Een bijdrage van Jeroen Hetzler.

De druk op wetenschappers, bijvoorbeeld op sociale media, kan hoog oplopen als hun resultaten een deel van het publiek niet bevallen. Hoe kunnen wetenschappers onder dergelijke druk en intimidatie hun vrijheid bewaren en zichzelf niet censureren?

Met deze woorden kondigt het KNAW een webinar aan voor 24 juni met als titel:

INTIMIDATIE VAN WETENSCHAPPERS: WIE BESCHERMT ACADEMISCHE VRIJHEID?

Dit lezende, vraag ik mij af of hier niet 2 niet onbelangrijke aspecten ontbreken. Ik doel op beknotting van academische vrijheid door de academische wereld zelf. Het betreft wetenschappers wier bevindingen niet stroken met de heersende wetenschappelijke opvattingen. Recente voorbeelden zijn Peter Ridd over zijn bevindingen over het Great Barrier Reef, en Susan Crockford over de juist goed gedijende ijsberen. Beiden hebben negatieve repercussies ondervonden vanuit hun eigen academische omgeving. En zij niet alleen. Er zijn meer collega-wetenschappers die vanuit hun eigen academische omgeving intimidatie ondervonden alsmede uitsluiting en beknotting van hun academische vrijheid. Vele actieve wetenschappers passen zelfcensuur toe uit vrees voor maatregelen.

Dit brengt mij op het volgende punt, dat van woke, een onfrisse hype die de onderlinge persoonlijke en maatschappelijke verhoudingen danig verziekt. Dit tonen ook de ontwikkelingen binnen academische kringen wel aan. De roep om woke daar is niet zonder bedreiging voor de academische vrijheid. Immers, de norm is niet langer de wetenschappelijke waarde, maar de vluchtige momentane maatschappelijk en politiek geaccepteerde waarde. Dit berust per definitie op willekeur. In feite is sprake van een cancel– cultuur, kaltstellen, excommunicatie. De vraag is in hoeverre de academische wereld zich inlaat met dan wel distantieert van onfrisse woke-praktijken als bijvoorbeeld die waarvan Paul Cliteur hoogleraar rechtsfilosofie aan de Leidse Universiteit het slachtoffer werd:

Paul Cliteur, zo stellen critici, zou niet genoeg afstand hebben genomen van de antisemitische uitspraken van Baudet en de jongerenafdeling van de FvD.

Bron.

Of deze praktijk om iemand het spreken te beletten:

Gelukkig mocht Susan Crockford in Nederland op diverse plaatsen nog wél vertellen dat het goed gaat met de ijsbeer. Ze zou ook in München spreken maar dat werd belet door de ‘Anti-Capitalist Climate Society’ […] Ook in Nederland waren er pogingen om de Canadese zoöloog monddood te maken. Gemeenteraadsleden van GroenLinks, ingefluisterd door de actiegroep Fossielvrij Den Haag (Crockford gaf een lezing op een lyceum daar), vroegen aan burgemeester en wethouders: ‘Is het college bereid om namens de raad aan Haagse scholen de boodschap over te brengen dat het als onwenselijk wordt gezien dat scholen met klimaatontkennende organisaties in zee gaan?’ […] En toen de website Sargasso de Rotterdamse dierentuin opbelde met de vraag of ze wel wisten dat een klimaatontkenner bij hen een lezing zou geven, sprong men in de houding en zei dat in Blijdorp wordt benadrukt dat het slecht gaat met de ijsbeer.

Bron.

Let op deze zinsnede: onwenselijk met klimaatontkennende organisaties in zee gaan. Wie bepaalt dat en op grond waarvan? Waar is het bewijs?

Deze lieden tolereren kennelijk geen andere mening. Ik heb vanuit de academische wereld, ook van het KNAW, geen openlijk afkeurende geluiden gehoord over bovengeschetste praktijken.

Het woord klimaatontkenner viel, een sleutelbegrip, al is het een onzinnige term. Niemand ontkent immers klimaat. Het woord klimaatontkenner is kenmerkend voor de neerbuigendheid van deze canceling woke-achtige opvatting van verdedigers van de, overigens onhoudbare, CAGW-hypothese (vermeend door mensen veroorzaakte catastrofale opwarming). Dit laatste is de rode draad, ook in de uitspraken tegen Urgenda en Shell. Het is het leidende dogma van deze CAGW-hypothese:

Een dogma is een leerstelling die door een religie, ideologie of organisatie als onbetwistbaar wordt beschouwd. Een dogma is een concept ter onderbouwing van een gedachtegoed, daarom wordt de aanhanger van dit gedachtegoed geacht er niet van af te wijken en het nooit aan te vechten.

Inderdaad, kritiek op die CAGW-hypothese staat gelijk aan ketterij en wordt bestraft met excommunicatie, intrekken van onderzoeksgeld e.d. Een weergaloze wetenschappelijke ontsporing, ook w.b. rechtspraak. Ik hoop dat alsnog het besef doordringt hoe noodzakelijk het is afstand te nemen van een dergelijk canceling-gekleurd oordeel. Immers, metingen en feiten rechtvaardigen niet de dogmatische stelligheid waarmee de CAGW-hypothese als leidend voor klimaatbeleid, en nu zelfs rechtspraak, wordt gehanteerd. Kritiek op deze hypothese zal evengoed velen niet bevallen. Hoeveel zelfinzicht hebben zij om dit te erkennen? Hoe gaan zíj, die zich opwerpen als de beoordelaars zelf in de aanhef van het webinar, met die kritiek om? Het is dus van eminent belang dat binnen de academische wereld zuivere academische vrijheid alle ruimte wordt gegeven die noodzakelijk is voor wetenschappelijke vooruitgang. Zie hier

Wat storend is, is dat het sussende woord klimaatverandering wordt gebruikt. Niemand ontkent dit, niemand ontkent menselijke invloed (AGW-hypothese), niemand weet echter hoe groot die invloed is. Alleen, wat verhuld in werkelijkheid is bedoeld is de apocalyptische versie (CAGW-hypothese). Dit is het dogma dat onze hele maatschappij aantast, ook rechtspraak, ook academische vrijheid.

Dit brengt mij tenslotte op de samenstelling van de sprekers. Hierbij valt op dat er geen bèta-wetenschappers deskundig op het terrein van ter zake doende aspecten zijn uitgenodigd. Bovendien valt mij de naam van de spreker Gelauf op. Eerder is namelijk een klacht uitgegaan vanwege de eenzijdige berichtgeving van de NOS inzake klimaatzaken. Zie hier en hier.

De oorsprong van dit NOS-beleid is deze gedachtewisseling tussen de voormalig voorzitter van de NOS Hagoort en de hoofdredacteur van EW:

Hagoort: 97% van de wetenschappers vindt dan het door de mens komt. Ik wil later aan mijn kleinkinderen niet te hoeven uitleggen dat ik daarvoor mijn ogen heb gesloten en mijn verantwoordelijkheid niet heb genomen.

Joustra: Dat is het verschil tussen een journalist die vragen stelt en iemand van de NPO, nota bene de voorzitter, die denkt de wijsheid in pacht te hebben. Wetenschap is geen waarheid. Wetenschap is waarheidsvinding.

Het beleid van Hagoort kwam, door gebrek aan kennis, neer op cancelling van waarheidsvinding:

Henk Hagoort, tot voor kort baas van de Nederlandse Publieke Omroep, heeft diverse malen toegegeven dat hij geen objectieve verslaggeving over het klimaat wil. Hij vindt dat NPO de Nederlandse politiek moet aansporen om feller op te treden tegen klimaatverandering. Tijdens een radiodiscussie (Dit is de dag, 23 november 2015) zei Hagoort dan ook te weigeren programma’s te maken die aan de orde stellen of er eigenlijk wel een klimaatprobleem is.

Bron.


Bij mijn weten heeft dhr. Gelauf dit NOS-beleid van Hagoort nooit expliciet herroepen. Ik zie uit naar de toepassing van waarheidsvinding bij het KNAW-webinar.

Ceterum censeo Legem Climae delendam esse.

(Overigens ben ik van mening dat de klimaatwet moet worden vernietigd).