Wijs besluit Brussel: kernenergie en gas gelden als ‘groen’

 De Europese Commissie heeft de enig denkbare logische beslissing genomen. Gas en kernenergie komen ondanks velerlei bezwaren onder voorwaarden in de ‘groene taxonomie’, het definitiestelsel voor groene beleggingen. In het Europese politieke krachtenspel zou een andere oplossing nooit zijn geaccepteerd, schrijft René van Rijckevorsel.

2-2-2022

Greenwashing! GroenLinks boos, de PvdA boos, Greenpeace boos. De Europese Commissie heeft alle oproepen en brandbrieven om gas en kernenergie niet op te nemen in de ‘groene taxonomie’ in de wind geslagen.

Lees ook: Hoe kernenergie EU en formatie kan splijten

Gas geldt, onder voorwaarden, voorlopig als groen, net als nucleaire energie. Met dien verstande dat het transitiemiddelen zijn. Gas tot 2035 en kernenergie tot 2045. Als gas in 2035 nog altijd meer CO2 uitstoot dan 100 gram per kilowattuur, verliest het de begeerde plek in de groene taxonomie. En als in 2045 het probleem met kernafval niet is opgelost, mag vanaf dan geen vergunning meer worden afgegeven voor een nieuwe kerncentrale.

Een plekje in de taxonomie is zo begeerd, omdat beleggingen in de energievormen uit de taxonomie als ‘duurzaam’ zullen gelden. Investeerders kunnen er goede sier mee maken.

Koude Europese voeten zorgen voor boze Europese kiezers

Er is al maanden gedoe en geruzie over de taxonomie. Aardgas en kernenergie zijn namelijk niet ‘hernieuwbaar en klimaatneutraal’, maar worden wel noodzakelijk geacht in de overgangsperiode. Koude Europese voeten zorgen immers voor boze Europese kiezers.

Lees ook deze aflevering van ‘Taal’: Taxonomie. Linnaeus ontmoet de Europese Unie

Het eindvoorstel van de Commissie is een zogenoemde ‘gedelegeerde handeling’. De tekst kan niet meer worden aangepast. Wel moet het Europees Parlement er nog over stemmen. De verwachting is dat het blok van Groenen en Socialisten niet genoeg medestanders zal kunnen vinden om onder de 705 parlementariërs een meerderheid te vinden die tegen is. Al had Bas Eickhout (GroenLinks), namens het Europarlement hoofdonderhandelaar bij de onderhandelingen over de taxonomiewet, onlangs nog een klein beetje hoop dat hij voldoende tegenstemmers zou kunnen vinden.

Ook de Europese Raad lijkt een genomen horde

Aangezien de Duitsers (gas!) en Fransen (kernenergie!) in hun handjes zullen knijpen met de voorgestelde taxonomie, lijkt de Europese Raad ook een genomen horde. Daar kan de taxonomie alleen worden gedwarsboomd als minstens 20 van de 27 lidstaten tegenstemmen, en die moeten dan ook nog eens 65 procent van de EU-bevolking vertegenwoordigen.

Lees ook: Spanning stijgt. Omarmt EU gas en kernenergie als duurzame energiebronnen?

De landen en de Europarlementariërs hebben nu maximaal zes maanden om het Commissievoorstel te bestuderen en aan te nemen of af te wijzen. Luxemburg en Oostenrijk, mordicus tegen kernenergie, overwegen een gang naar het Europese Hof, mocht de taxonomie worden aangenomen. In Oostenrijk, meer dan duizend kilometer van Tsjernobyl, was er in 1986 aanzienlijke radioactieve besmetting door de kernramp in de Oekraïense centrale. Die wond is nog niet geheeld.

Meer voor een schoon geweten dan voor een schone toekomst

Nederland, dat mogelijk twee kerncentrales erbij wil, is na tientallen jaren van gas oppompen en financieel daarvan profiteren, opeens een van de grootste Europese tegenstanders van gas. Klimaatminister Rob Jetten (D66), die al eens trots voor de gesloten gloednieuwe Hemweg-gascentrale in Amsterdam poseerde (‘Wij halen hem weg’), ondertekende gisteren nog samen met Zweden, Denemarken en Oostenrijk een brief aan de Commissie waarin werd gepleit tegen een groen label voor gas.

Het lijkt er overigens ook op dat de investeerders voor gas niet bepaald in de rij staan. Machtige investeerders als BlackRock en Vanguard schreven onlangs een open brief aan EU-vertegenwoordigers waarin zij stelden dat het opnemen van gas in de groene taxonomie ‘de status van Europa als wereldleider op het gebied van duurzame financiering ernstig in gevaar zou brengen’. Maar zolang het machtige Duitsland niet zonder gas (en dus niet zonder Rusland) kan, sinds het sluiten van de kerncentrales door kanselier Angela Merkel na de tsunami in het Japanse Fukushima in 2011, was die oproep bij voorbaat meer bedoeld voor een schoon geweten dan voor een schone toekomst.

ELSEVIER