Wrevel over havenonderzoek

Den Helder - Er is wrevel ontstaan bij het Helderse bedrijfsleven over de gang van zaken rond het Gateway-onderzoek van Binnenlandse Zaken naar de civiele haven.

Arie Booy 9-1-2020


Eef van den Broek zegt namens Damen Den Helder: ,,We zijn niet betrokken geweest bij de Gateway Review en de achtergronden plus samenstelling van het rapport. Het is jammer dat het georganiseerde bedrijfsleven niet betrokken wordt bij de ontwikkeling van een integrale visie en een uitvoeringsplan voor de regio en specifiek Den Helder.” 

Het rapport stelt dat de in het afgelopen decennium in gang gezette aanpak, die TOP genoemd wordt, compleet mislukt is. Tevens worden kritische noten gekraakt over havenbedrijf Port of Den Helder. 

De onderzoekers schrijven: ’Het Reviewteam stelt vast dat het verzelfstandigde havenbedrijf niet de vlucht heeft genomen die door allen werd verwacht. En dat er twijfel leeft over de mogelijkheid om tot een rendabel bedrijf te komen’. 

Veel geld

De afgelopen jaren is in de Helderse politiek en het bedrijfsleven meermaals gewezen op het feit dat de haven erg veel geld kost maar te weinig oplevert. Zo is Kooyhaven een schip van bijleg. Geen bedrijf heeft zich er gevestigd. Den Helder moet echter wel de met de bouwers overeengekomen bedragen overmaken. De belastingbetaler draait er nu voor op. 

Bij de verzelfstandiging zijn grote terreinen rond onder meer de Industriehaven in de boedel van het havenbedrijf gebracht. Vorig jaar werd deze grond weer afgestoten richting gemeente, die er woningen wil laten bouwen voor werknemers die naar de Noordkop komen om in de scheepsbouw of voor de marine te gaan werken. 

Een andere conclusie van de ministeriële onderzoekers luidt: ’De gemeente is honderd procent eigenaar van de NV. Dit heeft ertoe geleid dat de gewenste zakelijke verhouding niet tot stand is gekomen’. 

Uit beeld 

Havenwethouder Kees Visser: ,,Uiteraard zal een overleg met stakeholders (bedrijfsleven en andere belanghebbenden, red.) worden georganiseerd. Dat is onderdeel van de governance structuur.” Met governance wordt onder meer de wijze van besturen bedoeld. Volgens Visser is het bedrijfsleven via de HSV ook geïnterviewd door het Gateway-team. Waarom Damen daar niet bij zat, weet Visser niet. 

Directeur Jacoba Bolderheij van het havenbedrijf deelt de kritiek van het Reviewteam. ,,Ik vind niet dat Port of Den Helder ervan langs krijgt in het rapport. Verre van dat. Het geeft juist aan dat de uitgangspunten, veronderstellingen en omstandigheden waaronder de haven in 2013 verzelfstandigd is, zijn ingehaald door de tijd. De dynamiek van veranderende perspectieven, de marktsituatie maar ook belangen en voorwaarden hebben hiervoor gezorgd. Daardoor is de civiel-militaire ambitie uit beeld geraakt.” 

Volgens ondernemer Daan Groot was de uitkomst te verwachten. ,,Ik zeg al meer dan vijftien jaar dat de haven de bakens moet verzetten gezien de terugloop in de offshore. Probleem was dat de marine geen geld had. Nu is dat er wel, maar claimt Defensie direct zoveel ruimte waardoor civiele bedrijven niet aan bod komen. Kijk naar de Marsdiepkade die plotseling werd afgeblazen.” Groot meent dat het havenbedrijf het vogeltje over het touwtje heeft laten wippen: ,,Ik mis slagvaardigheid. Er zijn nog mogelijkheden voor een roll on/roll off verbinding met Noorwegen of het noorden van het Verenigd Koninkrijk. De samenwerking met andere havens? Vergeet het maar, iedereen is voor zichzelf bezig.” 

In het rapport wordt aangestipt dat het lastig is om als havenbedrijf te opereren in een omgeving waar Defensie het voor het zeggen heeft. Voorzitter Michiel Tegelberg van de Museumhaven herkent dat uit zijn jaren als vlagofficier bij de marine: ,,Mijn ervaring met Port of Den Helder is positief. Een aantal dingen uit het rapport komt me helaas bekend voor, zoals de vaak frustrerende onduidelijkheid over verantwoordelijkheden binnen Defensie.” 

,,Verder komt een aantal externe, niet door PODH te beïnvloeden, factoren gelijktijdig samen en die maken het speelveld complex. Het is buitengewoon moeilijk om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen”, meent Tegelberg. 

Wim Schouwenaar van DHSS wijst op het keurslijf waarin het havenbedrijf moet opereren: ,,De gronden rondom de civiele haven zijn eigendom van het Rijks Vastgoedbedrijf of Koninklijke Marine. De Kustwacht heeft een dusdanige expansiedrift, dat het afstaan van (kade)terreinen aan de civiele haven nagenoeg niet tot de mogelijkheden behoort.” 

Moormanbrug

Volgens Schouwenaar kan het havenbedrijf geen ijzer met handen breken: ,,Je zult het moeten doen met de ruimte die wel beschikbaar is. Van belang is dat er nu doorgepakt wordt met het efficiënter indelen van de infrastructuur. Het verplaatsen van de Moormanbrug zou versneld moeten worden uitgevoerd. Dat maakt ruimte voor de wind-industrie die in aantocht is. Hetzelfde geldt voor een verplaatsing van de visafslag”, zegt Schouwenaar.

Noordhollands Dagblad

Zie ook:  Havenbedrijf zit klem in keurslijf Defensie