HOORN - Of de illegale kankerverwekkende stof dinoterb, die in Noord-Hollandse oppervlaktewateren is aangetroffen,...
9-4-2024
....een gezondheidsrisico betekent voor mensen staat volgens het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) niet vast.
Volgens het laatste bericht van HHNK is de sinds 1998 verboden stof dinoterb in 2022 op twaalf meetpunten van het schap boven de norm voor het oppervlaktewater gemeten.
Het gaat om de meetpunten bij de gemalen polder Drieban in Venhuizen, Oosterpolder in Hoorn, het Hoekje in Zijpe, Krassekeet op Texel en het Pieter Engelgemaal in Assendelft. Ook gaat het om de meetpunten langs de Slootgaardweg in Waarland, de Koning Willem II weg in ’t Zand, de Westelijke Randweg in Beverwijk, de Westerduinweg in Petten en langs de N9 in ’t Zand, De Stolpen en Sint Maartensvlotbrug.
Uit nieuwe meetgegevens blijkt dat het landbouwgif dinoterb ook vorig jaar is aangetroffen in wateren van Noord-Holland. Net als in 2022. Bij de Waterweg in Heemskerk, niet ver van drinkwaterbedrijf PWN, werd een concentratie van maar liefst 443,8 nanogram per liter (ng/l) gemeten, waar het maximaal toelaatbaar risiconiveau 30 ng/l is. Een uitzonderlijk hoge waarde.
Lees ook: Opnieuw landbouwgif dinoterb aangetroffen, vooral veel bij Heemskerk
’Eenmalige verhoging’
Ook in natuurgebied Het Zwanenwater bij Callantsoog is in 2022 dinoterb aangetroffen. Het schap telt deze vondst niet mee omdat ’uit nadere analyse blijkt dat hier sprake is van een eenmalige verhoogde meting’. Om vast te stellen of de norm voor oppervlaktewater wordt overschreden, moet dit uit meerdere metingen blijken. Dit is volgens HHNK hier niet het geval. Volgens nieuwe metingen was het in het natuurgebied ook na 2022 weer raak.
Het schap gaat voor het predicaat overschrijding uit van de maximaal toelaatbare risiconorm. Deze norm is gebaseerd op de schadelijke effecten van een stof op dieren en planten bij langdurige blootstelling in het waterecosysteem. ’Deze norm zegt dus niets over mogelijke effecten op de mens’, aldus het schap. ’De waterkwaliteitsnorm is gebaseerd op negatieve effecten voor waterorganismen.
Overschrijdingen van de waterkwaliteitsnorm zeggen niets over eventuele risico’s voor de volksgezondheid. Daar gaat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) over’.
Volgens het RIVM is dinoterb, dat vanaf 1974 tot 1998 in ons land mocht worden gebruikt als onkruidverdelger in de agrarische sector, een kankerverwekkende stof. Het instituut noemt op haar website de lijst van kankerverwekkende stoffen van het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid die begin dit jaar nog is gepubliceerd in de Staatscourant. Op die lijst staat dinoterb klip en klaar genoemd als kankerverwekkende stof.
Hoeveelheid
„Kankerverwekkend is een eigenschap van de stof, maar het gaat ook om de hoeveelheid stof waaraan je wordt blootgesteld”, legt Coen Berends van het RIVM uit. „Volgens onze experts is de genoemde norm ecologisch. Ook zij kunnen niets zeggen over de gezondheidsrisico’s voor de mens. Je ziet vaker met stoffen eerder de effecten op het ecosysteem dan de effecten op de mens. Als RIVM gaan wij niet over de norm en de overschrijding. Wel kunnen wij adviseren als ons dit gevraagd wordt.” Als het schap en gemeenten willen weten wat de risico’s van dinoterb voor de mens zijn, dan moeten zij dit volgens het RIVM vragen aan de GGD. Dan kan ook het RIVM in beeld komen. „Wij hebben hierover nog geen vraag gehad.”
Lees ook: Hoogheemraadschap wil beter handhaven tegen kankerverwekkende stof dinoterb
HHNK gaat een extern bureau inschakelen om te achterhalen waar de dinoterb-vervuilingen vandaan komen. Welk bureau dit gaat doen en wanneer dit onderzoek start is volgens woordvoerder Jorrit Voet van het hoogheemraadschap nog niet bekend. Of dit bureau zelf ook metingen gaat verrichten hangt volgens Voet af van de eerste bevindingen die zij doet. Duidelijk moet worden of en waar dinoterb nog steeds illegaal als onkruidverdelger wordt gebruikt, of en waar de stof voor een ander doel illegaal wordt gebruikt, en of en waar dinoterb uit de bodem spoelt van agrarisch gebruik in het verleden.
Dit is volgens het schap niet alleen aan het externe bureau. Voet: „Als het bronnenonderzoek aangeeft waar het gebruikt zou zijn, informeren we de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) over de resultaten en is dat aan de NVWA om daar verder onderzoek naar te doen. Onderzoek naar illegaal gebruik is aan de NVWA. Een bureau moet nu eerst met een plan van aanpak komen. Het is nog niet bekend hoe het onderzoek er uit gaat zien.”
Niet overal gemeten
Of de op dertien locaties in 2022 gemeten dinoterb op nog meer plekken voorkomt is onbekend. HHNK heeft veertien vaste en 43 roulerende meetlocaties in Noord-Holland. Van de 43 roulerende locaties wordt jaarlijks op zo’n veertien plekken ook gemeten. „Het is niet ondenkbaar dat het op andere plaatsen wordt aangetroffen als je daar gaat meten”, zegt woordvoerder Jorrit Voet. „Daar hebben we geen gegevens van. Want de meetpunten die we hanteren zijn zo ingezet dat we meten voor de Kaderrichtlijn Water en het signaleren op de aanwezigheid van gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater. De meetlocaties zijn daarvoor geschikt. Dit zijn representatieve plekken voor dat meetnet.”
0 reacties :
Een reactie posten