'Onafhankelijke burgers in raad'

Haarlem - De start van de campagne 'Code Oranje', een beweging die pleit voor vernieuwing van de democratie, is met enthousiasme ontvangen.


Hein Flach h.flach@hollandmediacombinatie.n1 .

Sinds woensdag hebben zich honderden mensen gemeld die het platform, dat zich afzet tegen partijpolitiek, steunen. Ook minister Plasterk van binnenlandse zaken is positief.

Een groep van ongeveer tweehonderd lokale bestuurders, raadsleden en wetenschappers vindt dat het huidige democratische bestel aan vernieuwing toe is, omdat het vertrouwen in instituties almaar daalt en het politieke debat zelden tot oplossingen leidt. De beweging staat voor samenwerking, samenlevingskracht, oplossingsgerichtheid en 'burgerzeggenschap'.

De traditionele gemeenteraad moet op de helling, is een van de uitgangspunten. In de raad moeten partij-onafhankelijke, deskundige burgers een plek krijgen. Raadsleden zouden door loting een plaats in de raad kunnen veroveren. Om dat proces in gang te zetten, moet wel de Gemeentewet worden aangepast. Als dat lukt - minister Plasterk heeft zich inmiddels positief uitgelaten - is er na de verkiezingen van 2018 ruimte om een handvol 'voorhoedegemeenten' te laten experimenteren. Burgemeester Bert Blase van Vlaardingen, zegsman van de initiatiefgroep, wilde gisteren niet verklappen welke gemeenten alvast het experiment willen aangaan. „Anders gaat de focus op die gemeenten liggen, terwijl wij de democratische vernieuwing algemeen willen aankaarten." Het platform streeft naar variatie: grote en kleine gemeenten, randstedelijk en platteland.

De initiatiefgroep heeft drie vormen van democratische vernieuwing uitgewerkt. Het meest vergaande voorstel behelst een soort stadscongres, licht Blase toe. „Zo'n 150 gemeenteraadsleden komen drie keer per jaar bij elkaar en nemen beslissingen. Je kunt ook kiezen voor een bescheidener vorm, een 'variabele' gemeenteraad. De leden in de gemeenteraad kunnen per thema of vergadering hun zetel ter beschikking stellen aan een actieve of deskundige inwoner. Je kunt eraan denken dat de helft van de gemeenteraad wordt gekozen, en de andere helft geloot, zodat je een afspiegeling hebt van de samenleving met deskundige men¬sen zonder politieke achtergrond."

Dorpsraadvoorzitter Sjaak Pappe van Burgerveen (Haarlemmermeer) heeft zich aangesloten bij de vernieuwingsbeweging. „Want het is af en toe Kafkaiaans waarmee wij te maken krijgen. Ik ben in mijn dorpje bezig met een project 'duurzaam en zelfvoorzienend'. Dat is eigenlijk ook al een vorm van nieuwe democratie waarin je dingen veel kleinschaliger gaat organiseren en verantwoordelijkheid bij burgers legt en waarbij de overheid een voorwaardenscheppende partij wordt. Die opvatting heeft geen politieke kleur. Die speelt in op: wat past nou het beste bij de Nederlandse cultuur en bij de menselijke aard?"

Noordhollands Dagblad