Eerste scheur in bastion Roundup

Amsterdam -  De aankondiging gisteren van chemiereus Bayer om 5 miljard euro te gaan investeren in  alternatieven voor glyfosaat is de eerste scheur in het bastion van  het Amerikaanse landbouwgif Roundup 
Wim van der Wijk 15-6-2019


- door producent en gebruikers vaak omschreven als 'wondermiddel' en 'godsgeschenk'. Maar volgens de WHO is glyfosaat 'waarschijnlijk' kankerverwekkend'.

Het pesticide is door de overname van Monsanto vorig jaar in de stal van Bayer beland. Het Duitse bedrijf betaalde 63 miljard euro voor de Amerikaanse gigant.  Sindsdien is de koers van Bayer in een jaar met 40 procent gedaald, nadat het bedrijf miljarden claims aan de broek heeft gekregen.

Rechtszaken 

 In de Verenigde Staten lopen ruim 13.400 rechtszaken over Roundup. Bayer werd vorige maand voor de derde keer veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van twee miljard dollar aan een echtpaar met kanker. Ook in Canada komt een class-action op gang,  een massale groepsvordering.

Bayer is overigens niet van plan te stoppen met de productie en ver koop van glyfosaat. Zo treft het bedrijf voorbereidingen om het middel later dit jaar opnieuw te laten registreren voor een vergunning in de Europese Unie. De EU verlengde de toestemming voor het middel in 2017 voor vijf jaar. Aanvankelijk leek het er niet op dat de EU een gunstig besluit voor (toen nog) Monsanto zou nemen. De groene fractieleden hadden hun urine op glyfosaat laten testen en alle 48 testen vielen positief uit. Maar de lobby van Monsanto was sterker. Volgens het bedrijf hoopt glyfosaat zich niet in het lichaam op en plas je het weer uit.

GMO's

Roundup is al decennia omstreden. Het middel wordt op grote schaal gebruikt bij de teelt van door Monsanto genetisch gemodificeerde gewassen (GMO's), vooral op het Amerikaanse continent. Deze teelt is in Nederland niet toegestaan. Deze zo genaamde Roundup Ready-gewassen kunnen met het middel bespoten worden, zonder dat de plant sterft. Het middel wordt ook gebruikt bij niet-resistente gewassen, maar alleen vlak voor de oogst, waarna de planten gemakkelijker te verwerken zijn voor de boeren.

Ook het 'resetten' van landbouwgrond neemt een vlucht, ook in Nederland. Hierbij wordt een akker met tijdelijke begroeiing, vanggewassen om uitspoeling van meststoffen te voorkomen, met glyfosaat behandeld. Gevolg hiervan is dat de grond met afstervende begroeiing oranjegeel uitslaat, vaak tot schrik van de lokale bevolking. De winst voor de boer is dat hij de akker, nadat glyfosaat zijn dodelijke werk grondig heeft gedaan, voor het zaaien niet meer hoeft om te ploegen.

De gemeenteraad van Doesburg nam vorige maand een motie aan met een oproep aan lokale boeren om van deze methode af te zien. Een verbod via de Algemene Plaatselijke Verordening bleek niet mogelijk.

De zaak heeft nauwelijks aandacht in de media gekregen, maar Nederland was enkele maanden geleden dicht bij een nationaal verbod van glyfosaat.

De Kamer stemde na het alarmerend VN-rapport over de schokkende afname van de biodiversiteit over een motie tot uitfasering van glyfosaat. De motie, van Groenlinks, Partij voor de Dieren, PVV, SP en PvdA kreeg ook steun van 50Plus en Denk, in totaal 69 stemmen, Tegen stemden de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, aangevuld met SGP en Forum voor Democratie, 75 stemmen. Milieupartij D66, op lokaal niveau vaak betrokken bij acties tegen glyfosaat, had het verschil kunnen maken, maar liet coalitiebelangen prevaleren.

Vaccinatie 

Betrekkelijk nieuw is dat de groeiende groep van tegenstanders van vaccinatie glyfosaat als een van de argumenten hanteert, vooral in de Verenigde Staten, waar een verband wordt gelegd tussen glyfosaat en autisme. Vaccinatieweigeraars winnen terrein, nadat bij tests van Amerikaanse vaccins ook concentraties van glyfosaat werden aangetroffen. Ook in Nederland groeien de 'anti- vaxxers' al is niet bekend hoe sterk. De motieven tegen vaccinatie zijn zeer divers, meer dan eens ook religieus.

De vaccinatiegraad dreigt onder de kritische grens van 95 procent te dalen. Er gaan steeds meer stemmen op om kinderen die niet gevaccineerd zijn te weigeren op kinderdagverblijven. Er is een wetsvoorstel in voorbereiding. Enkele kinderdagverblijven hebben al zo'n verbod ingesteld. Wetgeving is ingewikkeld omdat een kinderdagverblijf met alleen niet-gevaccineerde kinderen uiteraard, ook risico's inhoudt.

Noordhollands Dagblad