Zonder goed alternatief kan Schiphol zelfs niet met één vlucht krimpen

Zorg voor grotere concurrentiekracht in plaats van wanbeleid

11 april 2023 - Wybren van Haga

Vandaag debatteert de Tweede Kamer (Commissie Infrastructuur en Waterstaat) over de verduurzaming van de luchtvaart. Het kabinet wil het aantal vluchten terugbrengen naar 440.000 per jaar, maar is teruggefloten door de rechter. Door klimaatdrammers in een hoek gedreven blijft Schiphol inzetten op krimp. Tweede Kamerlid Wybren van Haga (BVNL) pleit voor een andere, gedurfde aanpak waarbij het vliegverkeer verantwoord kan groeien.

Een jaar geleden riep ik de werknemers van Schiphol op aangifte te doen bij de Ondernemingskamer tegen het wanbeleid inzake de luchthaven en tegen voormalig directeur Dick Benschop. Reizigers werden met urenlange wachttijden op Schiphol behandeld als vee. Dit beleid werd gedekt door het rampenkabinet Rutte/Kaag (de Staat is voor bijna 70% aandeelhouder), dat achter het hogere doel zit: het fors reduceren van het aantal vluchten. Maar minder vluchten betekent op den duur minder bestemmingen, duurdere vliegtickets, minder reizigers en daardoor tenslotte minder personeel. Men was bezig Schiphol om zeep te helpen.

Een jaar later blijft de oproep tot het doen van aangifte nog pal overeind staan.

 

Krimpagenda

Het kabinet wil het aantal vluchten terugbrengen naar 440.000. De rechter haalde voorlopig een streep door de plannen van luchtvaartminister Harbers, omdat voor zo’n ingreep Europese regels gelden die voorschrijven dat eerst alle andere alternatieven moeten zijn onderzocht en dat iedereen daarover kan inspreken. De minister van de voormalige ondernemerspartij blijft inzetten op een krimpagenda. De definitieve krimpplannen worden nu alsnog volgens de richtlijnen opgesteld.

Met Schipholtopman Ruud Sondag zijn we nog slechter af dan met Benschop. Als het aan hem ligt moet Schiphol ‘s nachts op slot, gaat de Boeing 747 in de ban, komt er geen tweede Kaagbaan en gaat er een streep door 22.000 kleinere vluchten, waarvan veel zakelijke.

Personeel van Schiphol, doe dus aangifte bij de Ondernemingskamer! Dit landelijke Nederlands rechterlijk orgaan (onderdeel van het gerechtshof Amsterdam) heeft de taak (juridische) geschillen in Nederlandse vennootschappen te beoordelen en hier bindende uitspraken over te doen. Dit kunnen geschillen zijn tussen het bestuur, de raad van commissarissen, de aandeelhouders, of de werknemers. Werknemers kunnen bij een eventueel geschil worden vertegenwoordigd door zowel de ondernemingsraad als door vakbonden.

 

Wanbeleid

En dat laatste is interessant, daar enige jaren geleden door alle acht vakbonden in de Nederlandse luchtvaart nog werd gesteld dat de overheid moet ingrijpen om de concurrentiekracht van Schiphol te vergroten. Zij vonden toen dat als de Staat niets deed, de luchthaven de strijd zou verliezen om de reiziger van vliegmaatschappijen uit het Midden-Oosten die wél geld kregen van de overheid. Door het wanbeleid van dit kabinet en Schipholtopman Sondag wordt al hetgeen waar de vakbonden toen voor vochten te grabbel gegooid.

De belangen van reizigers, werknemers en luchtvaartmaatschappijen zoals KLM, de positie van Schiphol als belangrijke overstapluchthaven en de dienstverlening van de luchthaven. Dit kabinet en Sondag hebben er hè-le-maal niks mee.

 

Ondernemerskamer

De bevoegdheden van de Ondernemingskamer (OK) zijn aanzienlijk. De Ondernemingskamer is bevoegd een besluit van ieder orgaan van de vennootschap te schorsen of nietig te verklaren. Buiten dat is zij ook bevoegd één of meerdere bestuurders of commissarissen te schorsen of zelfs uit hun functie te ontslaan. Indien dit van toepassing is kan de Ondernemingskamer tijdelijk één of meerdere bestuurders of commissarissen aanstellen ter vervanging. Daarnaast is de Ondernemingskamer bevoegd de statuten van de vennootschap tijdelijk te veranderen, tijdelijk aandelen over te dragen aan een beheerder, en indien nodig zelfs de vennootschap te ontbinden. Allemaal instrumenten die bij Schiphol als de wiedeweerga ingezet moeten worden om de ondergang van de luchthaven te voorkomen.

 

Mijn voorstellen

Voor het afzwakken van de piekmomenten op Schiphol doe ik twee concrete voorstellen:

1. Lelystad Airport snel open voor vakantievluchten

De minister moet het toch met mij eens zijn dat het niet uit te leggen is dat Lelystad Airport al drie jaar (!) klaar is en nog steeds niet open gaat?

Lelystad Airport kan op termijn van 10.000 naar uiteindelijk naar 45.000 vluchten groeien. De luchthaven kan geen tweede Schiphol worden, maar de ruimte die Lelystad biedt zal voldoende zijn om de piekmomenten op Schiphol af te zwakken. Zo worden de met belastinggeld gedane investeringen in de nieuwe luchthaven toch nog goed benut. Bovendien zal hiermee de werkgelegenheid in de regio Flevoland fors toenemen. Dat is pas duurzaam. Ik reken op steun van VVD-collega Koerhuis die dit een jaar geleden al riep.

2. Méér vluchten vanuit Rotterdam-The Hague Airport

BVNL denkt 24 procent meer commerciële vluchten te kunnen realiseren, waarbij de regio Rotterdam/Den Haag groot economisch voordeel heeft.

Het wordt tijd om te kiezen voor een stevig regionaal vliegveld. Zeker nu uit recentelijk onderzoek naar voren is gekomen dat tweederde van de Rotterdammers het belangrijk zegt te vinden dat de stad een luchthaven heeft. Dat geldt voor Den Haag natuurlijk ook.

BVNL ziet mogelijkheden voor groei, zonder fysieke groei van het vliegveld. We pleiten ervoor om de helikoperbewegingen los te koppelen van het overige vliegverkeer. Er zijn duizenden helikopterbewegingen per jaar.

Trauma- en politiehelikopters zijn van groot belang voor onze gezondheid en veiligheid en staan ook niet ter discussie. Het is echter wel buitengewoon krom dat deze noodzakelijke vliegbewegingen, waar niemand invloed op heeft, ten koste gaan van (zakelijke) vluchten. Hoog tijd dus om onderscheid te maken in het vliegverkeer waar de luchthaven wel en geen invloed op heeft. Dat levert 24 procent meer commerciële vluchten op. Zowel Den Haag als Rotterdam zullen daar groot economisch voordeel bij hebben.

 

Schiphol op zee

Nu Schiphol door klimaatdrammers steeds verder in een hoek wordt gedreven en er onzinnige plannen, zoals krimp van tienduizenden vluchten, een nachtslot en het weren van de Boeing 747 voorliggen, wil BVNL dat de bouw van een grote luchthaven in de Noordzee als serieuze optie op tafel komt. Eerst een serieus alternatief, voordat het huidige Schiphol ook maar met één vlucht minder wordt afgeschaald! Eerder onderzoek wees uit dat een luchthaven op zee haalbaar is. Maar in 2020 liet het kabinet weten het niet te zien zitten om Schiphol naar zee uit te breiden.

Nu datzelfde kabinet er alles aan doet om Schiphol op de huidige locatie naar de ratsmodee te helpen, moeten we de draad van een luchthaven op zee oppakken en kijken welke kansen en mogelijkheden er liggen.

 

Huzarenstukje

Nederland moet vooruit blijven kijken. Een vliegveld op zee kan een mooie oplossing voor de toekomst zijn. In onder meer Japan en Hongkong hebben ze laten zien dat het kán. De luchthaven in Hongkong werd zelfs gebouwd op een nieuw eiland dat voor een groot deel door Nederlandse bedrijven is aangelegd. Zullen we in eigen land ook weer eens zorgen voor een Hollands huzarenstukje?. Ik reken hierbij op steun van D66 die daar in 2018 bij monde van Jan Paternotte nog warm pleitbezorger van was.