Open brief aan Ernst Kuipers

 

Minister vraagt om begrip. Maar waarvoor?

Ines van Bokhoven 

Ha die Ernst,

Het zit je niet mee, hè? Nog geen maand of wat minister, en inmiddels al aan alle kanten onder vuur. Macht is verleidelijk, is het niet? Zeg er maar eens ‘nee’ tegen als je de kans krijgt het naar je toe te trekken. Het probleem is alleen dat je je toch echt eens moet afvragen van wie je je machtsmandaat hebt gehad.

Want je hebt het niet van ons, de burgers, gekregen. Wij willen ondertussen iets heel anders dan de ‘boven ons gestelden’, en het liefst wil het overgrote deel van ons dat dit hele kabinet, en als het even kan ook een fiks deel van de Tweede Kamer, naar huis wordt gestuurd wegens grootscheepse incompetentie.

Beu

En jij hebt dus aan twee kanten een probleem: een volk dat jou nu al beu is vanwege je schijnbare onbetrouwbaarheid, en een premier die – dat zal je onderhand wel ontdekt hebben – jou rustig onder een bus gooit als hem dat beter uitkomt. Ik krijg het sterke gevoel dat Rutte, nu hij merkt dat het draagvlak in ons land voor het onmenselijke coronabeleid tot een nulpunt aan het dalen is, nu zelfs de MSM zich tegen het beleid beginnen te keren, heeft besloten van jou het gezicht te maken van alles wat de afgelopen twee jaar fout is gegaan. Het lijkt te werken: jij wordt nu sterk geassocieerd met de coronapas en het feit dat iedereen begint door te krijgen dat dat ding niks met volksgezondheid te maken heeft.

Welzijn

En ook jij, als minister van ‘welzijn’, toont keer op keer dat je van werkelijk welzijn geen spaan begrijpt. Net als je voorganger laat je je oren alleen maar hangen naar de macht, en ben je bereid zodanig handig met cijfers en percentages om te gaan dat het tegen liegen aan schuurt. Ik vroeg het je op Twitter al eens: ken je dat verhaaltje van dat jongetje dat elke keer voor de grap riep dat er een wolf aan kwam? En dat toen het een keertje echt gebeurde, niemand hem meer geloofde?

Opperhoofdman Rutte

Dat jongetje is dit kabinet, Ernst. Met Rutte als aanvoerder, als opperhoofdman als het gaat om liegen, bedriegen en achteloos mensenlevens stukmaken. Ik denk dat de mensen die dit gezag nog echt respecteren nu wel op een hand of twee te tellen zijn. Ergens is het ook wel een soort geruststelling: net als bij dat raadsel van die twee broers, van wie er eentje altijd liegt en de ander altijd de waarheid spreekt, weten we nu dat het niet uitmaakt wie er iets beweert. Het omgekeerde is waar.

En ach, omdat we dat weten zijn we misschien wel kwaad als je zo jongleert met cijfers, maar allang niet meer verbaasd. Dat je vervolgens door wetenschappelijke instituten op de vingers wordt getikt – niet verbazingwekkend. Dat je schijnbaar links en rechts allerlei belangenverstrengelingen lijkt te hebben – was te verwachten. Politiek is een smerig spel en de spelers zijn niks frisser dan het spel zelf. Maar weet je wat bij mij nou echt in het verkeerde keelgat schoot?

Dat je om begrip vroeg van het Nederlandse volk.

Hoezo ‘begrip’?

Dat je om begrip vroeg voor het feit dat de VWS-ambtenaren een potje hadden gemaakt van de communicatie met ons, de burgers, en ons worsten voor hadden gehouden om ons – er is geen andere uitdrukking voor – emotioneel te chanteren. Om ons bang te maken. Ons te dwingen ons neer te leggen bij de schending van onze grondrechten. Om van onze vrijheid iets te maken waar het kabinet voorwaarden aan mocht hangen en hekken omheen mocht zetten.

Ik weet niet of je het weet, Ernst, maar die coronacrisis is voor iedereen een zware tijd geweest. En in plaats van dat we regels aan onze laars lapten, zoals jouw ambtenaren met onze Grondwet deden, werden wij juist geconfronteerd met nog meer regels die we moesten naleven – op straffe van stevige boetes. We moesten er begrip voor hebben dat ons bestuur ook die regels aan de laars lapte als het even niet uitkwam, zoals bij een bruiloft of een bezoek aan een supermarkt, en ja hoor, dat deden we.

We moesten begrip hebben voor het feit dat onze vrijheden ons werden ontnomen, dat onze kinderen al bij voorbaat voor opa-en-oma-moordenaars werden uitgemaakt, dat onze bedrijven failliet gingen, dat we elkaar amper nog mochten aanraken, dat we dag na dag hoofdzakelijk leugens voorgeschoteld kregen. We hebben dat gedaan, morrend en mopperend, want we begrepen best wel dat dit uitzonderlijke tijden waren en dat het ergens ook wel weer een keertje op zou houden.

Waar was het medeleven?

Maar de vraag dringt zich toch wel op, als je zo over ‘begrip’ spreekt: waar was het begrip voor ons? Waar was de mildheid als het ging om boetes die werden uitgedeeld in soms simpel te begrijpen, menselijke situaties? Waar was het medeleven met de demonstranten die ernstig mishandeld werden terwijl ze alleen gebruik maakten van hun rechten? Waar was het begrip voor onze onzekerheden, onze depressies, onze eenzaamheid, het moeten missen van alles wat het leven zin geeft, onze woede, onze roep om de waarheid, of zoiets normaals als democratische inspraak?

En dan, nadat we ontdekken dat we vanuit het fundament van dit beleid zijn voorgelogen en gemanipuleerd, sta jij daar met de vraag om begrip. Denk je niet dat vrijwel iedereen zo onderhand dwars door z’n voorraad begrip heen is? En ik neem aan dat als dat begrip niet komt, jij weer geërgerd zult doen voor een camera – want al dat verwende volk snapt maar niet dat jullie het zo vreselijk zwaar hebben.

Offers

Als we alleen al naar jou kijken zien we in de praktijk iets heel anders: de mensen die ons door deze crisis zeiden te zullen loodsen, hebben er zelf niet bepaald offers voor gebracht. Hun macht, aanzien en status zijn alleen maar vergroot. Twee jaar geleden had niemand van jou gehoord, en nu ineens beslis je ingrijpend over onze levens en hoor je bij de top-elite van dit land. Het is je gegund hoor, en je zult er vast wel de kwaliteiten voor bezitten, maar we willen dan wel graag dat je het spel zo eerlijk mogelijk speelt.

OMT

Want we weten inmiddels ook dat het OMT een verre van onafhankelijk orgaan is – als conclusies of adviezen niet uitkwamen, werd de boel gewoon een gewenste richting op gestuurd. Daarmee is het hele instituut met al zijn medewerkers tot een lekke ballon gemaakt. Eentje die niet anders meer kan dan leeglopen: wat moeten we nu nog met de adviezen van die lui? Want zijn het wel hun adviezen?

En dan zwijg ik nog over hoe slecht die adviezen waren, gebaseerd op uit de lucht gegrepen modellen en cijfers die steevast vele malen groter en angstwekkender waren dan de werkelijkheid. Zelfs dat was dus voor de VWS-ambtenaren niet genoeg: doodsbang moesten we zijn, en dus werd de boel nog eens extra aangezet of een kant opgestuurd waardoor we allemaal dachten dat er soort van builenpest rondging en elk mens een potentiële moordenaar was. En wij maar begrip hebben. Weet je: ik vind, eerlijk gezegd, dat onze overheid, als blunderend bestuur, meer begrip heeft gehad dan verdiend was.

Puinhopen

Wij zijn degenen die de gevolgen dragen van het geblunder, de leugens, de honger naar macht en de corruptie. Wij betalen er de rekening voor – en gezien de schade is dat nog lang niet afbetaald. Jij gaat straks, als je politieke uitstapje je niet brengt wat je had verwacht, door naar de volgende prachtbaan, en wij blijven achter in de puinhopen die jouw ambtenaren mede hebben veroorzaakt.

En dan nog eens wat: stel dat we er geen begrip voor hebben – wat gebeurt er dan? Niks, toch? Jullie gaan gewoon door en trekken je niets aan van de noden van de burgers. Leggen critici, die hun onbegrip uiten, het zwijgen op of maken ze gewoon verdacht. Heeft het zin om er geen begrip voor te hebben? Zou je er iets mee doen, met die kritiek?

Digitale gevangenis

Dit volk, Ernst, wil geen coronapas, QR-code, of hoe het onding uiteindelijk ook gaat heten. Geen digitale gevangenis waarin onze overheid kan heersen tot in de kleinste uithoeken van ons leven. We willen het niet. En ik meende toch echt in een democratie te leven, waarin het volk dus zichzelf bestuurt en beslist, in meerderheden en stemmingen, wat er wel of niet gebeurt.

Als het gaat om ‘begrip’, Ernst, dan kan ik nog maar een ding bedenken: begrijp nu eens dat dit land uit burgers bestaat, echte mensen, die inspraak horen te hebben in het beleid. Want volgens mij begrijp je er geen snars van.