Vrijheid van meningsuiting in de technocratie? Een gesprek met Michael Klos

 Jelle van Baardewijk in gesprek met onderzoeker en docent Michael Klos over sociale media en de vrijheid van meningsuiting. "Je moet zorgen dat er meer platforms ontstaan."

19-1-2021

Toen Trump recent van alle sociale media werd gegooid, laaide de discussie over de vrijheid van meningsuiting op digitale platforms weer in alle hevigheid op. Klos belicht in dit gesprek de juridische kant van dit thema. Hij ziet de grote problemen, zoals tijdens het Cambridge Analytica schandaal: “Het is heel makkelijker om gebruikers te manipuleren om ze bepaalde informatie te voeden.[..] Daarmee krijg je het risico dat bepaalde groepen anders worden geïnformeerd dan andere groepen.” Dat heeft de afgelopen jaren tot een code of conduct geleid bij veel techbedrijven. Zo pogen zij, zo vertelt Klos, haat zaaien, propaganda en desinformatie tegen te gaan. “Je ziet dat deze discussie eigenlijk al in de jaren ’90 gevoerd is.” Klos schetst het verschil tussen hoe Amerika en Europa dit juridisch aanpakken. In de Verenigde Staten hebben techbedrijven een zekere immuniteit: ze mogen in hoge mate zelf bepalen hoe ze regels toepassen. “De EU heeft gezegd: dat gaat te ver. Op het moment dat een bedrijf weet dat het een illegale of onrechtmatige uitlating is, dan ontstaat aansprakelijkheid.”

Nu zijn het veelal Amerikaanse bedrijven zoals Facebook, Twitter en YouTube die wij in Europa ook gebruiken. Klos: “Wij passen de Europese normen toe op hen.” Merkel stelde onlangs nog dat een rechter zou moeten bepalen of Trump wel of niet van Twitter gegooid zou moeten worden. Klos stelt dat deze ‘Europese aanpak’ een keerzijde heeft: de speelruimte wordt voor sociale media erg klein. Sociale media zijn niet neutraal, en het is ook niet wenselijk dat ze dat worden. Het grootste gevaar is volgens Klos veeleer machtsconcentratie en uniformiteit. “Misschien moet je zorgen dat er meer platforms ontstaan. [..] Je moet zorgen dat de grootste winkel niet de regels voor het hele winkelcentrum gaat bepalen.” -- 1:32 Hoe kijk jij naar de rol van bedrijven over hoe wij onze mening mogen uiten op sociale media? 4:39 Cambridge Analytica is toch in opspraak gekomen omdat microtargeting nogal duister gebeurd is? 8:17 Over de tolerantie van sociale media de afgelopen jaren 11:37 Opeens worden nu sociale media strenger? 14:56 Mag een privaat bedrijf weghalen wat ze willen, of moet dat met goede redenen gebeuren? 16:02 Kijken wij er hetzelfde naar als de Amerikanen? 18:31 Wordt er in Europa meer gecanceld dan in Amerika, of is dat een verkeerde beeld? 27:22 Zijn de techbedrijven infastructuur, of bedrijven die de infrastructuur gebruiken en een beetje bijsturen? 32:15 Komt het Amerikaanse regime van bedrijfsrecht en – macht langzaam over ons heentrekt? 38:59 Wat is de trend voor de komende paar jaar als het gaat om vrijheid van meningsuiting op platforms? -- De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de VU, Centrum Ethos en Filosofische School Nederland. Volg ons! Website: https://www.denieuwewereld.tv Twitter: https://twitter.com/De_NieuweWereld

De Nieuwe Wereld