Afbeelding: hiddenhearingireland.








Een gastbijdrage van Wouter Vogelesang.
In 2018 rapporteerde de WHO, de Wereld Gezondheidsraad, over geluid op gezondheid en rapporteert opnieuw omgevingsgeluid als belangrijk gezondheidsrisico: gebrek aan slaap verhoogt het risico op hoge bloeddruk en infarcten.
Nieuw is de onderkenning van het risico van megagrote windturbines. In 2006 gaf de Franse gezondheidsraad advies: minimum afstand 1500 m en eiste: invoering per direct.
Een monotoon repeterend geluid kan de menselijke gezondheid negatief beïnvloeden: het versterkt de zorg en ergernis bij omwonenden van windturbines. De wiektip zwiept met 300 km/h ongeveer elke seconde langs de mast en roept zo veel weerstand op dat dorpsgemeenschappen uiteenvallen door de ernstige sociale onrust.
Slaapverstoring door geluid is niet iets nieuws: deze hinder is van alle tijden.
In de Romeinse tijd was het geratel van het ijzer op de wagenwielen op het plaveisel al beperkt om verstoring van de zoete Romeinse nachtrust te voorkomen.
Evenzo de vroege middeleeuwen: het was verboden ’s nachts te paard of met paard-en-wagens door steden te rijden.
In onze tijd veroorzaakt het intensieve verkeersgeluid in steden veel hinder. Tel hierbij het geluid van rail- en luchtverkeer, van industrie en amusementsindustrie.
In 1999, dus 7 jaar voor het Franse rapport, verklaarde de Wereld Gezondheids Organisatie dat geluid binnenshuis gemiddeld niet boven 30 dB(A) mag komen; zwiep-geluid maximaal 10 tot 15 keer per nacht, en moet minder dan 45 dB(A) blijven bij laag achtergrond geluid. In de praktijk is dit ca 1000 tot 2000 m afstand tot een woning.
In 2002, ook ruim voor het advies van de Franse gezondheidsraad gaf het Europese Parlement en Raad een Richtlijn voor geluidsbeperkingen voor weg-, trein-, vliegverkeer, en industrielawaai.
Deze EU Richtlijn stelt, mogelijk in navolging van de oude Romeinen, geluidshinder als belangrijk Europees milieuprobleem; echter de alsmaar grotere windturbines, vielen erbuiten.
In Nederland geldt de Richtlijn ook voor windturbines, hoewel het onregelmatige zjoef-zjoef van windturbines niet vergelijkbaar is: verkeersgeluid zwelt aan en verdwijnt en kent niet dat opvallend repeterende karakter, een marteling die een gezond mens tot waanzin kan drijven.
Voor Nederlanders is 47 dB overdag toelaatbaar en ‘s nachts 42 dB. Voor Franse oren is dit duidelijk teveel.
Het Franse Académie-onderzoek uit 2006 toont het schrille contrast met de NL regels: te veel geluid kan verhoogd risico op hoge bloeddruk en hartinfarcten geven. En de WHO is het daarmee eens.
Dit geluid beïnvloedt het hormoonsysteem en het beruchtste daarvan: slaapverstoring.
Volgens de WHO in 2009 mag nachtelijk geluid buitenshuis maximaal 40 dB(A) zijn, het liefst 30 dB(A). dus 1000 m tot een woning.
In Nederland is een 4 MW windturbine en 188 m hoog op 400 m afstand toelaatbaar. En protesteren mag niet als je verder dan 10 × de tiphoogte, dus 1880 m, er vanaf woont.
De WHO laat in 2018 dan 45 dB(A) toe, als gemiddelde voor dag, avond èn nacht ofwel een afstand van ca 450 m.
De WHO stelt wel dat slaap biologisch nodig is, maar voor een goede richtlijn zijn er onvoldoende relevante gegevens.
Dat de Franse en de Belgische gezondheidsraad, TNO en andere instanties, jaren geleden al aangaven behoefte aan onderzoek hiernaar te melden, is een begin daarvan nog verre.
In 2006 stelde de Franse Académie terecht dat de bestaande regelgeving onvoldoende rekening houdt met de industriële aard en onregelmatigheid van windturbines.
We weten het dus wel, maar „kan niet” ligt op ’t kerkhof en „wil niet” ligt er naast.
In Beieren, Polen en Finland is de minimale afstand 10 × de tiphoogte, maar in Nederland ben je buiten die afstand zelfs uitgesloten van de rechtsgang.
In Vlaanderen is dit echter volstrekt onduidelijk, laat staan afdwingbaar.
En in Frankrijk? Klip en klaar 1500 m, evenals de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen.
Gezond? Wie het beter weet mag het zeggen.
Bron: Leeuwarder Courant.