Pittige gesprekken over energie en landschap

HAARLEM - NTERVIEW ’Overal waar plannen concreet worden, ontstaat discussie’

Peter Schat 21-4-2021

Om in het midden van deze eeuw de klimaatverandering beheersbaar te houden, zoeken dertig energieregio’s in ons land naar plekken voor zonneparken en windturbines. Noord-Holland heeft zijn Regionale Energiestrategieën klaar. Een voor het noordelijke en een voor het zuidelijke deel van de provincie. 

___________________________________

Informatieavonden 

In 2030 moeten dertig energieregio’s met elkaar 35 TWh (terrawattuur) aan energie opwekken uit zon en wind. Hun Regionale Energiestrategie (RES) wordt elke twee jaar geactualiseerd. Nadat er vorig jaar concept-RES’en zijn vastgesteld ligt nu de RES 1.0 ter tafel. Het bod van Noord-Holland Noord is 3,6 TWh op te wekken en dat van Noord-Holland Zuid 2,7 TWh. In Noord is er al 2,1 TWh gerealiseerd en zonneparken en windturbines in Zuid wekken al 0,7 TWh op. Vanavond is er van 20-21 uur een online toelichting op de RES NH Noord via een livestream op www.energieregionhn.nl/ informatieavond-res. Woensdag 28 april is die van 20-21 uur over de RES NH Zuid op https://energieregionhz.nl/ informatieavond-res. 

_______________________________________

In de twee Regionale Energiestrategieën van Noord-Holland zijn circa honderd ’zoekgebieden’ aangewezen waar windturbines en zonneparken kunnen komen. Na twee jaar voorbereiding gaat de RES 1.0 voor besluitvorming naar de gemeenten, Provinciale Staten en de waterschappen. Klimaatgedeputeerde Edward Stigter (GroenLinks) ziet dat nu plannen vastere vorm hebben gekregen de omgeving vaker een tegengeluid laat horen. 

„Of het nu Hollands Kroon is of Amsterdam, dat voorop loopt, of waar dan ook. Overal waar plannen concreet worden, ontstaat discussie.” Stigter vindt dat begrijpelijk, omdat het om stevige ingrepen in de leefomgeving gaat. 

„Mensen maken zich daarover zorgen en uiten dat op allerlei manieren. Het is daarom zaak omwonenden actief bij de RES te betrekken. Je hebt nooit automatisch volledig draagvlak. Je zult mensen houden die, wat je ook doet, tegen windmolens zijn. En er zijn inwoners die niet tegen zijn, maar ze net even anders willen positioneren. De kunst is daar goed naar te luisteren. Bij zeggen het kan hier niet, het kan daar niet, blijft er niets over.” 

Er moet wel ’geleverd’ worden. „We zijn gehouden aan de afspraak in het Klimaatakkoord om met nieuwe gebieden voor zon- en windenergie te komen.” 

Grofmazig 

De energieregio’s hebben elk een programmamanager. Voor Noord is dat Odile Rasch en voor Zuid Marco Berkhout. Hun organisaties krimpen nu het ei is gelegd wat in, maar blijven gemeenten ondersteunen bij het uitwerken van de RES en het actualiseren naar RES 2.0 over twee jaar. 

„De zoekgebieden zijn heel grofmazig: grote gebieden waarvan slechts gedeelten gebruikt worden voor daadwerkelijk opwekken van energie”, zegt Rasch. „Het is expres ruim genomen, zodat er echt gezocht kan worden naar de beste plekken en de omgeving erbij kan worden betrokken. Er kan nog in gemanoeuvreerd worden.” 

„We leven in een klein land en moeten duurzame energieopwekking invoegen op plekken die in de meeste gevallen al ergens anders voor bestemd waren. Bij zon op daken krijg je van iedereen een groen vinkje, over grootschalige projecten in het landschap zullen pittige gesprekken worden gevoerd.” De beurt is nu aan de gemeenten, die aan de hand van de RES en het door de provincie vastgelegde omgevingsbeleid de energielocaties moeten bepalen. „Als mensen wat vinden van de RES moeten ze bij hun gemeente zijn.” 

Rasch is twee jaar bezig met de RES in Noord-Holland Noord. „Gepraat met allerhande mensen. Inwoners, boeren, bedrijfsleven, woningcorporaties, iedereen kwam elkaar tegen. Zeker in de niet-digitale tijd maar ook nu, in de digitale tijd, zijn mensen nog steeds heel erg met elkaar verbonden.” Zij vindt het een ’mooie bijvangst’, dat de verantwoordelijkheid voor reduceren van de CO2-uitstoot breed wordt gevoeld. „Samenwerking tussen overheden en partijen die elkaars kennis delen koesteren we en zetten we voort.” 

Ook Berkhout ziet in Noord-Holland Zuid dat het ’opeens tot de mensen doordringt dat de energietransitie die wij de komende jaren met elkaar moeten doormaken ook echt iets gaat veranderen in hun omgeving’. „Je kunt er niet voor weglopen, al is het maar omdat je een andere soort verwarming in je huis krijgt.” 

Dat het verzet tegen windmolens bij het Amsterdamse wijk IJburg zo massief werd, vindt hij ’jammer’. „Het gaat om zoekgebieden. Er staan nog geen windturbines op de kaart, we zoeken nog. De conclusie kan zijn dat het niet past.” 

Er zijn ook gemeenten die op voorhand hun vingers al nergens aan branden, zoals Huizen en Gooise Meren. „De gemeenteraden zeiden dat het Gooimeer geen zoekgebied kon zijn. De angst is daar groter dan de nieuwsgierigheid. Het gaat om ondiep water met veel plantbegroeiing dat weinig nut heeft. Daar had met een pilot om duurzame energieopwekking te combineren met versterken van de natuur wellicht iets bereikt kunnen worden.” 

Maar het RES-traject loopt nog tot 2050, dus Berkhout ziet het niet als verloren. „Er komt nog van alles langs aan ideeën en innovaties de komende dertig jaar.”

Noordhollands Dagblad