verkrijgen, ontslaat de arts niet van zijn verplichting zich ervan te overtuigen dat de patiënt goed is geïnformeerd en weet waar hij “ja” of “nee” tegen zegt.

Consequenties

Door al deze informatie aan de patiënt te onthouden, handelt de arts in strijd met de verplichtingen uit de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst. En dat leidt er toe dat hij aansprakelijk is in het geval er na het toedienen van de prik vaccinatieschade ontstaat. Lisette Verhoeven zou dus wel eens een stevige aanspraak kunnen hebben op de betrokken arts. 

Vrijwaring door de overheid ontheft arts niet van eigen aansprakelijkheid

Veel artsen denken dat zij bij het Covid-19 vaccin zijn vrijgesteld van aansprakelijkheid voor vaccinatieschade.3 Dat is niet juist.
Het is weliswaar zo dat de overheid de artsen vrijwaart voor claims in verband met vaccinatieschade. Maar dat betekent niet anders dan dat de overheid de arts schadeloos stelt als deze verplicht wordt om een vaccinatieschade te vergoeden. De arts wordt niet ontheven van zijn eigen aansprakelijkheid. Hij blijft, hoe dan ook, verplicht de patiënt vooraf goed te informeren. Laat de arts dat na, dan is hij aansprakelijk in geval van schade. Wel kan hij dan de rekening declareren bij de overheid.

Kinderen van 12 tot 16 jaar; ten onrechte worden ouders buiten spel gezet

Speciale aandacht verdient in dit verband de positie van kinderen van 12 tot 16 jaar. De opvatting dat die kinderen zelfstandig mogen beslissen of zij zich wel of niet het Covid-vaccin willen laten inspuiten leeft breed. Die gedachte wordt gevoed door de overheid. Die zegt op haar website: “Heb je de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar? Dan kun je je laten vaccineren tegen het coronavirus. Als je dat wilt. Je kunt nu een prikafspraak maken, als je dit nog niet hebt gedaan.”4 Ook vertelt de overheid ons: “Ben je jonger dan 16? Beslis dan samen met je ouders of verzorgers of je een coronaprik wilt. Kom je er echt niet uit samen? Dan mag je uiteindelijk zelf beslissen of je je laat vaccineren.”5

Dit laatste is juridisch onjuist. Alleen kinderen vanaf 16 jaar mogen zelfstandig beslissen.6 Voor kinderen van 12 tot 16 jaar geldt dat de ouders toestemming moeten geven voor medische behandelingen, dus ook voor injecties. Als de ouders en het kind van mening verschillen, mag de arts onder voorwaarde de wens van de ouders negeren. Dan moet de arts zich er wel van overtuigen dat het kind heel goed weet wat het wil. De wet is daarover heel duidelijk. De arts mag alleen de wens van de ouders negeren “indien de patiënt ook na de weigering van de toestemming van de ouders, de verrichting weloverwogen blijft wensen.” Dat de arts niet zonder meer mag afgaan op de wens van het kind, blijkt nog eens overduidelijk uit een vonnis van de Rechtbank Noord Nederland van 21 september jl.7

Het is onbegrijpelijk dat artsen massaal die wettelijke bepaling aan hun laars lappen. En welk kind van 12 jaar of zelfs van 15 jaar kan ‘weloverwogen’ besluiten om een Covid-19-injectie te nemen, zo vraag ik mij af.

Mocht een kind na een vaccinatie schade oplopen, dan zal de arts die de ouders niet heeft gehoord, ongetwijfeld voor de schade moeten opdraaien. 

Door in de huidige vaccinatiecampagne geen goede informatie over het vaccin te geven, handelen artsen onwettig. Hetzelfde geldt voor de artsen die de ouders van kinderen van 12 tot 16 jaar buitenspel zetten. Ook dat is in strijd met de wet.

 

---

1. https://www.blckbx.tv/videos/zo-ziet-vaccinatie-schade-eruit

2. Dr. P. Borger “De risico’s van het aangekondigde vaccin”, Gezond Verstand nr. 6, 23 december 2020, pag. 8 en 9.

3. Dit heeft het ministerie afgesproken met het Landelijk Huisartsen Genootschap, zo lees ik in een e-mail van het ministerie d.d. 7 januari 2021 aan huisarts Bettina van Steenis.

4. Vaccinatie van jongeren van 12 tot en met 17 jaar | Vaccinatie tegen het coronavirus | Rijksoverheid.nl

5. Toestemming van je ouders voor een coronaprik | Vaccinatie tegen het coronavirus | Rijksoverheid.nl

6. Art. 7:450 Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (Burgerlijk Wetboek)

7. Kennisbank Familierecht: Rechtbank Noord-Nederland 21-09-2021, ECLI:NL:RBNNE:2021:4096 (split-online.nl) 

VIRUSWAARHEID