Wie oncontroleerbaar is, heeft geen vertrouwen meer nodig
16 oktober 2022 - Henry Cornelius
“In de Dominicaanse Republiek liep ik over een bananenplantage. Terug in Nederland kwam ik thuis in een bananenmonarchie, waar we niet eens meer kunnen achterhalen of onze eigen minister-president ondeugender is geweest dan alleen het overtreden van de Archiefwet. Mark Rutte bedelt niet meer om vertrouwen. Logisch: wie oncontroleerbaar is, heeft geen vertrouwen meer nodig”. Henry Cornelius over de eeuwige minister-president.
Wis-koning
In mei overleefde Rutte al een motie van wantrouwen, met grote dank aan het loyale kleinkunstduo Kuiken & Klaver met hun vrije improvisatie op oppositievoeren. Mark Rutte verwijderde sms’jes op z’n Nokia 301, een toestel uit 2013. Naar schatting zo’n 1.300 per maand, jarenlang. Op zich begrijpelijk voor iemand die zo belachelijk veel woorden nodig heeft om duidelijk te maken wat-ie nou precies wel of niet bedoelt. Het loonde: niemand kan achterhalen wát er precies is gewist. We weten alleen heel zeker dat we nooit zeker zullen weten of er naast het overtreden van de Archiefwet nog meer onhandige handigheidjes zijn voorgevallen.
Wel past de gang van zaken feilloos bij Ruttes zwartgelakte paginapolitiek. De Volkskrant constateerde in 2021 al dat sinds zijn aantreden het aantal incidenten, waarbij de Tweede Kamer onvolledig of onjuist werd geïnformeerd, steeg met maar liefst 65%. Rutte normaliseerde het om de tuin leiden van volksvertegenwoordigers, zoals snackbars gezond frituren en de Zuidas coke. Argeloos.
Woordenbrij
Nederland moet de historicus nu dus maar op z’n woord geloven: Mark Rutte heeft niets fout gedaan, volgens Mark Rutte. Geloof verzet bergen, maar met zíjn recente geschiedenis? Wie meesterinterviewer Sven Kockelmann zag worstelen met onze palingpremier, struikelde in de huiskamer bijna zélf over de uitgegoten emmer snot die de woordenbrij was. Al na een paar minuten zagen we Kockelmann zichtbaar balen van z’n kronkelende vangst.
Na een ruim decennium veranderde Rutte in zo’n capsuleautomaat die je bij veel snackbars buiten ziet staan: gooi bij de premier een kritisch kwartje in de machine en een grote plastic bal met voornamelijk lucht wordt uitgespuugd, met heel af en toe een fractie van een antwoord. Mark Rutte beantwoordt vragen zoals ik na teveel bier tekeerga tegen een urinoir: het is lozen, storten. Ik hoop het vliegje te raken, hij hoopt een weerwoord als antwoord te verkopen.
Druk bezig
Onze premier trekt zich héél veel aan, niet alles laat hem “Siberisch”. Zijn kabinet en hij zijn overal heel druk mee bezig, maar veel zaken zijn wel héél erg ingewikkeld, al worden op alle thema’s grote stappen gezet. Bij vlagen was het optreden Cruijffiaans: te laat is niet altijd per se te laat, maar soms juist te vroeg, en daarmee dan toch uiteindelijk weer precies op tijd. Ambtenaren moeten vooral doorgaan met adviseren dat het uitsterven van het midden- en kleinbedrijf logisch is, geen échte problemen oplevert en dat dan de stomerij misschien verdwijnt, is spijtig. Moet hij alsnog een keer een wasmachine aanschaffen, haha. Wel energiezuiniger dan zijn goed gevulde koelkast? Natúúrlijk!
Score
En die score van 3,3? Ja, iets om over na te denken. Maar landverrader roepen naar de koning is pas écht erg. Eigenlijk ook héél onterecht met de sterke basis die we met elkaar bouwden in de afgelopen jaren. Garanderen is niet écht garanderen en gaat niet over het resultaat, maar over een uiterste inspanning. Rutte stoot woorden uit zoals boerenbedrijven koolstofdioxide. Maar woorden zijn geen toverdrank, de bevolking is geen Obelix, een interview is géén dialoog en Nederland heeft niets aan verplaatste lucht.
Wankele basis
Mark Rutte moet accepteren dat hijzelf een te wankele basis is geworden voor het vaasje Nederland. Hij verwart bouwen met overleven, de VVD met D66 en Vera Bergkamp met iedere wél competente Kamervoorzitter. Afgelopen zomer speelde hij levend standbeeldje in het Haagse carnaval van Kaag. We zagen een foto van de minister-president die zijn ambtsrecord vierde op een Oostenrijks balkonnetje, in z’n zwembroek. Verder zagen we vooral heel veel boze mensen. En Johan Remkes.
Kaag was voor Rutte het pilletje waardoor hij nog even door kon feesten, maar uitvoeren wat zij wil levert straks de vechtpartij op waardoor besloten wordt de stekker uit het feest te trekken. Zeker als haar sinkhole-agenda straks de middenklasse opslokt en ook de zogenaamde sterke schouders bezwijken. Bovendien: als je farizeeër Gert-Jan Segers moet smeken om op je partijtje te komen omdat je anders niet eens een partijtje kunt geven, ben je niet écht de baas. Over CDA-sloopkogel Wopke Hoekstra gaan we het niet hebben, dat is gewoon te laat. Het CDA bestaat nog wel, maar dan zoals zombies ergens ook ooit mensen waren: het kruipt alleen kermend en jammerend nog wat rond.
Ongewenste premier
Onze premier ambieert geen internationale carrière. Wie hem in New York in actie zag bij de Verenigde Naties, begrijpt waarom. Hij stond tegen banken en stoelen gewichtig te doen over aan de goede kant van de geschiedenis staan, maar laat in eigen land een 71-jarige zijn corvee doen. Het meest tragische aan zijn record als langstzittende premier in Nederland is, dat hij tegelijkertijd ook de langst ongewenste premier van Nederland is. Ooit. Een land dat al tijden klaar is met het gekronkel, gelieg en gedraai. Met het vergeten en het wissen. Liefde moet van twee kanten komen. Heel af en toe lukt het mensen om een uitgedoofde relatie nieuw leven in te blazen en weer samen gelukkig te worden. Maar als er middelvingers worden opgestoken en woest met eieren wordt gesmeten, kun je je afvragen of niet kunnen loslaten niet ook een keertje stalken wordt…
Zo nu en dan moet je in het belang van een land niet meer wíllen regeren. Dan is het simpelweg tijd voor een ander gewas om nog iets aan de uitgeputte grond te hebben. Soms is een scheiding beter voor de kinderen. Mark Rutte overleeft alleen omdat écht hete adem in z’n nek ontbreekt. Wie? Geen idee. Maar Nederland heeft iemand nodig die wél begrijpt dat iedere huis-tuin-en-keuken-ambtenaar voor veel minder dan het overtreden van de Archiefwet met pek en veren van z’n bureaustoel wordt getrapt.
Vergeetachtigheid
Dagelijks moeten ambtenaren achttien keer inloggen met een wachtwoord van zestig letters, zeven leestekens en negen cijfers, daarna die poging verifiëren met acht vingerafdrukken, een klodder speeksel en een paar druppels bloed: alleen maar om hun werk te kunnen doen. Voor hen geldt wél het afschuwelijke adagium van middelmatig management: ‘Vertrouwen is leuk, controle is beter’. Van het schrappen van de dividendbelasting, de bonnetjesaffaire, het toeslagenschandaal, de Omtzigtgate, talloze voortijdig vertrokken bewindslieden, legio acute oprispingen van gunstig uitpakkende vergeetachtigheid tot nu weer die verwijderde sms’jes: Rutte is al jaren de goudvis die even onverstoorbaar als vruchteloos rondjes zwemt in een kom die steeds een beetje viezer wordt.
Titanic
Naast zijn oude Nokia beschikt de premier ook nog over een iPhone. En hij heeft een zwaarbeveiligd toestel van het Zweedse merk Sectra, ontwikkeld in samenwerking met de AIVD, speciaal voor overheidsdiensten. Maar die Nokia typte zo lekker… Mark Rutte vindt vooral zelf Mark Rutte nog héél geschikt. Hij is de kapitein, Nederland de Titanic. Hij neemt de paniek wel waar, voelt z’n eigen doorweekte voeten en ziet overal water, maar realiseert zich geen seconde dat zijn schip zinkt. Hij hoort het orkestje, maar hun zwaarmoedigheid en zelftroost ontgaan hem. Hij herkent Nearer My God to Thee, maar het rinkelende belletje blijft uit.
Eigenlijk wil hij vooral nog een toetje. Een kabinetsval helpt Nederland niet van Mark Rutte af. En demissionair is hij net zo goed een vis in het water. Misschien wel júíst dan: de vorige keer duurde die staat van politieke onaantastbaarheid exact nét geen driehonderd dagen. Van enige terughoudendheid ontbrak ieder spoor.
Kapotgepraat
De politieke erfenis van Mark Rutte staat al vast: een democratische ruïne, de bananenmonarchie aan de Noordzee. Nederland is letterlijk kapotgepraat: Comfortably Numb. De langstzittende premier ooit leerde Nederland eigenlijk vooral dat hervormingen nodig zijn om te voorkomen dat iemand anders zijn record ooit nog verbreekt. Het moet straks anders: een minister-president mag maximaal twee keer een kabinet leiden, ongeacht of de uiterste regeringstermijn van vier jaar gehaald is. Da’s voor iedereen beter. Mark, regel jij dit nog even? Dank!
0 reacties :
Een reactie posten