Geluid megaturbine bedreigt gezondheid

Het onregelmatige zjoef-zjoef van grote windturbines is
een ernstig gezondheidsrisico. De Fransen lijken dat serieuzer te nemen dan de Nederlanders.



WOUTER VOGELESANG


De Wereld Gezondheidsorganisatie WHO  rapporteerde in 2018 over de  uitwerking  van geluid  op  gezondheid en bestempelt opnieuw omgevingsgeluid als een belangrijk gezondheidsrisico: gebrek aan slaap verhoogt het risico op hoge bloeddruk en infarcten. Nieuw is de onderkenning van het risico van megagrote windturbines.

In 2006 gaf de Franse gezondheidsraad (Académie nationale de médecine) het advies een minimumafstand van 1500 meter aan te houden. De raad eiste invoering per direct.
Een monotoon repeterend geluid kan de menselijke gezondheid negatief beïnvloeden. Het versterkt de zorg en ergernis bij omwonenden van windturbines. 

De wiektip zwiept met 300 kilometer per uur ongeveer elke seconde langs de mast en roept zoveel weerstand op dat dorpsgemeenschappen uiteenvallen door de ernstige sociale onrust. 
Slaapverstoring door geluid is niet iets nieuws. Deze hinder is van alle tijden. In de Romeinse tijd werd het geratel van het ijzer aan de wagenwielen op het plaveisel al beperkt om verstoring van de zoete Romeinse nachtrust te voorkomen.

Evenzo in de vroege middeleeuwen:het was verboden ’s nachts te paard of met paard en wagen door steden te rijden.
In onze tijd veroorzaakt het intensieve verkeersgeluid in steden veel
hinder. Tel hierbij op het geluid van rail- en luchtverkeer, van industrie en amusementsindustrie.


In 1999, dus zeven jaar voor het Franse rapport, verklaarde de WHO dat geluid binnenshuis gemiddeld niet boven 30 dB(A) mag komen; zwiepgeluid maximaal 10 tot 15 keer per nacht, en het moet minder dan 45 dB(A) blijven bij laag achtergrondgeluid. In de praktijk betekent dit circa 1000 tot 2000 meter afstand tot een woning.


In 2002, ook ruim voor het advies van de Franse gezondheidsraad, gaf het Europese Parlement en Raad een Richtlijn voor geluidsbeperkingen voor weg-, trein- en vliegverkeer en
industrielawaai. Deze EU-Richtlijn benoemt, mogelijk in navolging van de oude Romeinen, geluidshinder als belangrijk Europees milieuprobleem. De alsmaar grotere windturbines vielen er echter buiten.

In Nederland geldt de Richtlijn ook voor windturbines, hoewel het
onregelmatige zjoef-zjoef van windturbines niet vergelijkbaar is: verkeersgeluid zwelt aan en verdwijnt, het kent niet dat opvallend repeterende karakter, een marteling die een gezond mens tot waanzin kan drijven.

Voor Nederlanders is overdag 47dB toelaatbaar en ’s nachts 42 dB.
Voor Franse oren is dit duidelijk te veel. Het Franse Académie-onderzoek uit 2006 toont het schrille contrast met de Nederlandse regels: te veel geluid kan een verhoogd risico op hoge bloeddruk en hartinfarcten geven. De WHO is het daarmee eens.
Dit geluid beïnvloedt het hormoonsysteem en het beruchtste effect
daarvan is slaapverstoring.


Volgens de WHO in 2009 mag nachtelijk geluid buitenshuis maximaal 40 dB(A) zijn, het liefst 30 dB(A) – dus 1000 meter tot een woning. In Nederland is een 4 MW-windturbine en 188 m hoog op 400 meter afstand toelaatbaar. Protesteren mag niet als je verder dan tien maal de tiphoogte, dus 1880 meter, ervan af
woont.


De WHO laat in 2018 dan 45 dB(A) toe, als gemiddelde voor dag, avond èn nacht, ofwel een afstand van circa 450 meter. De raad stelt wel dat slaap biologisch nodig is, maar voor een goede richtlijn zijn er onvoldoende relevante gegevens.
Dat de Franse en de Belgische gezondheidsraad, TNO en andere instanties, jaren geleden al aangaven behoefte aan onderzoek hiernaar te melden, is een begin daarvan nog verre. 

In 2006 stelde de Franse Académie terecht dat de bestaande regelgeving onvoldoende rekening houdt met de industriële aard en de onregelmatigheid van windturbines. We weten het dus wel, maar ‘kan niet’ ligt op ’t kerkhof en ‘wil niet’ ligt ernaast.

In Beieren, Polen en Finland is de minimale afstand tienmaal de tiphoogte, maar in Nederland ben je buiten die afstand zelfs uitgesloten van de rechtsgang. In Vlaanderen is dit echter volstrekt onduidelijk, laat staan afdwingbaar. En in Frankrijk? Klip en klaar 1500 meter, evenals in  de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen.
Gezond? Wie het beter weet mag het zeggen.


Wouter Vogelesang is gepensioneerd
ingenieur en inwoner van Schettens. 

LEEUWARDER COURANT 19-7-2019