De onthutsende toestand van ons land na ruim 12 jaar Rutte

Falend beleid en ellenlange waslijst aan crises

12 maart 2023 - Wouter Roorda

Alvorens u het stemhokje in stapt op 15 maart, is het raadzaam de prestaties van ons kabinet even de revue te laten passeren. Zoals het klimaatbeleid met de stijgende energiekosten, de groeiende inflatie, de naderende transferunie, de uit de hand gelopen immigratie, het stikstofbeleid, de woningnood en het smoren van andere geluiden. Het kabinet-Rutte 4 zit op de verkeerde weg, neemt steeds sterker de regie en veroorzaakt daardoor nog meer problemen. Wouter Roorda zet alle rampspoed op een rijtje. 

Voor een groeiend deel van de bevolking is het duidelijk dat het kabinet op de verkeerde weg zit wat betreft het beleid om tal van werkelijke dan wel als werkelijk gepercipieerde problemen aan te pakken. Tevens laat de uitvoering van dat beleid vaak te wensen over en is een klimaat ontstaan waarin sommige zaken niet mogen worden benoemd en andere enorm worden uitvergroot.

Bij het maken van beleid prevaleren ideologische overwegingen op nuchtere kosten/batenafwegingen. Dat leidt tot verkeerde keuzes, die bestaande problemen verergeren en nieuwe creëren. Zo komt het dat we inmiddels zitten opgescheept met tal van tal van crises.

 

Hoge energieprijzen

Het klimaatbeleid heeft geleid tot hoge energieprijzen, die ten onrechte volledig worden geweten aan de oorlog in Oekraïne. Ook nu de situatie enigszins lijkt te normaliseren, is de prijs van gas nog steeds drie keer hoger dan voor het uitbreken van de vijandigheden. Om de enorme gevolgen voor de koopkracht te verzachten heeft het kabinet noodgedwongen een prijsplafond ingesteld, waarvan duidelijk is dat het tijdelijk is en niet bedoeld om de structurele trendmatige stijging van prijzen van fossiele energie te blijven compenseren. Die stijging is een gevolg van een gestaag wereldwijd toenemende vraag, terwijl tegelijkertijd in het Westen het aanbod wordt afgeknepen.

Ondanks dat het land overal met zonnepanelen en windmolens wordt volgepropt, vormt hernieuwbare energie geen alternatief voor fossiele bronnen. Los van de discussie over klimaatverandering is het onthutsend dat het kabinet niet weet hoe enorm veel geld er is gemoeid met klimaatbeleid en wat elke euro die daar naar toe gaat oplevert aan CO2-reductie.

 

Stijgende inflatie

De inflatie wordt door de monetaire autoriteiten voortdurend onderschat of ten onrechte als tijdelijk aangemerkt. Politici bestaan het om beschuldigend naar supermarkten te wijzen, terwijl men had kunnen weten dat stijgingen van energieprijzen altijd doorwerken in voedselprijzen. Intussen blijft het beleid van de ECB buiten schot. Jarenlang heeft de ECB geld ‘bijgedrukt’ om de schuldenpositie van de zuidelijke eurolanden te verlichten. Dat dit tot meer inflatie leidt was voorspelbaar. Deze werd getriggerd door de energieprijsstijging. Het is dit beleid dat verantwoordelijk is voor de hoge inflatie en bubbels zoals op de huizenmarkt.

 

Transferunie

Om de zuidelijke landen te helpen worden er enorme steunpakketten opgetuigd, waardoor de EU steeds meer een transferunie wordt. Dat is ook de eigen keus van de netto betalers. Door met de vuist op tafel te slaan, hadden zij de andere landen ook kunnen dwingen om hun geldzorgen niet op hen af te wentelen. Intussen juichen politici en media over het geld dat we terugontvangen uit het Coronaherstelfonds. Het betreft met 6 miljard euro een fractie van de Nederlandse inleg van 46 miljard euro. Bovendien moeten we als voorwaarde ons prima pensioenstelsel ‘hervormen’ en de hypotheekrenteaftrek versneld afbouwen. De rekening kan nog oplopen als andere lidstaten niet kunnen betalen. Daar bovenop komen nog de megalomane plannen van EU-commissaris Frans Timmermans met zijn klimaatplan Fit for 55, dat meer dan 500 miljard euro gaat kosten tot 2050.

 

Hoge immigratie

De regerende politieke partijen willen geen beperkingen opleggen aan de hoge immigratie in het algemeen en de asielinstroom in het bijzonder. Ook al roept de grootste regeringspartij al jaren dat het helemaal anders moet. In dit tempo groeit de bevolking door tot 25 miljoen inwoners in 2070. Dit terwijl een berekening laat zien dat zowel arbeids- als asielmigratie de schatkist heel veel geld kosten: in totaal ruim 400 miljard euro alleen al tussen 1995 en 2020 en bij ongewijzigd beleid 600 miljard euro tussen 2020 en 2040. Vorig jaar kwamen er per saldo 200.000 extra mensen binnen door migratie, en er wordt gedaan alsof zij geen enkel effect hebben op klimaat-, stikstof- en milieudoelstellingen.

 

Woningnood

Ook de invloed van honderdduizenden migranten op de woningmarkt wordt gebagatelliseerd, waardoor inmiddels meer dan 900.000 ‘jongeren’ nog steeds bij hun ouders wonen. De, met hulp van het de werkelijkheid nauwelijks beschrijvende Aerius-model, door de overheid gecreëerde stikstofcrisis maakt dat er in het hele land nauwelijks wordt gebouwd, waardoor er voor de komende jaren geen uitzicht is op een omslag. Het stikstofbeleid dat zegt de natuur te willen redden, is toch vooral bedoeld om ruimte voor woningbouw te creëren. Reden waarom als eerste de boeren aan de beurt zijn. Klimaatbeleid en steeds strengere wetgeving voor milieu en dierenwelzijn leiden al jarenlang tot structurele prijsstijgingen voor voedsel, met name vlees, en zorgen ervoor dat er straks geen visser of boer meer over is.

 

Meer regels

Aangezien de bubbel op de woningmarkt bepaalde groepen financieel voordeel oplevert, moeten niet alleen de belastingen voor hen omhoog maar verstevigt de overheid haar greep op de woningmarkt. De toename van regels voor private huurders vermindert juist het aanbod van huurwoningen, waardoor er om nog meer overheidsingrijpen wordt geroepen. Insiders die een huurwoning hebben kunnen deze daardoor voor een relatief lage prijs bewonen. De overstap naar kopen is financieel veel te groot voor ze en als gevolg van ‘progressieve’ politiek in veel steden is er nauwelijks koopaanbod.

Goedkope sociale huurwoningen worden door progressieve gemeentebesturen ook nog eens bij voorrang toegewezen aan statushouders. Intussen krijgen particuliere verhuurders, steevast uitgemaakt voor ‘huisjesmelkers’, en ouderen, die te ruime woningen bezet zouden houden, de schuld van de problemen. Zo wordt al zwartepietend ook hier van een tekortschietend aanbod een verdelingsprobleem gemaakt.

 

Corona

De aanpak van de verspreiding van het coronavirus bracht veel onzekerheden met zich mee, waardoor het niet fair is overheden achteraf op alles wat er misging hard af te rekenen. Het maakte echter wel twee zaken duidelijk. Eén: overheden nemen soms maatregelen die inhoudelijk niet te rechtvaardigen zijn, maar die ideologisch goed uitkomen of grote symboolwaarde hebben. Twee: overheden zijn bereid ver te gaan in het spectrum dat loopt van vrijwillig naar verplicht totalitair. De avondklok en de coronapas die gevaccineerden privileges gaf zijn voorbeelden van beide.

De bewoners van verzorgingstehuizen werden schijnbaar bewust aan hun lot overgelaten vanwege de door het kabinet veroorzaakte schaarste aan beschermingsmiddelen. Die schaarste leidde tot paniekgedrag, resulterend in een schimmige mondkapjesdeal, waarover het kabinet nog steeds geen openheid wil geven. Het ongeremd geld uitgeven heeft er ook voor gezorgd dat er volgens de Algemene Rekenkamer nog steeds 5 miljard euro niet kan worden verantwoord, ook al ontkent minister De Jonge dat glashard. Een integraal wetenschappelijk onderzoek naar oversterfte wordt door het kabinet onmogelijk gemaakt.

Falende uitvoeringsorganisaties

Kabinetsbeleid lost de voorgaande ‘crises’ niet op, maar verergert ze vaak. Dat komt mede doordat de steeds grotere bemoeienis als gevolg van de voortdurende roep dat de overheid “de regie” moet nemen ertoe leidt dat de uitvoering daarvan steeds vaker vastloopt. De voorbeelden hiervan liggen voor het opscheppen.

De compensatie van mensen die schade hebben opgelopen als gevolg van de aardbevingen in Groningen verzandt in juridisch getouwtrek. Met de afwikkeling van de toeslagenaffaire houden zich inmiddels duizenden ambtenaren bezig, maar het aantal zaken dat er maandelijks bij komt overtreft het aantal dat wordt afgehandeld.

Intussen bestaat er nog steeds geen goed beeld van wat er is gebeurd met de meer dan 2000 kinderen die de afgelopen jaren uit huis zijn geplaatst, mede doordat de jeugdzorg al jaren niet goed functioneert. Bij de IND en het CBR is sprake van grote achterstanden, terwijl wachtlijsten in de zorg terug zijn. Ook het UWV heeft de zaken niet op orde. Een recent OVV-rapport over persoonsbeveiliging liet weer eens zien dat ook daar van alles mis is, wat exemplarisch is voor de politie- en strafrechtketen die op allerlei manieren is vastgelopen.

 

Dwangmaatregelen

De Belastingdienst kan geen enkele verandering aan en kampt net als zoveel andere overheidsdiensten met sterk verouderde automatisering. Vernieuwing hiervan wordt ernstig in de weg gezeten doordat elk automatiseringstraject bij de overheid kampt met veel hogere kosten dan begroot, vertraging oploopt en niet de beoogde doelstellingen haalt.

De in toenemende mate geëtaleerde onmacht zowel bij de beleidsvorming als de uitvoering daarvan doet het kabinet steeds vaker grijpen naar dwangmaatregelen. Dat is zichtbaar bij de gedwongen spreiding van asielzoekers en statushouders en bij het aanpakken van boeren en vissers. Het was ook zo bij corona en bij wijken die verplicht van het gas moe(s)ten.

 

Groeiende collectieve lastendruk

Gevolg van dit overal ‘de regie’ nemen is dat de overheid een steeds grotere greep krijgt op het economische en maatschappelijke leven. De collectieve lastendruk is de afgelopen dertig jaar niet zo hoog geweest en onder Rutte toegenomen met bijna vier procentpunt van het BBP. In het publieke debat gaat de discussie steeds over welke groepen te weinig belastingen betalen, in plaats van hoe er door lasten verlichten en regeldruk verminderen ruimte kan worden geboden aan mensen om hun leven zoveel mogelijk in eigen hand te nemen en hun talenten te ontplooien.

Geen politicus heeft het over wat de burger terugkrijgt voor het vele geld dat hij verplicht afdraagt. Linkse partijen promoten nationaliseringen, zoals van energiebedrijven, en geven marktwerking en privatisering in o.a. de zorg en bij de spoorwegen de schuld van de problemen. Dit terwijl nationalisaties nog nooit iets hebben opgelost. Wie ziet hoe de Belastingdienst en de Dienst Toeslagen worden gerund, moet nog eens nadenken alvorens de energievoorziening in handen van ambtenaren te geven. De zorg en het spoor zijn sectoren die zich al stevig in de greep van de overheid bevinden en waar van marktwerking geen sprake is.

Ook heeft links het nog steeds over neoliberaal bezuinigingsbeleid, terwijl de overheid elk jaar alleen maar groeit. ‘Bezuinigen’ is minder meer uitgeven. Kabinet en linkse politici brengen ook fabeltjes in omloop over toenemende inkomens- en vermogensongelijkheid en niet-bestaande fossiele subsidies. Vlak voor de verkiezingen komt het SCP met een tendentieus onderzoek dat de al jaren stabiele ongelijkheid problematiseert en om overheidsingrijpen vraagt. Het zijn doorzichtige pogingen om lasten voor bepaalde groepen verder te verhogen.

 

Valse frames

Ging het in het voorgaande vooral om materiële zaken, ook als het aankomt op minder tastbare zaken is de uitwerking van veel kabinetsbeleid desastreus. Het afbreken van tradities en het besmeuren van de geschiedenis is, met steun van bewindslieden, de regeringspartijen en de linkse oppositie, een verdienmodel geworden voor zwaar gesubsidieerde woke activisten. De publieke omroep brengt vooral het standpunt van de regering en de bevriende oppositie van GL en PvdA, zoals Twitteraccount Diversiteitswatch laat zien.

Een ander geluid zoals dat van ON! proberen de politiek, collega-omroepen en tal van andere media en opiniemakers met allerlei valse frames uit het publieke omroepbestel te weren. Diversiteit in opinies wordt onderdrukt onder verwijzing naar haatzaaien en het verspreiden van racisme en discriminatie. Demonstraties tegen het coronabeleid werden uit elkaar slagen, terwijl die van BLM ook temidden van strenge restricties geen strobreed in de weg werd gelegd.

 

Media spreekbuis van de macht

Het is opvallend hoe zeer veel media aan de leiband van de staat lopen en als spreekbuis dienen van partijen die de macht hebben. Het onder het tapijt vegen van iets als de Twitterfiles laat zien dat de bescherming van de vrijheid van meningsuiting niet hoog op de agenda staat. Gebeurtenissen als in Diepenheim worden enorm uitvergroot, terwijl een discussiebijeenkomst over gebruik van geweld bij klimaatprotesten wordt genegeerd. Voor de bedreigingen van oppositiepolitici is nauwelijks aandacht. Dat geldt niet alleen voor PVV-leider Geert Wilders. Het betreft ook de beschadigingen van het partijkantoor van FVD en de woning van Baudet en de man die zich toegang verschafte tot de woning van Van Haga. Aanslagen door moslimextremisten worden meteen toegeschreven aan ‘verwarde mensen’ die geen terroristisch motief zouden hebben.

Kritiek wordt gecriminaliseerd

Via sociale media wordt veel bagger verspreid. Dat raakt iedereen, maar linkse politici van met name D66 en GL doen alsof het alleen hen treft. Dit terwijl zij er zelf hard aan meedoen. Om de urgentie van hun beleid kracht bij te zetten gebeurt dat op hoge toon en met zodanig krachtige bewoordingen dat iedereen die het er niet mee eens is bijkans wordt gecriminaliseerd. Bij immateriële zaken als de transgenderwet en wijzigingen rond abortus worden tegenstanders vernederd als achterlijk, die geen respect zouden hebben voor fundamentele mensenrechten. Burgers met afwijkende opvattingen worden systematisch neergezet als gevaarlijke rechtsextremisten, die maatschappelijk moeten worden uitgesloten, en wier gedachtegoed als desinformatie en nepnieuws krachtig door de overheid moet worden bestreden.

Het is een lange lijst geworden.