Hans Labohm is de hoofdredacteur van Climategate.nl. Met het oog op de kerstdagen heeft hij eenmaal zijn functie – na enige tegenspartelen – uit handen gegeven aan Jan van Friesland, die hem graag wilde interviewen. Ze kennen elkaar en mogen elkaar tutoyeren.

Hans, je vertelde mij dat ’s ochtends, voordat je koffie zet, je eerst trollen gaat opruimen. Hoe moet ik me dat voorstellen?

Ja, dat is mijn vaste ochtendritueel. Ik neem dan alle reacties door die op een nieuwe dagelijkse ‘posting’ op het discussieforum zijn binnengekomen. De meeste zijn bona fide van trouwe respondenten. Zij hebben een meerwaarde en zijn soms zeer educatief. Een enkele keer zitten er zelfs – wat ik zou willen noemen – minidissertaties bij. Zij tillen Climategate.nl m.i. naar een hoger plan.

Maar daarnaast zijn er ook reacties van klimaatbevlogenen die geloven dat we een verschrikkelijke opwarming tegemoet gaan en dat we de samenleving op de schop moeten nemen om dat te voorkomen door een drastische vermindering van de menselijke CO2–uitstoot. Zij zijn obsessief in deze opvatting – zodanig obsessief dat zij onder steeds andere pseudoniemen, e-mailadressen en ip-adressen proberen zich toegang te verschaffen tot ons podium.

Maar dat helpt hen niet. Ze zijn gemakkelijk herkenbaar aan hun schrijfstijl, themakeuze, argumenten en sommigen zelfs aan hun kenmerkende taal– en stijlfouten. Steeds terugkerende elementen op hun repertoire zijn denigrerend of zelfs ronduit beledigende ad hominum opmerkingen jegens andere respondenten en mij, beschuldigingen van fraude, en eindeloze herhaling van autoriteitsargumenten conform het IPCC-paradogma. Deze term is een samentrekking van ‘paradigma’ en ‘dogma’. Hij is gemunt door de filmmaker Marijn Poels.

Gelukkig kost het verwijderen van reacties van onze vaste huistrollen mij niet meer dan enkele minuten per dag. Maar soms blijkt tot mijn verbazing aan het eind van de maand dat ik bijna duizend reacties heb verwijderd. Ik ben van nature een optimistisch mens. Dus ik interpreteer deze oogst maar als de erkenning dat Climategate.nl ertoe doet.

Vervelender zijn de hackers. Maar daartegen zijn we redelijk goed beschermd. Ten slotte zijn er nog de DDOS–aanvallen. De laatste heeft ons wel wat problemen opgeleverd. Maar dank zij onze ICT–deskundige hebben we ook die weer overleefd. Maar e.e.a. illustreert wèl dat er in onze samenleving duistere, intolerante krachten aan het werk zijn om een vrij en open debat over klimaat te frustreren.

Het zijn toch ook bijdragen en bevatten toch ook argumenten?

Ja, sommigen van hen blijken zelfs goed op de hoogte van de klimatologie en het klimaatdebat. En inderdaad zijn sommige van hun argumenten waardevol. Het is jammer dat die in de moderatie verloren gaan. Maar daar staat tegenover dat de algemene teneur van hun reacties getuigt van een gebrek aan fatsoen en verwijzingen naar autoriteitsargumenten, de zogenaamde consensus, die door de klimaatrealisten maar gedeeltelijk wordt aanvaard. En wat het zwaarste is, moet het zwaarste wegen. Dus worden hun bijdragen stelselmatig verwijderd.

Je bent met Climategate.nl, en ook daarvoor, een stem in het debat over klimaatverandering. In wat voor fase zit dat debat nu?

De zogenaamde Anthropogenic Global Warming (AGW) – consensus is naar mijn gevoel nog steeds aan de winnende hand. Dat is ook niet verwonderlijk na tientallen jaren van klimaatindoctrinatie van de kant van de wetenschap, politiek, media en klimaatactivisten. Maar dat is hoofdzakelijk in de westelijke wereld het geval. De rest van de wereld – het grootste deel dus, met de meeste CO2–uitstoot – bewijst slechts lippendienst aan het in Parijs overeengekomen klimaatbeleid.

Naar mijn gevoel is een groot deel van de VVD-aanhang niet blij met het huidige klimaatbeleid.

Tegelijkertijd begint die wetenschappelijke – zogenaamde – consensus barstjes te vertonen. Er zijn de laatste tijd verschillende analyses verschenen of in een vergevorderde staat van voorbereiding, ook in de peer-reviewed literatuur, die aantonen dat de AGW-hypothese aan alle kanten rammelt. De door hun modellen geprojecteerde temperatuurstijging blijkt aanmerkelijk hoger te zijn dan de in werkelijkheid gemeten opwarming. Die verschrikkelijke opwarming wil dus maar steeds niet komen, zo vertellen ons de metingen. En de rol van natuurlijke factoren blijkt ernstig te zijn onderschat. Ook geeft de ontwikkeling van de werkelijk gemeten gemiddelde wereldtemperatuur geen reden tot paniek, terwijl vele astrofysici nog steeds binnenkort afkoeling verwachten. Maar, toegegeven, dat verwachten ze al vele jaren. Die verschrikkelijke opwarming wil maar niet komen. Maar dat geldt eveneens voor die verwachte afkoeling.

Stilte

En daarnaast vormen de astronomische kosten van het klimaatbeleid – die fnuikend zijn voor de welvaart van vooral de laagste inkomensgroepen – natuurlijk een domper op het klimaatenthousiasme.

Er zijn ook tijden geweest dat er wijn werd gedronken met andersdenkenden. Gebeurt dat nog?

Er zijn gelukkig nog wel respectvolle contacten tussen protagonisten en antagonisten van de menselijke broeikashypothese. Maar die verlopen meestal schriftelijk, per e-mail. Een wijntje zit er dus niet meer bij. Maar op verzoeken van klimaatrealisten om een serieuze discussie aan te gaan, zoals het recente verzoek van CLINTEL aan de KNAW, wordt niet – niet eens met een ontvangstbevestiging – gereageerd. Dat is triest, niet alleen vanuit het oogpunt van het totstandbrengen van een meer realistische en evenwichtige klimaatdialoog, maar ook uit het oogpunt van de integriteit van de wetenschap.

Hoe komt het dat de VVD, jouw partij als ik zo vrij mag zijn, zo weinig oren heeft naar de klimaatrealistische argumenten?

Naar mijn gevoel is een groot deel van de VVD-aanhang niet blij met het huidige klimaatbeleid. Maar Mark Rutte wilde reeds vele jaren geleden een liberaal milieu–beleid als tegenhanger van allerlei ideeën die aan de linkerkant van het politiek spectrum waren ontwikkeld. Daar is toen als gevolg van politiek verwikkelingen die destijds speelden niets van terecht gekomen. Bij de laatste formatie heeft de wens om te komen tot een coalitie met een politiek breed gedragen ambitieus klimaatbeleid geprevaleerd boven andere belangen en inzichten. Tja, zo gaan die dingen vaak in de politiek.

Ook de ommezwaai van VNO/NCW, van tegenstribbelend tot ondersteunend, heeft m.i. daarbij een belangrijke rol gespeeld. Vele ondernemingen profiteren van de brede subsidiestromen die voor het klimaatbeleid beschikbaar worden gesteld. In een andere context zouden deze met de term ‘smeergelden’ worden aangeduid. Er zijn ook ondernemingen die een groen voetje bij de milieubeweging willen halen, mede om hen te vrijwaren van ‘ludieke’ acties, zoals het doorsnijden van slangen bij benzinepompen. Maar voor de Nederlandse economie als geheel – en a fortiori de burgers – is het klimaatbeleid verliesgevend, want linksom of rechtsom betalen zij uiteindelijk de rekening, terwijl daar geen aantoonbaar resultaat – in casu een meetbare vermindering van de eventuele opwarming – tegenover staat.

Ed Nijpels was onlangs op de radio en deed denigrerend over een ‘klein aantal klimaatsceptici …’

Ja, dat is triest … en al helemaal voor een liberaal! Liberalen zijn over het algemeen respectvol tegenover alternatieve opvattingen. Ik vraag mij bovendien af of hij numeriek voldoende onderlegd is. De 900 wetenschappers en professionals die wereldwijd de CLINTEL–declaratie (‘Er is geen klimaatcrisis’) hebben ondertekend weerspreken dat het om een ‘klein aantal’ gaat. Bovendien is wetenschap geen zaak van ‘handopsteken’. In de wetenschap gaat het om bewijzen. En die zijn er niet.

Hoe diep zit het klimaatrealisme eigenlijk in onze samenleving?

Tientallen jaren eenzijdige klimaatindoctrinatie heeft haar uitwerking niet gemist. Zo krijgen jonge kinderen al op school de klimaatangst met de paplepel ingegoten. Als zij op wat oudere leeftijd horen dat er ook nog andere opvattingen zijn over het klimaat, zijn zij stomverbaasd. Met enkele uitzonderingen, zoals De Telegraaf en Elsevier, verspreiden de media uitsluitend eenzijdige berichten die de klimaathysterie aanwakkeren. Onze staatsomroep, NPO, spant daarbij wel de kroon. Het drijfijs op de Noordpool smelt, ook het Groenlandijs zou snel smelten, gletsjers smelten en de zeespiegel zou steeds sneller stijgen. Daarbij wordt vergeten te vertellen dat deze verschijnselen zich ook allemaal in het verleden hebben voorgedaan, toen de SUV nog niet was uitgevonden. Het historisch perspectief wordt genegeerd, zoals de geoloog Salomon Kroonenberg terecht in zijn boeken heeft opgemerkt.

Overzien de mensen de kosten?

De mensen zijn zich in het algemeen niet bewust van de astronomische kosten van het klimaatbeleid. In tegenstelling tot wat normaal is bij grote projecten, heeft er voor het klimaatbeleid geen kosten/baten–analyse plaatsgevonden. Jeroen Hetzler heeft dat als eerste in Nederland voor Climategate.nl uitgerekend. Hij kwam op het onvoorstelbare bedrag van 580 miljard euro. Je kunt dat narekenen op onze site.

Maar Hetzler tekende daarbij aan dat hij bij zijn berekening verschillende kostenposten niet had meegenomen. Later kwam Forum voor Democratie met een berekening die een hoger bedrag opleverde: ruim 1000 miljard euro! Kortom eenzelfde orde van grootte. Zij werden aanvankelijk weggelachen. Maar factcheckers van de NRC en Volkskrant kwamen weliswaar met lagere bedragen (Postonline: ‘NRC: Kost 300 miljard euro – Volkskrant: Nee, kost 500 tot 700 miljard euro’), maar toch eveneens van eenzelfde orde van grootte. Binnen de overheid wordt eveneens rekening gehouden met ruim duizend miljard.

We zien in onze huidige samenleving inderdaad tekenen van terugkeer naar irrationaliteit en verduistering in plaats van verlichting.

Als je kijkt naar het wetenschappelijke debat is er niet echt een zichtbare poging om elkaars standpunten te willen begrijpen. Hoe verklaar je dat?

Uit de geschiedenis van de wetenschap kennen we verschillende episoden waarin er forse paradigmawisselingen hebben plaatsgevonden, zoals beschreven in de klassieker van Thomas Kuhn: ‘The structure of scientific revolutions‘. Ook wijlen Arthur Rörsch heeft daar verschillende malen aandacht aan geschonken, vooral in zijn recente boeken, bijvoorbeeld in ‘Science frictions‘. Controverse is niet ongebruikelijk in de wetenschap. Arthur Rörsch behandelt daarvan een aantal voorbeelden uit heden en verleden (zoals flogiston, platentektoniek, de ontcijfering van het Maya-schrift, het Lysenkoïsme, en de kwestie Lomborg).

Controversen kunnen alleen in een open dialoog tussen protagonisten en antagonisten van bepaalde hypothesen worden opgelost. Aldus Arthur Rörsch. Maar tot op heden is een dergelijke dialoog op klimaatgebied zeer problematisch gebleken. Wederzijdse verkettering lijkt vooralsnog te prevaleren boven een open dialoog.

Wederzijds, dus ook van de kant van de klimaatrealisten?

Ja zeker, men heeft zich aan beide kanten diep ingegraven. Vandaar dat een open dialoog zo belangrijk is.

Heeft de Verlichting toch niet dat gebracht, wat we er uiteindelijk van verwachten in Westerse samenlevingen?

We zien in onze huidige samenleving inderdaad tekenen van terugkeer naar irrationaliteit en verduistering in plaats van verlichting. Het is in het bijzonder Kees le Pair die daarop heeft gewezen op onze site. Lees hier.

Complotdenken is m.i. ook een symptoom daarvan. Maar op het gebied van klimaat is het de niet–wetenschappelijk gefundeerde emotionaliteit die het wint van rationaliteit. De reacties op het jeugdige Zweedse klimaatorakeltje en Asperger–patiëntje, Greta Thunberg, zijn wellicht het meest saillante voorbeeld daarvan.

Hoe ver lijkt Voltaire van ons af te staan met zijn: ‘Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen.’

In de loop der tijd is deze uitspraak van Voltaire vaak aangehaald. Maar de geschiedenis toont aan dat dit ideaal toch in grote delen van de wereld geen wortel heeft geschoten. Ook in de westerse wereld blijkt een groot deel van de media geen moeite te hebben met het monddood maken van grote delen van de bevolking, omdat hun opvattingen niet politiek correct zouden zijn.

Op klimaatgebied worden de klimaatrealisten door de meerderheid van de mainstream media doodgezwegen. Over natuurverschijnselen die in het klimaatnarratief passen wordt uitvoerig gerapporteerd. Over ontwikkelingen die daar niet in passen, zoals de forse daling van de gemiddelde wereldtemperatuur sinds de piek van 2016 wordt niet bericht. Maar gelukkig doet Climategate.nl dat wèl.

Er gaat bijna geen dag voorbij of de NOS luidt weer de alarmklok over een nieuwe klimaatprognose of weersextreem.

Is er bij maatschappelijke discussies niet altijd het ‘onder de gordel’ meer van invloed dan het vrije, zuivere intellectuele debat?

Ik denk wèl dat dergelijke praktijken van invloed zijn. Maar op de lange termijn geloof ik toch dat het zuiver intellectuele debat zal winnen. Maar misschien is dat fluiten in het donker.

De Publieke Omroep, de NOS, negeert andere stemmen in het klimaatdebat…

Dat is helaas juist. Wat klimaat betreft behoort de NOS tot de top van ‘kersenplukkers’. Ik heb de omroep de laatste jaren niet meer kunnen betrappen op berichten die afbreuk zouden kunnen doen aan de mede door hen in stand gehouden klimaathysterie. Er gaat bijna geen dag voorbij of de NOS luidt weer de alarmklok over een nieuwe klimaatprognose of weersextreem. Dat zit inmiddels diep in hun DNA, zoals is gebleken in een fameuze discussie tussen Henk Haagoort, voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van de NPO, en Arendo Joustra, hoofdredacteur van Elsevier. Lees hier.

Heleen Ekker, de klimaatredacteur van de NOS schreef mij in dit verband:

‘Jaren geleden lieten we inderdaad meer klimaatsceptische geluiden horen. Ik heb zelfs zoals je misschien nog weet een langdurige discussie op onze website georganiseerd tussen Hans Labohm en een klimaatonderzoeker (is door het Planbureau nog in boekvorm gebundeld). Marcel Crok is meerdere keren aan het woord geweest. Ook anderen zaten soms in het journaal, of kregen aandacht op de radio of website. Maar helaas, ze komen niet met echt nieuwe wetenschappelijke inzichten waar we berichten over zouden kunnen maken. Mocht je die wel horen, dan hou ik me aanbevolen!‘

Heeft ze toch niet een punt?

Hier wreekt zich dat het NOS-journaal vele redacteuren heeft – die overigens voortreffelijk werk verrichten – maar geen wetenschapsredacteur, die een kritische blik kan werpen op de klimaatpropaganda van overheidszijde en daar – net als dat bij de politieke redactie gebruikelijk is – onafhankelijk commentaar op kan leveren.

Heleen Ekker schrijft: ‘Maar helaas, ze komen niet met echt nieuwe wetenschappelijke inzichten waar we berichten over zouden kunnen maken.’

Dat is onjuist. Climategate.nl komt voortdurend met nieuwe wetenschappelijke inzichten die op gespannen voet staan met het opwarmingsnarratief.

En wat te denken van de metingen die weliswaar enige, maar geen alarmerende opwarming laten zien?

Het negeren van alternatieve opvattingen van klimaatsceptici is overigens in strijd met de mediawet:

Publieke mediadiensten zijn in overeenstemming met publieke waarden, waarbij zij voorzien in democratische, sociale en culturele behoeften van de Nederlandse samenleving. Zij verzorgen daartoe media-aanbod dat:

  • evenwichtig, pluriform, gevarieerd en kwalitatief hoogstaand is en zich tevens kenmerkt door een grote verscheidenheid naar vorm en inhoud;
  • op evenwichtige wijze een beeld van de samenleving geeft en de pluriformiteit van onder de bevolking levende overtuigingen, opvattingen en interesses op maatschappelijk, cultureel en levensbeschouwelijk gebied weerspiegelt; ...

Kunnen instituties, zoals NOS, NPO, RIVM en KNAW, het groeiende maatschappelijke pluralisme in de samenleving wel aan?

Ik geloof niet dat men in deze mag generaliseren. In een open en vrije samenleving vinden er over alles en nog wat fikse discussies plaats. Maar, inderdaad, wat klimaat en klimaatbeleid betreft wordt deze door de wetenschap, politiek en media onderdrukt, waarbij ik vaak aan het Lysenkoïsme in de voormalige Soviet-Unie moet denken. Zie hier.

Is er nog ruimte voor de buitenstaander met het andere verhaal? Zijn mensen opgesloten met hun angst in het mainstreamdenken?

Zoals ik al eerder opmerkte er is nog wel enige ruimte, maar de meeste mainstream media geven de klimaatrealisten geen podium meer. Tegelijkertijd stel ik vast dat zij de laatste tijd meer aandacht schenken aan de nefaste gevolgen van de toename van biomassa, zonne– en windenergie op omwonenden en de natuur en milieu. Ook schenken zij meer aandacht aan de groeiende kosten voor de verbruiker die het onontkoombare gevolg is van het huidige energietransitiebeleid, dat uit het klimaatbeleid voortvloeit. Energiearmoede is een groeiend probleem.

Jij verzamelt vierkante schroeven geloof ik.

Met ‘vierkante schroeven’ bedoel ik mensen die tegen de mainstream durven in te zwemmen. Zij wensen zich niet te conformeren aan het heersende paradogma. Maar zij zijn kritisch en blijven op zoek naar de waarheid, ook al beschouwt hun (naaste) omgeving (collega’s, familie, vrienden, de buitenwacht) hen als ‘onaangepast’. Maar we moeten niet vergeten dat wij veel van onze economische, technische en wetenschappelijke vooruitgang aan dit soort ‘dwarsdenkers’ hebben te danken.

Als men Corona wil vergelijken met klimaat, dan valt allereerst op dat corona in korte tijd wereldwijd al zo’n anderhalf miljoen slachtoffers heeft geëist. Ondanks het feit dat er nu al tientallen jaren over klimaat wordt gepalaverd, is er nog geen één klimaatslachtoffer gesignaleerd.

Zijn we als mensheid überhaupt wel in staat om van mening te veranderen?

Ja zeker. Dat is al vaak in de menselijke geschiedenis gebeurd. Maar niet altijd ten goede.

Heeft de hele heisa rondom klimaatverandering niet een pluspunt opgeleverd: mensen zijn zich meer bewust geworden van het milieu!

Misschien, maar misschien ook niet! Wat de meeste mensen niet beseffen, is dat het klimaatbeleid uitzonderlijk slecht is voor de natuur en het milieu, alsmede het gebruik van schaarse grondstoffen. Klimaatbeleid is dan ook fundamenteel in strijd met de doelstellingen van milieubeleid. Bossen worden gekapt voor biomassa. Landbouwgrond wordt gebruikt voor bioethanol. Elektrische auto’s rijden veeleer op subsidie dan elektriciteit uit hernieuwbare (‘newspeak‘) energiebronnen. Ook zonne– en windenergie leiden niet tot significante vermindering van de uitstoot van CO2 (voor degenen die dat noodzakelijk achten – klimaatrealisten doen dat gewoonlijk niet), maar zijn zonder subsidie niet rendabel. Bovendien leggen zij een overmatig beslag op schaarse grondstoffen en ruimte. Niet doen dus!’

Is er een parallel te trekken tussen het debat over Klimaatverandering en Corona?

Als men Corona wil vergelijken met klimaat, dan valt allereerst op dat corona in korte tijd wereldwijd al zo’n anderhalf miljoen slachtoffers heeft geëist. Ondanks het feit dat er nu al tientallen jaren over klimaat wordt gepalaverd, is er nog geen één klimaatslachtoffer gesignaleerd. Ja, er zijn natuurlijk wèl mensen omgekomen bij weersextremen, maar hun aantal is gedurende de laatste eeuw dramatisch afgenomen, vooral vanwege betere waarschuwingssystemen. Bovendien is er – wat sommige politici ook mogen beweren – geen verband vastgesteld tussen deze weersextremen en de de toename van de CO2–concentratie in de atmosfeer of de vermeende menselijk invloed op de klimaatverandering.

Het coronavirus heeft reeds in korte tijd – naast de talloze slachtoffers – een economische schade opgeleverd van honderden, zo niet duizenden miljarden. De schade van klimaatverandering is voor zover mij bekend nul. Maar de kosten van het klimaatbeleid zijn daarentegen astronomisch.

Voor corona hopen we binnenkort over effectieve – en betaalbare – afweermiddelen te kunnen beschikken. Voor klimaatverandering is dat niet het geval.

Climategate.nl heeft zich overigens angstvallig buiten het coronadebat gehouden. Een enkele keer hebben we er wat over gepubliceerd, maar alleen als er een verband met het klimaatthema kon worden gelegd. Onze respondenten hebben er echter in de rubriek ‘reacties’ wèl aandacht aan geschonken. Maar dat valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

Hoe kon de klimaathype toch zo’n hoge vluchten nemen?

Toen ik mij zo’n 15 jaar geleden voor het thema klimaat begon te interesseren, heb ik mij dat ook afgevraagd. Ik herinnerde mij toen het begrip ‘correlation of forces‘, dat ik in de politicologische literatuur over de wijze waarop de Russen de ontwikkeling van de Oost-West-verhouding analyseerden, was tegengekomen. Het leek veel op de analysemethode van een van mijn Clingendael–collega’s, te weten de ‘convergentie van agenda’s van diverse groeperingen’, om bepaalde overheidsbeslissingen te kunnen begrijpen en waarom zij tot een catastrofale uitkomst kunnen leiden. Zijn studie betrof ‘Srebrenica’!

Maak de redenering af…

Nou, als men deze analytische benadering toepast op het klimaatbeleid dan zijn daar allereerst de klimaatwetenschappers als initiators van de klimaathype. Zij hadden daar destijds goede argumenten voor. Een van de belangrijkste argumenten waren de metingen ontleend aan het ‘Vostok Ice Core‘, die een opvallende correlatie lieten zien van CO2 en temperatuur (in de documentaire van Al Gore, ‘An Inconvenient Truth‘, speelde die een belangrijke rol). Die leken gelijk omhoog en omlaag te gaan. Maar toen de analysemethoden nauwkeuriger werden, werd vastgesteld dat de temperaturen niet de CO2–concentratie volgden, maar omgekeerd! Het was in de woorden van de bioloog T.H. Huxley:

The great tragedy of Science—the slaying of a beautiful hypothesis by an ugly fact.

Wetenschappers zoeken naar waarheid. Daarbij wensen zij eer, aanzien, prijzen, leerstoelen en geld voor hun onderzoek. Vaak doen zij dat op integere wijze. Maar soms zijn zij instigator dan wel slachtoffer van onverwachte gebeurtenissen, zoals de wetenschappelijke ‘staatsgreep’ die in de klimatologie plaatsvond. Het is bij ons hier beschreven.

Daarbij komt dat de financiering van het klimaatonderzoek bijna geheel van overheden komt. Overheden wensen beleidsondersteunende resultaten. Bijna al het onderzoeksgeld gaat naar pro–AGW–projecten.

Maar dat kan ook uit de hand lopen en ontaarden in wat Churchill eens een ‘Messias complex’ noemde. In dit geval het redden van de planeet. Ik vermoed dat onze Europese klimaatpaus, Frans Timmermans, daarvan thans slachtoffer is.

Wetenschappers in het klimaatrealistische kamp kunnen vaak geen financiering krijgen voor hun onderzoek. Als zij publiekelijk uitspraken doen die buiten de ‘partijlijn’ vallen, moeten zij vrezen voor hun carrière of zelfs ontslag. Sommigen hebben echter de eer aan zichzelf gehouden en zelf hun harp aan de wilgen gehangen.

Een tweede groep wordt gevormd door de politici. Waarom gaan mensen de politiek in? Dat kunnen verschillende motieven zijn. Een van de nobelste is de wens een bijdrage te leveren aan een verbetering van de samenleving. Maar dat kan ook uit de hand lopen en ontaarden in wat Churchill eens een ‘Messias complex’ noemde. In dit geval het redden van de planeet. Ik vermoed dat onze Europese klimaatpaus, Frans Timmermans, daarvan thans slachtoffer is.

Daarnaast is het overgrote deel van onze politici alfa. Zij kunnen zich geen zelfstandig oordeel vormen over bèta–thema’s. In hun oordeelsvorming negeren zij de opvattingen van bèta–wetenschappers en laten zich meeslepen door het klimaatalarmistische geweld van de media en de milieubeweging.

Een derde groep is de milieubeweging. Hun bestaansrecht en inkomsten zijn afhankelijk van het aanwakkeren van allerlei vermeende gevaren (milieu, klimaat) die de mens zouden bedreigen. Hoewel zij in het verleden n.m.m. een belangrijke positieve bijdrage hebben geleverd aan de promotie van de milieubewustwording van onze samenleving, zijn zij de laatste jaren sterk naar links opgeschoven met allerlei irrealistische eisen voor economische en maatschappelijke transformatie.

Een vierde groep wordt gevormd door de verschillende Christelijke kerken. De ontkerkelijking in de Westelijke wereld heeft de aandacht voor Jezus Christus doen afnemen. Dat heeft geleid tot een religieus vacuüm. Maar Moeder Natuur (Gaia) is bezig dat vacuüm op te vullen. Zelfs de Paus werkt daaraan mee! Niet zo vreemd, immers natuur en schepping zijn aan elkaar verwant. Kerken hebben behoefte aan inspiratie voor het nastreven van hogere doelen dan het eigenbelang in dit ondermaanse. Begrijp me goed. Ik waardeer dit positief. Maar de boodschap van Gaia in plaats van die van Jezus Christus? Leidt dat niet tot branchevervaging? Hoe het ook zij, klimaat heeft zich ontwikkeld tot een surrogaat-religie.

De vijfde groep wordt gevormd door de media. De media zijn dol op sensationele apocalyptische verhalen die de oplagen verhogen. Daarnaast zijn vele journalisten wat linksig georiënteerd. Zij voelen zich verantwoordelijk voor beïnvloeding van de samenleving in politiek correcte richting. En wat is er nu niet meer politiek correct dan AGW!

Het bedrijfsleven in den brede, ten slotte heeft per saldo geen behoefte aan opgeschroefde eisen van klimaatbeleid. Die verhogen slechts de kosten en leiden tot een verlies aan klandizie en dus rentabiliteit. Dat is niet alleen voor die bedrijven nadelig, maar ook voor de de samenleving als geheel, wier welvaartstoename kritisch afhankelijk is van de toegevoegde waarde die het bedrijfsleven weet te creëren.

Maar weet het VNO/NCW dit ook niet?

Ik vrees dat de verhoudingen binnen het VNO/NCW dusdanig zijn, dat enkele beleidsbepalende hoofdrolspelers, verleid door genereuze subsidies, zijn gaan meesurfen op de klimaathype, en hun verantwoordelijkheid voor de belangen van het Nederlandse bedrijfsleven in den brede, uit het oog zijn verloren. Een uitdaging voor de nieuwe baas (eigenlijk: bazin), Ingrid Thijssen, van het VNO/NCW om van koers te veranderen? Dat geldt eveneens voor de nieuwe president (eigenlijk presidente) van de KNAW, Ineke Sluiter. Om nog maar de zwijgen van de nieuwe president-directeur van Shell (eigenlijk presidente–directrice), Marjan van Loon. Twee van hen zijn alfa’s. Dat belooft dus niet veel goeds.

Hopelijk niet omdat zij vrouwen zijn …