Financieel expert Ab Flipse wil verantwoordelijken voor invoering nieuwe Pensioenwet voor "tribunaal" slepen

In 2022 bedroeg het totale bedrag in de Nederlandse pensioenpot 1900 miljard euro, maar dat is in één jaar tijd gedaald naar 1500 miljard euro.

Redactie 4-6-2024

Dit betekent dat er 400 miljard euro is verdwenen. Dit verlies wordt toegeschreven aan de verplichte beleggingen in staatsleningen door pensioenfondsen, die onder druk kwamen te staan door de stijgende rente, aldus financieel expert Ab Flipse in het programma blckbx today.

“Er is 400 miljard verdwenen, het heeft nauwelijks de krant gehaald,” verzucht Flipse tijdens zijn uitleg over de situatie. Het gebrek aan media-aandacht voor deze enorme financiële tegenslag is volgens hem opvallend en zorgwekkend.

Flipse bekritiseert het huidige pensioenstelsel, waarbij pensioengerechtigden, zowel werkenden als gepensioneerden, weinig tot niets te zeggen hebben over hun eigen pensioen. “Hij betaalt zich scheel, heeft niets te vertellen,” merkt hij op. Daarnaast blijven er jaarlijks miljarden aan de strijkstok hangen, wat volgens Flipse een groot probleem is. “Het dossier is een drama en het wordt nog een groter drama.”

Het nieuwe pensioenstelsel werd vlak voor de Provinciale Statenverkiezingen door de Eerste Kamer aangenomen. Volgens Flipse verdienen veel mensen aanzienlijk aan deze overgang, terwijl de gewone mensen steeds minder rechten krijgen. “Ontzettend veel mensen verdienen heel veel geld aan de overgang naar het nieuwe stelsel,” zei hij, waarbij hij aangaf dat dit ten koste gaat van de rechten van de pensioengerechtigden.

Flipse pleit voor de oprichting van een pensioentribunaal om de situatie aan te pakken en verantwoordelijkheid af te dwingen. “Laten we een pensioentribunaal starten. Het is bizar wat er met ons geld gebeurt. Door mensen die geen verstand hebben van zaken,” benadrukt hij.

Eind mei 2023 werd het een feit: de Eerste Kamer stemde in met nieuwe Wet Toekomst Pensioenen (WTP). Hierdoor belandt ruim 1.500 miljard euro aan Nederlands pensioengeld in een nieuw stelsel. Maar wat houdt dit nieuwe stelsel precies in? Kan het nieuwe stelsel terecht worden bestempeld als het "casinopensioen", zoals critici het nu  NieuwRechts duidt voor u de kwestie en zet de grootste en meest ingrijpende veranderingen voor u op een rijtje.

Het (oude) Nederlandse pensioenstelsel
Het Nederlandse pensioenstelsel is een complex systeem dat is opgebouwd uit verschillende pijlers. Het is ontworpen om werknemers en zelfstandigen van een stabiel inkomen te voorzien na hun pensionering. Het pensioenstelsel in Nederland is gebaseerd op solidariteit en collectieve opbouw, wat betekent dat deelnemers gezamenlijk bijdragen aan de financiering van pensioenen en het risico delen.

De drie pijlers van het Nederlandse pensioenstelsel zijn als volgt:

1. AOW (Algemene Ouderdomswet): De AOW is de basispensioenvoorziening in Nederland en wordt gefinancierd door de overheid. Het is een omslagstelsel, wat betekent dat de werkenden van nu de premies betalen voor de AOW-uitkeringen van de huidige gepensioneerden. De hoogte van de AOW-uitkering is gekoppeld aan het minimumloon en wordt opgebouwd op basis van het aantal jaren dat iemand in Nederland heeft gewoond.
2. Aanvullend pensioen via de werkgever: Veel werknemers bouwen tijdens hun loopbaan ook een aanvullend pensioen op via hun werkgever(s). Dit wordt geregeld via collectieve pensioenfondsen of verzekeringsmaatschappijen. Het aanvullend pensioen is gebaseerd op het principe van kapitaaldekking, waarbij werknemers premies betalen die worden belegd om zo een kapitaal op te bouwen voor hun pensioen. De hoogte van het aanvullend pensioen is afhankelijk van de hoogte van de premies, het aantal dienstjaren en het rendement op de beleggingen.
3. Individueel pensioen: Naast de AOW en het aanvullend pensioen via de werkgever, hebben individuen ook de mogelijkheid om zelfstandig extra pensioen op te bouwen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van individuele pensioenregelingen, lijfrenteverzekeringen of spaarrekeningen. Het individuele pensioen vormt een aanvulling op de eerste twee pijlers en biedt mensen de flexibiliteit om extra vermogen op te bouwen voor hun pensioen.

Ook in het nieuwe stelsel blijven de bovenstaande pijlers bestaan. Het Nederlandse pensioenstelsel staat bekend om zijn collectieve karakter en sterke nadruk op solidariteit tussen generaties en beroepsgroepen. Er is sprake van een verdeling van risico's, waarbij de pensioenpremies en -uitkeringen worden aangepast aan de verwachte levensverwachting en economische omstandigheden. Deze zogenaamde 'doorsneesystematiek' houdt in dat jongeren en ouderen dezelfde premie betalen en recht hebben op dezelfde opbouw, met als doel een eerlijke verdeling van de lusten en lasten over de generaties.

Het Nederlandse pensioenstelsel was de afgelopen jaren onderhevig geweest aan discussie en hervormingen. In 2022 kwam het kabinet met diverse voorstellen om het oude pensioenstelsel op de schop te doen en een nieuw stelsel op te tuigen.

De pot van 1.500 miljard euro aan pensioengeld gaat worden opgeknipt in diverse potjes. Iets waar JA21 wantrouwig tegenover staat: "Om dat te doen, wordt er ‘ingevaren’. Er wordt dan per persoon berekend wat er in zijn potje komt. Maar dit is heel complex, zeker als je meerdere werkgevers hebt gehad. Het zijn heel moeilijke sommetjes: gemiddeld wordt er al tachtig uren per individu voor uitgetrokken."

"JA21 vraagt zich af: wie gaan dat allemaal doen? Hoe lang gaat dat duren? Hoeveel gaat dat kosten? Dan duizelen je de getallen. We hebben ook vraagtekens bij of het wel realistisch is en het op tijd halen. Ze hebben nu alweer een extra jaar uitstel gegeven omdat ze ook wel zien dat het zo niet gaat lukken. De mensen die dit kunnen, en de ICT-systemen die hiervoor nodig zijn, zijn niet allemaal gelijk beschikbaar. Dus er speelt een echt capaciteitsprobleem. Daarnaast is het de vraag hoeveel dat gaat kosten."

"We gaan er een heel onzeker pensioen van krijgen. Met het huidige stelsel weet je wat je gaat krijgen. Maar in het nieuwe systeem wordt je pensioen gekoppeld aan beleggingen. Dit brengt grote onzekerheid met zich mee; daarom heet het ook wel een ‘casinopensioen’."

"Stel dat je per maand 1500 euro pensioen krijgt, aangevuld met een AOW-uitkering. Je kunt dan net krap rondkomen. Maar als het verkeerd gaat met de beleggingen op de beurs, krijg je ineens nog maar de helft. Dan kom je aan de bedelstaf. Om dit te ondervangen is de zogeheten solidariteitsresevere bedacht. Maar de vraag is of deze groot genoeg kan zijn in tijden van crises. Dus de zekerheid die je op latere leeftijd in het huidige systeem hebt, lever je in voor een hoop onzekerheid. Dat vindt JA21 helemaal niet nodig en erg onwenselijk", aldus JA21-politicus Toine Beukering tegen NieuwRechts.

Wat zijn de grootste veranderingen? En wat betekent het voor u?
Maar wat verandert er nu concreet met de komst van de nieuwe pensioenwet? Wat zult u ervan merken? NieuwRechts heeft enkele ingrijpende veranderingen voor u op een rijtje gezet!

• Geen middelloonregelingen meer: Het oude systeem van middelloonregelingen is niet langer mogelijk. In plaats daarvan stapt iedereen over op een beschikbare premie. De premie vormt het uitgangspunt van de pensioenregeling, wat betekent dat alleen premieovereenkomsten nog worden gebruikt.
• Gelijkblijvende premie voor alle werknemers: Ongeacht de leeftijd ontvangen alle werknemers een bedrag gebaseerd op exact hetzelfde premiepercentage op hun persoonlijke pensioenrekening. Er wordt één vast premiepercentage gehanteerd voor elke pensioenregeling.
• Garanties zijn geschrapt: Pensioenopbouw zal gebaseerd zijn op beleggingen in plaats van het gebruik van rekenrentes en dekkingsgraden. Er wordt collectief belegd of op basis van het persoonlijke risicoprofiel van de werknemer.
• De dekkingsgraad: Om de dekkingsgraadproblematiek op te lossen, worden opgebouwde rechten omgezet naar persoonlijke beleggingskapitalen. De precieze wijze waarop dit gebeurt, is nog onderwerp van discussie.
• Compensatie pensioenfonds: Het nieuwe pensioencontract levert in veel gevallen voordelen op, onder andere door hogere beleggingsresultaten. Mochten er deelnemers zijn die nadeel ondervinden, dan wordt hier passende compensatie voor gezocht. Voor pensioenregelingen bij pensioenverzekeraars en premiepensioeninstellingen is geen compensatieregeling overeengekomen.
• Introductie van maximale premiegrens: Er komt een maximale fiscale premiegrens voor alle pensioencontracten. Momenteel wordt uitgegaan van een premiegrens van 30 procent van de pensioengrondslag, exclusief kosten en risico-opslagen.
• Werkgevers: Werkgevers moeten een transitieplan opstellen voor de overstap naar het nieuwe pensioenregeling. Dit plan vormt de basis voor de wijziging van de regeling richting de ondernemingsraad.
• Werknemers: De pensioeninleg wordt gelijkgetrokken voor alle werknemers, wat betekent dat jongere deelnemers meer pensioen kunnen opbouwen dan voorheen. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor vroeger stoppen met werken en het opnemen van een deel van het pensioenkapitaal op de pensioendatum. Werknemers kunnen bijvoorbeeld 10 procent van de complete waarde van hun pensioenpot opnemen en gebruiken voor een vrije bestemming, zoals een reis of het aflossen van een hypotheek.

Een ander voordeel voor werknemers is dat er geen fiscale boete meer geldt voor werkgevers wanneer werknemers eerder stoppen met werken. Dit is een tijdelijke regeling die ervoor zorgt dat werknemers de mogelijkheid hebben om eerder met pensioen te gaan, indien gewenst.

Daarnaast is er een uitbreiding van honderd weken verlofsparen. Werknemers kunnen hierdoor meer verlof opsparen en dit later gebruiken om eerder met pensioen te gaan of voor andere doeleinden.

Een belangrijke verandering is ook dat de mogelijkheden om pensioen op te bouwen via privéregelingen, zoals banksparen, gelijkgesteld worden aan de opbouw via een werkgever. Dit biedt werknemers meer flexibiliteit en keuzevrijheid bij het opbouwen van hun pensioenvermogen.

NieuRechts