Verlos ons van dit kabinet (Epiloog)

Datum:
  • zondag 18 september 2022
  • in
  • Categorie: ,
  • De verandering moet van de kiezer komen. Op naar een zakenkabinet!


    18 september 2022 - Guus Berkhout


    In het voorgaande drieluik ‘Verlos ons van dit kabinet’ is uiteengezet dat de taak van de overheid het faciliteren van groei in welvaart en verhoging van welzijn is, en dat deze taak steeds beroerder wordt uitgevoerd door een veelheid aan oorzaken. In deze epiloog worden de hoofdlijnen samengevat en concrete aanwijzingen voor een oplossing aangegeven, plus een voorstel voor een zakenkabinet. Maar verandering moet uiteindelijk van de kiezer komen, schrijft prof. Guus Berkhout ter afsluiting van deze artikelserie.

    Opeenstapeling crises

    Welvaart wordt gecreëerd door een goed opgeleide beroepsbevolking, een goed functionerende infrastructuur en ruimte voor creatief ondernemerschap. Welzijn wordt bepaald door de kwaliteit van het bestaan, dat wil zeggen de kwaliteit van de basisvoorzieningen, een veilige leefomgeving en een gevoel van saamhorigheid. We hebben gezien dat beide taken, groei in welvaart en verhoging van welzijn, steeds beroerder worden uitgevoerd, al kabinetten lang. Steeds meer internationale verdragen – die geruisloos door onze kabinetten werden getekend – zorgen ervoor dat onze regering gaat functioneren als zetbaas van een ondoorzichtige elitaire toplaag (WEF, UN, EU). Bij geopperde oplossingen vanuit de samenleving reageren onze bestuurders steeds vaker met ‘juridisch niet haalbaar’.

    Het vermogen om problemen adequaat aan te pakken wordt verder uitgehold doordat rechters de reikwijdte van bestaande wetten ook nog eens oprekken, terwijl ze daar inhoudelijk niet de kennis voor hebben. Daarmee schuift nu ook de rechterlijke macht ons nationale parlement terzijde.

     

    Verprutst

    Maar, niet te geloven, het slechte nieuws is nog niet over. De beperkte bestuurlijke ruimte die tenslotte overblijft, wordt óók nog eens verprutst. In het drieluik ben ik daar uitgebreid op ingegaan. Ter illustratie een voorbeeld. Alles in de samenleving (natuur en maatschappij) vertoont een sterke samenhang. Een complex vraagstuk in hapklare brokken opdelen, voor elk onderdeel een oplossing zoeken en vervolgens denken dat als je al die deeloplossingen bij elkaar veegt het complexe vraagstuk is opgelost, is typisch een alfa-naïviteit.

    Pleisters plakken op verkeerd beleid maakt het allemaal nog erger. Zo zien we dat er uiteindelijk een draak van een oplossing ontstaat, die ingewikkelder is dan het onderliggende vraagstuk. Met als gevolg een opeenstapeling van crises. Kabinet Rutte IV krijgt dan ook van het EenVandaag Opiniepanel als rapportcijfer een 3,3: “Vernietigender dan dit wordt het niet”.

     

    Weg uit de negatieve spiraal

    Genoeg hierover. Laten we in deze Epiloog gaan kijken hoe we uit deze negatieve spiraal kunnen komen. We hebben in deel 2 al aangegeven dat, naast herstel van de Nederlandse soevereiniteit, een goed nationaal energieplan en een goed nationaal immigratiebeleid aan de basis liggen van herstel.

     

    Return on investment energie- en asielbeleid

    Bij het energievraagstuk moeten we keuzen maken tussen welke energiebron(nen) we gaan gebruiken na het fossiele brandstoffen-tijdperk. Niet op emotionele, maar op rationele gronden. Een praktische maat is Return on Investment (ROI): ‘Om een bepaalde hoeveelheid energie te oogsten (baten), hoeveel energie moeten we er dan eerst instoppen (kosten)’. ROI= baten/kosten in kWh. Enkele getallen.

    Voor nucleaire centrales ligt de ROI op ca. 75, voor fossiele brandstoffen op ca. 30. In onze geografische omgeving ligt de ROI voor wind- en zoninstallaties onder de 5! Met ROI wordt overduidelijk dat wind- en zonenergie voor ons land geen optie zijn. Ook wordt overduidelijk dat voor de toekomst de enige duurzame optie is energie uit moderne kerncentrales.

    Bestuurlijke opties rationeel met elkaar vergelijken is ook zeer welkom bij het emotioneel gevoerde immigratiebeleid. Hoeveel kost het om asielimmigranten met hun familie op te vangen, te huisvesten, in te burgeren, te scholen en te onderhouden (kosten) en hoeveel leveren al deze investeringen op als deze mensen uiteindelijk actief gaan functioneren in onze arbeidsmarkt (baten)?

     

    Return on Investment CO2- en NH3-beleid

    In deel 3 kwamen ook andere moeilijke beleidsvelden aan de orde. Ook hier maakt het gebruik van ROI lastige afwegingen op een rationele en transparante manier mogelijk.

    Zo zou keuzen maken op basis van ROI – waarin de kosten en baten van CO2-maatregelen tegenover elkaar worden gezet –een doorbraak betekenen in het nu zo ondoorzichtige koolstofbeleid.

    Hetzelfde geldt voor het emotioneel gevoerde stikstofbeleid. Wat koolstof is voor het leven boven de grond, is stikstof voor het leven onder de grond. Ook hier zou keuzen maken op basis van ROI een doorbraak betekenen in het nu zo ondoorzichtige stikstofdossier.

     

    Verandering moet van de kiezer komen

    Burgers kiezen traditioneel uit partijprogramma’s met de prachtigste beloften. Maar na de verkiezingen worden die partijprogramma’s vervangen door een in beton gegoten regeerakkoord, waarin de partijbelangen onderling zijn verdeeld en kiezersbeloften zijn verkwanseld. Zo kan het Binnenhof weer vier jaar met de eigen hobby’s doorgaan. Tot de volgende verkiezingen, enzovoort. Nee, het zal in de toekomst heel anders moeten gaan.

     

    A. Partijprogramma’s nieuwe stijl

    Politieke partijen moeten in hun partijprogramma expliciet laten zien welke van de concrete actiepunten ze van dit drieluik overnemen. Aan de hand van die ‘partijprogramma’s nieuwe stijl’ kan de kiezer zien of ze serieus worden genomen. Partijen die dat niet doen, moeten worden weggestemd! Zo komt verandering van de kiezer!

     

    B. Regeerakkoord nieuwe stijl

    Op basis van de ‘partijprogramma’s nieuwe stijl’ en de verkiezingsuitslag wordt een coalitie van het volk gevormd. Die coalitie sluit een regeerakkoord op hoofdlijnen (‘regeerakkoord nieuwe stijl’). Dat zal een herstel- en vernieuwingsplan opleveren. Als de kiezers hun werk goed hebben gedaan, staan daarin de actiepunten van dit drieluik!

    Zoals ik al in deel 2 aangaf, het ‘regeerakkoord nieuwe stijl’ spreekt zich uit over de toekomst van ons land, over wat de coalitie concreet wil bereiken (doelen) en over wat de manier van aanpak zal zijn. Tijdens de regeerperiode zullen de bereikte resultaten en de dynamiek in de samenleving om voortdurende aanpassingen vragen (terugkoppeling uit de praktijk).

     

    C. Kabinet nieuwe stijl

    Ik herhaal het nog maar eens. We hebben voor de uitvoering van het ‘regeerakkoord nieuwe stijl’ bewindslieden nodig met inhoudelijke kennis van zaken (‘zakenkabinet’). Dat wil zeggen, bewindslieden die weten wat er in het land speelt, die de inhoud van hun portefeuille kennen, die als collegiaal team willen functioneren. Ze moeten ver wegblijven van doorgestoken adviescommissies, ja-knikkende onderzoekbureaus en sluwe lobbyisten. Al deze onfrisse zaken zien we nu terug in de mondkapjesaffaire.

    In deel 2 en deel 3 van deze serie kwam bij de energietransitie een bekend Hollands gezegde aan de orde: “Je moet nooit oude schoenen weggooien voordat je nieuwe hebt.” Dat zullen we nu weer gebruiken bij de transitie van de oude naar de nieuwe democratie. Het voorstel is om de nieuwe ministersploeg niet elke dag met zware tassen bureaucratie naar huis te laten gaan. Voor elk bestaand ministerie wordt er een staatssecretaris benoemd die verantwoordelijk is voor ‘de oude schoenen’.

     

    Samenstelling zakenkabinet

    Er zijn excellente bestuurders in ons land, die bereid zijn voor een beperkte tijd naar het Binnenhof te komen om orde op zaken te stellen. Om zo concreet mogelijk te zijn, heb ik een ministersploeg samengesteld met Nederlanders, die uitstekend geschikt zijn om de nieuwe ministerstaak op zich te nemen (die zijn hiervoor niet door mij gepolst, maar wel op de hoogte gebracht). Hierbij mijn zakenkabinet.

    Ronald Plasterk – Minister-president (MP)
    Ronald Plasterk is een ondernemende wetenschapper, uitstekende organisator, heeft ervaring als minister en kent de politieke wereld van haver tot gort. Ik zie hem als de ideale persoon om het zakenkabinet te leiden. De MP krijgt het vertrouwen van de ‘volkse coalitie’ om zijn eigen team van ministers te kiezen.

    Pieter Omtzigt – Transitie van oude naar nieuwe democratie
    Pieter Omtzigt heeft al vele malen met succes de betonrot in onze rechtsstaat aan de orde gesteld. Hij weet als geen ander wat er mis is en wat er moet gebeuren. Hij is daarin de rechterhand van de MP. Omtzigt krijgt het vertrouwen van de MP om zijn eigen team van staatssecretarissen te kiezen.

    Hans Hoogervorst – Financiële innovatie en eurozaken
    Hans Hoogervorst was in het verleden minister van Financiën en minister van Economische Zaken. Bovendien was hij internationaal actief in belangrijke financiële functies. Hoogervorst kent de politieke wereld op z’n duimpje en is bij uitstek geschikt om een einde te maken aan het rondpompen van geld, een majeure bron van bureaucratie en verspilling.

    Frans van Houten – Beroepsonderwijs en nationaal verdienvermogen
    Frans van Houten is de hoogste baas van Philips en treedt binnenkort terug. Hij kent als geen ander het cruciale belang van technologische vooruitgang voor ons land. Van Houten bezit niet alleen de capaciteiten om weer topprioriteit te geven aan technisch vernuft in ons land, hij heeft ook de invloed om zaken voor elkaar te krijgen

    Annemarie van Gaal – Arbeidsmarkt en sociale voorzieningen
    Annemarie van Gaal is een inventieve ondernemer in hart en nieren met een internationale carrière. Zij is zeer bekend met onze complexe arbeidsmarkt en heeft vele malen concrete voorstellen gedaan over hoe zaken dramatisch te vereenvoudigen, met als doel (langer) werken aanzienlijk aantrekkelijker te maken, ook voor de grote groep van vijftigplussers.

    Kees de Lange – Betrouwbare, betaalbare en schone energievoorziening
    Kees de Lange is een excellent fysicus met ervaring in de politiek als lid van de Eerste Kamer. Hij heeft diepgaande kennis over klimaat en energie. Hij kent de fundamentele fouten in ons energiebeleid tot in detail en heeft een visie over hoe ons energiebeleid er in de toekomst uit moet zien. Hij heeft het parlement hier al diverse malen over geadviseerd.

    Louise Fresco – Landbouw, natuur en bodembeheer
    Louise Fresco was tot voor kort bestuursvoorzitter van de Universiteit Wageningen. Zij heeft een brede kennis van en een passie voor duurzame voedselvoorziening. Ze laat in haar werk en vele geschriften zien dat ze een visie heeft op hoe we in Nederland onze leidersrol in de landbouw kunnen continueren.

    Richard Tol – Klimaatadaptatie en watermanagement
    Richard Tol is een topeconoom met een indrukwekkende staat van dienst in de economie van klimaatverandering, energietransitie en natuurbeleid. Hij was onder meer directeur van het ‘Center for Marine and Climate Research’ aan de Universiteit van Hamburg en lid van het ‘Copenhagen Consensus Panel’. Een voortreffelijke minister voor deze lastige post.

    Ahmed Aboutaleb – Immigratie, vluchtelingenopvang en ontwikkelingsprojecten
    Ahmed Aboutaleb is de huidige burgemeester van Rotterdam. Hij heeft een technische achtergrond en is een uitstekend bestuurder met inzicht in de rampzalige gevolgen van een veel te soft asielbeleid. Vanuit zijn brede ervaring zou hij een uitstekende minister zijn om asielimmigratie op een fundamenteel andere manier aan te pakken.

    John van den Heuvel – Bestrijding van de georganiseerde misdaad
    John van den Heuvel heeft bij de Amsterdamse politie gewerkt, was rechercheur bij de CID en doet nu onderzoek als misdaadverslaggever. Hij heeft een diepgaande kennis van de georganiseerde misdaad en weet als geen ander wat er goed gaat en wat er misgaat bij de bestrijding ervan. Van den Heuvel is de persoon die snel orde op zaken kan stellen.

    Tot slot, niet de WEF-elite in Davos, niet de EU-elite in Brussel maar de Nederlandse inwoners bepalen wat er in ons land moet gebeuren!

    Guus Berkhout is emeritus-hoogleraar geofysica en is nu president van CLINTEL. Hij is lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Professor Berkhout adviseerde kabinet Kok II over de geluidsproblemen rondom Schiphol, schreef het boek ‘De Innoverende Overheid’ en werkt nu aan een ontwerp van een nieuwe democratie die past bij een technologisch geavanceerde samenleving.









    0 reacties :

    Een reactie posten