De Verenigde Naties en de Wereldbank waarschuwden al vroeg in 2020 dat er een hongersnood zat aan te komen vanwege de verstoringen in de wereldeconomie door lockdowns.
9-6-2021
Zo becijferde het Wereld Voedsel Programma dat er eind 2020 ongeveer 96 miljoen extra mensen honger zouden hebben, en vermeldde erbij dat de covid-restricties transport- en gezondheidssystemen verstoorde. Tegelijkertijd voorspelde de liefdadigheidsinstelling Oxfam al in 2020 dat de pandemie wel eens tot veel grotere ongelijkheid kon leiden gezien het massale machtsmisbruik tijdens lockdowns. Hoe staat het mid-2021 met deze zaken?
Wat betreft de hongersnoden ziet het er slecht uit. De internationale organisaties hierboven genoemd denken dat ongeveer 34 miljoen extra mensen in extreme honger zitten
Dit is dan niet alleen zo in de landen waar je dat van zou verwachten, zoals Jemen en Soedan, maar ook in landen als India en Brazilië. Wat hierbij van belang is, zijn de voedselprijzen, de armoede en de economische verstoringen. De voedselprijzen kun je in de grafiek hiernaast zien, geplukt van de Wereld Voedsel Organisatie (FAO). Je kunt zien dat de wereldvoedselprijzen ongeveer 30% zijn gestegen sinds april 2020, en nog sterker voor het voedsel waar de armeren afhankelijk van zijn zoals oliën (vegetable oils), en minder het voedsel voor de rijkeren zoals vlees (meat). Op sommige plekken is die prijsstijging nog veel groter. Zo is voor Soedan gerapporteerd dat voedselprijzen wel 400% hoger zijn omdat daar voedselschaarste met politiek geweld samengaat waardoor aanvoer een groter probleem is.
https://news.un.org/en/story/2020/04/1062192
https://www.wfp.org/emergencies/covid-19-pandemic
https://www.oxfam.org/en/research/inequality-virus
https://www.worldvision.org/hunger-news-stories/africa-hunger-famine-facts
https://www.oxfam.org/en/world-brink-hunger-pandemic-coronavirus-threatens-push-millions-starvation
http://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/
Het is in de economie al lang bekend dat hongersnoden slechts zeer ten dele vanwege te weinig voedsel zijn. Amartya Sen, de Nobelprijswinnaar, beargumenteerde al lang geleden dat het veel meer gaat om het onvermogen van arme mensen om voedsel te kopen of op te halen. Dus armoede, die erger wordt met meer ongelijkheid, doet er ook toe. Daarbovenop is het politieke klimaat cruciaal: op het moment dat er al weinig voedsel is, kan een politieke tegenstander honger als wapen gaan gebruiken. Rivaliserende groepen gaan voedselaanvoer naar elkaar toe saboteren of frustreren. Rijke groepen gaan voedsel opkopen, wat het nog erger maakt.
Lockdowns verergeren alles: extra armoede, transportproblemen, en meer rivaliteit. Aangezien de komende maanden traditioneel het seizoen zijn waarin er het minste voedsel is (omdat de oogst dan nog moet komen), moeten we ons hart dus vasthouden dat juist nu zich een ietwat ongeziene ramp aan het afspelen is. Het Westen kan zich vooral aanrekenen het slechte voorbeeld gegeven te hebben. Wat nou, gidsland?
En ongelijkheid in de wereld dan? Heeft Oxfam gelijk gekregen met de angst dat de rijksten nog rijker zouden worden juist als de armen honger leden? Helaas wel. De volgende grafiek is van de Financial Times die het in feite van Forbes genomen hebben, het blaadje waar de rijken pochen over hoeveel ze wel niet hebben en de rest dus even mee mag kijken hoezeer ze achter staan.
Zoals je ziet, is het aandeel van het Bruto Binnenlands Product (GDP) dat in handen van miljardairs is in de landen die hierboven bekeken zijn zoiets als 30% gegroeid in 2021 ten opzichte van 2020, een extreem snelle groei. In de VS bijvoorbeeld hebben de 724 miljardairs bij elkaar 20% van het BBP. Dit is meer dan de 150 miljoen armste Amerikanen bij elkaar. Dus: de gemiddelde miljardair heeft in haar eentje meer dan 200 duizend uit de onderste helft van het land. In India hebben hun 140 miljardairs meer dan zeker 500 miljoen van de armsten in dat land bij elkaar. Dus: daar heeft de gemiddelde miljardair meer dan 3 miljoen anderen uit de onderste helft. De ongelijkheid gaat dus heel hard. We leven nu echt in een wereld waarin een vrij klein clubje superrijken een groot gedeelte van alle rijkdom in handen heeft. Bill Gates en andere miljardairs schijnen grote lappen grond op te kopen, en ook in Nederland is de vermogensongelijkheid extreem hoog (ongeveer zo erg als in de VS).
Het gaat dus helaas niet goed met honger in de arme landen of ongelijkheid waar dan ook. Beiden zijn explosief aan het stijgen terwijl de aandacht van de bevolking gericht blijft op onbenullige risico’s en schijnveiligheid. Voor ons aller belang is het hoog tijd voor liefde en waarheid.
Paul Frijters is emeritus professor welzijnseconomie aan de London School of Economics
Monitor Brede Welvaart 2021: onze mondiale voetafdruk blijft veel te groot
VIRUSWAARHEID
0 reacties :
Een reactie posten