Windparken barstensvol giftig microplastic: stop ermee!

Klimaatridders verpesten leefmilieu met 'groene' windenergie

13 april 2022 - Ines van Bokhoven

Iedereen heeft wel eens foto’s gezien van de enorme plastic soep in onze oceanen. Plastic en de weekmakers en verstevigers daarin gebruikt, zijn gevaarlijk vervuilend en bedreigen onze gezondheid. De hele wereld, inclusief uw eigen lijf, is aan het plastificeren. Ook windenergie is gruwelijk vervuilend door onder meer de epoxyverf op de rotorbladen. Streef liever naar een schoon milieu in plaats van een ‘schoon’ klimaat, want windenergie is niet schoon, betoogt Ines van Bokhoven. 

Nu Rob Jetten zijn ministerschap heeft en de kans krijgt zijn klimaatwaanzin over onze hoofden uit te storten, en het steeds duidelijker wordt dat we van de klimaatkerk niet hoeven te verwachten dat men bereid is naar de schaduwkanten van hun dromen te kijken, besloot ik dat ik het dan maar een keertje moest doen.

 

Microplastic is het probleem

We moeten het dringend hebben over hoe vervuilend windenergie is. Want ja: dat is gevaarlijk vervuilend vanwege de microplastics die in de verf van de rotobladen zitten. Zodanig dat het eigenlijk iets is waarover danig aan een alarmbel getrokken zou moeten worden – maar zelfs op Twitter zal niemand van de klimaatfanatici het ook maar aandurven een eerlijk gesprek te hebben over dit onderwerp. En dat terwijl de gevolgen ervan niet alleen uitermate schadelijk zijn, maar ook nog eens vele generaties na ons voor een fiks probleem zullen stellen.

Microplastic is hier het grote probleem. Microplastic is overal, en niemand heeft een werkelijk idee over hoe ongezond al die rommel is. Microplastic is plastic dat in z’n afmetingen niet groter is dan 5 mm, en er zijn twee soorten: primaire, dat al als klein korreltje is geproduceerd (denk aan glitters, klein en licht), en de secundaire, dat is microplastic dat ontstaat door slijtage en afbraak van grotere stukken plastic, die uiteenvallen en vergaan.

 

Het zit overal

Dachten we eerst dat microplastic een typisch ‘waterprobleem’ was en vooral voorkwam in onze oceanen en rivieren, inmiddels wijst onderzoek uit dat microplastic werkelijk overal is. En dat kunt u letterlijk nemen: uw lichaam bevat heel wat microplastic. We schijnen ongeveer een creditcard aan plastic per week te consumeren, door te drinken, te eten, en zelfs door adem te halen.

Elke ademteug die u nam sinds u dit stuk begon te lezen, bevat plastic. In dit geval zelfs nanoplastic: microscopisch kleine deeltjes die licht en klein genoeg zijn om onzichtbaar door de lucht te zweven en rond te waaien. En denk niet dat dat de schuld van een ander is: uw synthetische kleding, uw verf en behang, uw vloerbedekking, uw autobanden (autowegen zijn een grote bron van plasticvervuiling), uw hele bestaan vergiftigt uw lichaam met plastic.

Elk stuk etenswaar of drinken dat in plastic verpakt zit – en da’s dus bijna alles – bevat nanoplastic dat van de verpakking afkomt. U ziet het niet, proeft en ruikt het niet – maar u krijgt er meer van binnen dan u zou denken. En u kunt het ook niet ontlopen: zelfs in de meest afgelegen gebieden komt micro- en nanoplastic voor – want de wind vervoert het moeiteloos over de hele planeet.

 

Cosmetische industrie

De spulletjes die de cosmetische industrie verkoopt komen er ook niet best vanaf: elke keer dat u uw gestifte lippen aflikt, krijgt u plastic binnen. Sowieso verdwijnt lipstick voor een flink deel in de maag, en niet op een servetje of tissue. Tandpasta, crèmes, scrubmiddelen, mascara en eyeliner: overal zit plastic in. Onze wasbeurten brengen plastic in het milieu, want veel van onze kleding is synthetisch. Elke vijf kilo synthetisch wasgoed laat zo’n negentig miljoen microvezels los, zegt de Plastic Soup Foundation.

 

Plastic soep

En wat is er véél plastic: sinds WOII is er grofweg 8 miljard ton aan plastic geproduceerd. Daarvan is 6,3 miljard ton inmiddels afval, waarvan maar een kleine 9% is gerecycled – want niet elke soort plastic laat zich even makkelijk hergebruiken. De berg groeit harder aan dan dat we in staat zijn een oplossing voor het afval te bedenken. En plastic is op allerlei manieren slecht voor onze gezondheid: we kennen allemaal de foto’s van met plastic vervuilde rivieren in Azië en Afrika. Plastic flessen, jerrycans, plastic zakken, u kent die foto’s wel. Dat soort natte ophopingen zijn perfecte broedplaatsen voor muggen, die vervolgens weer ziektes als het zikavirus en malaria verspreiden.

Dan zijn er de componenten waar de verschillende soorten plastic van gemaakt worden, die ook niet altijd even gezond voor ons zijn. Zo zijn er, afhankelijk van waar het plastic voor is, verstevigers of juist weekmakers nodig. Van weekmakers is al een tijdje bekend dat ze erg gevaarlijk zijn, tot aan kankerverwekkend toe; het zijn de even gevaarlijke verstevigers die ons terugbrengen bij hoe vervuilend windmolens zijn.

 

Afbladderende verf

Want het is een simpele waarheid dat verf afbladdert. Dat weet een kind. En zeker verf die zich in weer en, eh, wind bevindt zal snel slijten. Dus de laag verf waarmee de rotorbladen van windmolens worden afgewerkt, is een vrij stevige, die tegen een stootje moet kunnen. Windmolens worden gebouwd van een combinatie van een aantal materialen, en de meest belangrijke zijn fiberglas en epoxy.

Epoxy is een verstevigende kunststof die bij uitstek geschikt is voor het verharden van vezelmateriaal zoals fiberglas, omdat het vloeibaar in vrijwel alle vormen te gieten valt, waarna het uithardt en bruikbaar is. En het is, net als de weekmakers, een gevaarlijk goedje dat hormoonverstoringen kan geven en, opnieuw, zelfs kanker kan veroorzaken. Epoxy wordt gemaakt met o.a. bisfenol A. Eén kilo bisfenol is genoeg om tien miljard liter water te vergiftigen. Windmolens moeten zo ongeveer elke vijf jaar een onderhoudsbeurt – want de epoxy bladdert er, ondanks alles, toch vanaf en verspreidt zo nog meer microplastic in ons milieu.

De University of Strathclyde in Glasgow deed onderzoek naar windturbines in Noorwegen en kwam vorig jaar met schokkende resultaten terug: windmolens zijn bijzonder gevaarlijk voor ons welzijn en het welzijn van het milieu in het algemeen.

 

Epoxyvervuiling

Norwea, de ‘Norwegian Wind Energy Association’, claimt dat hun windmolens jaarlijks niet meer dan 150 gram epoxy-vervuiling per turbine veroorzaken; de onderzoeken van Strathclyde toonden aan dat men zich danig vergiste. Volgens de onderzoekers lag het werkelijke getal een schokkende 41.000% hoger. Men berekende alles onder gemiddelde weersomstandigheden, en vanuit het idee dat windmolens 60 ton wegen en rotorbladen hebben van 120 m lang – inmiddels staan er al grotere reuzen wereldwijd in het landschap met een wiekwijdte van 130 m of nog meer, en een navenante gewichtstoename. Maar hun berekeningen hielden in dat de windmolens die zij onderzochten goed zijn voor 62 kilogram vervuiling per jaar, per turbine dus.

 

Zeevis

Met de 400 turbines die Noorwegen heeft staan komt dat, als die dingen eenmaal vijfentwintig jaar lang hebben staan draaien (hun gemiddelde levensduur), neer op een vervuiling met microplastic van zo’n 620 ton, zeggen de onderzoekers. En dan zijn deze berekeningen alleen nog maar gebaseerd op slijtage door regen; zand, hagel, ijs en sneeuw doen de slijtage alleen maar toenemen, en zout is het allerergst: dan spreekt het rapport van een slijtagetoename van 40%. De windparken op zee staan dus het hardst van allemaal te vervuilen, en het is dan ook geen wonder, gezien al het bovenstaande, dat vrijwel elk stuk zeevis dat u eet barstensvol zit met micro- en nanoplastic, en zeevogels en andere dieren hun magen regelmatig vol met plastic afval hebben– en gezien het beleid dat men voorstaat zal dat alleen maar erger worden.

 

Begraven

Het feit dat afgedankte rotorbladen op dit moment begraven worden, gewoon in grote gaten en dan een lading aarde er overheen en er niet meer naar omkijken, gaat nog een probleem van formaat worden voor toekomstige generaties, om maar te zwijgen van de ernstig vervuilde gebieden om windparken heen, op land en op zee, en de toename van plastic dat over de hele planeet verspreid wordt door wind en waterstromingen.

 

Effect op vruchtbaarheid

De gevolgen voor onze gezondheid, van al dat plastic in onze wereld, worden langzaam aan zichtbaar. Vooral de gevolgen voor de vruchtbaarheid van de mens: waar gezonde mannen twintig jaar geleden nog zo’n 60 miljoen zaadcellen per milliliter hadden, zijn dat er inmiddels gemiddeld nog maar 40 miljoen. Plastic zit in onze ontlasting, in onze longen, in ons bloed. In onze lichamen worden hoofdzakelijk polypropyleen en polyethyleentereftalaat gevonden: dat laatste kent de afkorting ‘PET’ – een aanduiding die u op vrijwel elke plastic fles terug kunt vinden.

 

Onbespreekbaar

Maar het grootste probleem zit ‘m in de onbespreekbaarheid van dit soort feiten en onderzoeksresultaten. Juist de mensen in de posities waar men nu gas lijkt te geven om door te pakken met deze waanzin, zijn volslagen onbereikbaar voor kritiek, hoe gefundeerd die ook is. Men spreekt van een ‘schoon klimaat’, een kreet waarvan ik nog steeds niet begrijp wat dat nou precies moet betekenen – maar een schoon milieu lijkt me niet alleen dringender, maar ook een stuk haalbaarder.

 

Ontmoediging

Want het is niet het klimaat dat onze wereld vergiftigt, het is plastic. En we hebben er echt veel te veel van. Plastic is niet meer weg te denken en kent zoveel toepassingen die onze wereld hebben verrijkt – de oplossing ligt niet in een verbod. Zet liever in op onderzoek naar de minst schadelijke soorten plastic, en het plastic dat zich het best laat recyclen. Doe meer dan plastic zakjes verbieden: moedig mensen aan zo weinig mogelijk plastic te gebruiken, en ontmoedig het gebruik van plastic in industrie en detailhandel. Er zijn zoveel alternatieven. Steeds meer supermarkten nemen zelf het initiatief en hebben papieren en kartonnen verpakkingen, moedigen klanten aan zelf verpakkingen mee te nemen en proberen, hoe simpel ook, het steentje bij te dragen dat onze overheid glansrijk laat liggen.

 

Klimaatridders

Plastic is niet alleen ‘slecht voor de natuur’, zoals we altijd leerden; het is slecht voor onszelf. Onze doorgeslagen klimaatridders kijken niet meer naar het milieu om, en erger nog: geef ze de ruimte en ze zullen milieuproblemen veroorzaken die hun weerga niet kennen. De hele wereld, inclusief uw eigen lijf, is aan het plastificeren.

En de volgende keer dat u het argument hoort dat windenergie volkomen schoon is, weet u wel beter. Laat u horen, want onze wereld gaat er anders aan. Windenergie is gruwelijk vervuilend.